नेपाल हाइड्रोमा ज्ञानेन्द्रलालको इन्साइडर ट्रेडिङ प्रकरणः कारबाही गर्न सिफारिस, सेबोन अध्यक्षले के गर्लान् ?
काठमाडौं । नेपाल हाइड्रो डेभलोपरमा अध्यक्ष भएको बेला कानून विपरित परिवारका सदस्यको नाममा रहेको सेयर बिक्री गरेका ज्ञानेन्द्रलाल प्रधानलाई कारबाही गर्न अध्ययन समितिले सिफारिस गरेको छ ।
नेपाल हाइड्रो डेभलोपरका तत्कालीन अध्यक्ष प्रधानले आफू पदमा भएको समयमा कानून विपरित परिवारका सदस्यको नाममा रहेको सेयर बिक्री गरेपछि अध्ययनले देखाएपछि तत्काल कारबाही गर्न अध्ययन समितिले सिफारिस गरेको हो ।
प्रधानले कानून विपरित सेयर कारोबार गरेपछि उक्त विषयमा धितोपत्र बोर्डले ६ महिनाभन्दा लामो समय लगाएर अध्ययन गरेको थियो ।
अध्ययनले वरिष्ठ इन्जिनियर प्रधानले कानून विपरित सेयर बिक्री गरेको ठहर गर्दै तत्काल कारबाही गर्न सिफासिरस सहितको प्रतिवेदन करिब ३ महिनाअघि नै अध्यक्ष रमेश हमाललाई बुझाइसकेको स्रोतको दाबी छ ।
अध्यक्ष हमालले उक्त फाइल थप अध्ययनका लागि भन्दै कानून तथा प्रवलीकरण समितिमा पठाएका छन् । ‘त्यो विषयमा बोर्डले लामो समयदेखि अध्ययन गरेको छ, यो विषय अब हामी टुंगो लगाउँछौं, बोर्ड अध्यक्ष हमालले भने, ‘त्यो फाइल कानून तथा प्रवलीकरण समितिमा पठाएको छु । भोली नै मगाएर र हेर्छु र बाँकी काम अब अघि बढ्छ ।’
उक्त फाइल थप अध्ययन गरेपछि अध्यक्ष हमाललाई नेपाल हाईड्रो डेभलोपरमा प्रधानले पदमा हुँदा भित्री कारोबार गरेको लागेमा कारबाही गर्न बोर्ड सञ्चालक समितिमा फाइल पेश गर्नेछन् । उक्त फाइलको विषयमा बोर्डले गरेको निर्यण अनुसार आवश्यक कारबाही प्रकृया अघि बढ्नेछ ।
उक्त प्रकरणको अध्ययनमा संलग्न एक कर्मचारीका अनुसार प्रधानले २०७८ चैत १३ गते छोरा चेतन प्रधान र छोरी निभिका प्रधानसँग अंशबन्डा भएको, श्रीमती बिमला प्रधान श्रेष्ठसँग सम्बन्ध बिच्छेद भएको भन्दै ढाँटेका थिए । पछि अनुसन्धानका क्रममा उनले भित्री कारोबार गरेको देखिएको उनको भनाइ छ ।
‘अध्ययनका क्रममा समितिले जे देख्यो त्यही अनुसार नै प्रतिवेदन बनाएर पठाएको छ, अब अध्यक्ष ज्यूले के गर्नुहुन्छ, कानून प्रवलिकरण समितिले कस्तो सु्झाव दिन्छ, बोर्ड सञ्चालक समितिले कस्तो निर्णय गर्छ सबै त्यसमा भर पर्छ’ उनले भने, ‘राजनीतिक पावरका हिसाबले प्रधान कम हुनुहुन्न, बोर्डले त्यो सबै बिर्सेर कानून कार्यान्वयन गर्ने आँट देखाउने हो भने कानून अनुसार कारबाही गर्न सकिने प्रष्ट आधार छ ।’
