पूर्वउपराष्ट्रपति, पूर्वसचिव लगायत उच्च पदस्थलाई ठगेको आनन्दनगर सहकारीमा महानगरले अनुगमन गर्दा के भेट्यो ?

काठमाडौं । काठमाडौं महानगरपालिकाको सहकारी विभागले २०८० चैत २८ गतेदेखि ३० गतेसम्म आनन्दनगर बचत तथा ऋण सहकारी संस्थाको अनुगमन गरेको थियो ।

काठमाडौं महानगरपालिका ४ धुम्बाराहीमा रहेको उक्त सहकारीले बचतकर्ताको बचत फिर्ता गर्न नसकेपछि विभागमा उजुरी परेको थियो । उजुरी बढेपछि विभागले अनुगमन गरेको जनाएको छ ।

सहकारीले ठगी गरेको भन्दै अहिले अदालतमा मुद्दा विचाराधीन रहेको छ । विभाग अनुगमनका ८२ सूचकमा केन्द्रित रहेको थियो । जसमा तीन दर्जनवटा सूचकको कुनै पनि विवरण नभेटिएको अनुगमन प्रतिवेदनमा उल्लेख छ ।

सहकारीले २०७६ फागुन १७ गते र २०७६ फागुन १९ गतेको तत्कालीन सञ्चालक समितिले बचतकर्ताको निक्षेप सुरक्षण गर्ने निर्णय गरी व्यवस्थापक लोकनाथ सापकोटाको चलअचल सम्पत्तिबाट बचत फिर्ता गर्ने भनेको थियो । तत्कालीन सञ्चालक पदाधिकारी, सदस्यहरु तथा एकाघरका परिवारका नाममा हक भोगमा रहेका सम्पूर्ण सम्पत्ति घोषणा स्वयं गरि रोक्का राखेको छ ।

सहकारीमा बचत फिर्ता सम्बन्धी समस्या आएदेखि विभिन्न चरणमा बचतकर्ता तथा तत्कालीन सञ्चालक बीच पटक पटक छलफलपछि सहमति बमोजिम बचत फिर्ता नभएपछि २०७६ फागुन २३ गते साधारणसभा गरी सभाले एक वर्षभित्रमा ३ किस्ता गरी बचत फिर्ता गर्ने निर्णय गरेको थियो ।

तत्कालीन सञ्चालक तथा एकाघरका परिवारको नाममा रहेको सम्पत्ति सहकारीको नाममा पारित गर्ने तथा एक वर्षभित्र बचत फिर्ता नगरेमा कानुनी प्रक्रियामा जान बचतकर्तालाई अधिकार सहितको निर्णय गरेको थियो ।

सोही निर्णय बमोजिम सहकारीका नाममा घरजग्गा दृष्टिबन्धक रहेको छ । त्यसपछि तत्कालीन अध्यक्षले संस्थाको नाममा पास गरेको घर बिक्री गरी सहकारी संस्थाले सहमति अनुसारको पहिलो किस्ता अन्तर्गत बचत रकमको १० प्रतिशत २०७७ असारदेखि फिर्ता गरेको थिए । तर, बचत फिर्ता गर्दा संचालक समितिले निणर्य गरी के कसलाई, के कति फिर्ता गरेको भन्ने उल्लेख छैन ।

संस्थाका तत्कालीन व्यवस्थापक लोकनाथ सापकोटाले सहकारीको रकम अपचलन गरेको पाइएको प्रतिवेदनमा उल्लेख छ ।

सहकारीको नयाँ संचालक समितिले विशेष साधारण सभाको निर्णय बमोजिम प्रक्रिया अगाडि बढाएपछि काठमाडौं जिल्ला अदालत र उच्च अदालतमा मुद्दा दर्ता भएको छ । साथै सञ्चालक, एकाघरका परिवार लगायतका व्यक्तिहरुको सम्पत्ति रोक्का रहेको छ ।

त्यस्तैगरी नयाँ सञ्चालक समितिको २०७८ साउन ५ गतेको निर्णयबमोजिम फरेन्सिक लेखापरीक्षण प्रतिवेदनमा आम्दानी र खर्च तथा बचत र ऋण सम्बन्धमा कैफियत भेटिएको पाइएको छ ।

आर्थिक वर्ष २०७३/७४ देखि आव २०७६/७७ सम्मको पुन लेखा परीक्षण गराएको भए पनि विभागबाट पूर्वस्वीकृति नलिएको साथै लेखा परीक्षक साधारण सभाबाट नियुक्त नभएको पाइएको प्रतिवेदनमा उल्लेख छ । अनुगमन गर्दा सहकारी संस्था दर्ता प्रमाणपत्र उपलब्ध नभएको प्रतिवेदनमा जनाइएको छ ।

उक्त सहकारीबाट पूर्वउपराष्ट्रपति परमानन्द झा, पूर्वसचिव श्याम मैनाली, उद्योग विभागका केही पूर्वमहानिर्देशक, त्रिभुवन विश्वविद्यालयका प्राध्यापक लगायत उच्च पदस्थ व्यक्तिहरु ठगिएका छन् ।

सहकारीले १६ सयभन्दा बढी सेयर सदस्य तथा बचतकर्ताको करिब ५० करोड रुपैयाँ ठगी गरेको पाइएको छ । सहकारीले धितोले थाम्नेभन्दा बढी कर्जा लगानी गरेको, सञ्चालकले मनलाग्दी बचत अपचलन गरेका कारण संस्थाबाट बचतकर्ता ठगिएका छन् ।

सहकारीले पूर्वसचिव मैनाली तथा उनका परिवारको करिब साढे ३ करोड, पूर्वउपराष्ट्रपति झा र उनको परिवारको करिब २० लाख बचत ठगेको स्रोतको भनाइ छ ।

उक्त सहकारीका सञ्चालकहरूमा दीपु आचार्य, शम्भुराज आचार्य, केशवराज घिमिरे, प्रदीप शर्मा पौडेल, प्रदीप खड्का र नरेन्द्र कार्की रहेका छन् । उक्त सहकारीले बढी ब्याज दिने भन्दै पैसा उठाउने गरेको थियो ।