अध्ययनका क्रममा भित्री कारोबार भएको देखियो वा देखिएन ? भन्ने प्रश्नमा उनले भने, ‘अध्ययन प्रतिवेदनमा भएको कुरा अहिले नै सबै भन्न मिल्दैन तर, उहाँले जुन पदमा रहेको समयमा जसरी सेयर बिक्री गर्नु भएको रहेछ, त्यो कानून विपरित छ । कारबाही गर्न सकिने स्पष्ट आधार छ । यो भन्दा अरु नभनौ । यो विषयमा बोर्ड नेतृत्व इमान्दार हुने हो भने कारबाही हुन्छ ।’ उहाँले सेयर नामसारी गरे लगत्तै धमाधम सेयर बिक्री भएको देखिएको छ ।
प्रधानले कम्पनीको अध्यक्ष भएको समयमा श्रीमती, छोरा र छोरीको नाममा रहेको ९५ हजारभन्दा बढी कित्ता सेयर ६ करोड रुपैयाँभन्दा बढीमा बिक्री गरेका थिए । उनले उक्त सेयर बिक्री गरेको समाचार क्लिकमाण्डूले प्रकाशन गरेको थियो । उक्त समाचारको आधारमा धितोपत्र बोर्डले अनुसन्धान सकेर कारबाहीका लागि तीन अघिनै सिफारिस गरिसकेको छ ।
नेपाल हाइड्रो डेभलोपर कम्पनी लिमिटेडको सञ्चालक समिति अध्यक्ष तथा सञ्चालकबाट प्रधानले २०७८ भदौ १३ गते राजीनामा दिएका थिए । प्रधानले दिएको राजीनामा १३ गतेदेखि नै लागू हुने गरी सञ्चालक समितिले स्वीकृत गरेको थियो । तर, प्रधानले २०७८ साउन दोस्रो साता परिवारका सदस्यको नाममा रहेको सेयर बिक्री गरेका थिए ।
प्रधानले छोरा चेतनको नाममा रहेको करिब २ करोड रुपैयाँको ३५ हजार कित्ताभन्दा बढी सेयर साउन साउन १७ देखि १० दिनको अवधिमा बिक्री गरेका थिए ।
छोराको सेयर बिक्री गरेपछि २०७८ साउन अन्तिम साताबाट श्रीमती बिमला प्रधान श्रेष्ठको नाममा रहेको करिब २ करोडको ३० हजारभन्दा बढी कित्ता सेयर २ दिनको अवधिमा बिक्री भएको छ ।
त्यसलगत्तै छोरीको नाममा रहेको सबै सेयर २०७८ साउन दोस्रो साताबाट साउन तेस्रो साताको अवधिमा बिक्री गरेको देखिएको छ । प्रधानले छोरी निभिताको नाममा रहेको ३० हजारभन्दा बढी कित्ता सेयर २ करोडभन्दा बढी मूल्यमा बिक्री गरेका हुन् ।
धितोपत्र दर्ता निष्काशन नियमावली ३८ (१क) मा ‘कुनै पनि सूचीकृत कम्पनीको संचालक, कार्यकारी प्रमुखलगायतका पदाधिकारीहरुले पदमा रहँदा वा पदवाट हटेको १ वर्षसम्म आफ्नो वा आफ्नो परिवार र आफू संलग्न कम्पनीमार्फत् त्यस्तो कम्पनीको सेयर खरिदबिक्री गर्न नपाइने व्यवस्था’ रहेको छ ।
प्रधानले गरेको यो कारोबार ऐनअनुसार भित्री कारोबार भएको देखिएको छ । धितोपत्र सम्बन्धी ऐन,२०६३ को दफा ९२ मा भित्री कारोबारमा संलग्न हुन सक्ने व्यक्ति भन्नाले यस ऐनको प्रयोजनको लागि देहायका व्यक्तिलाई कुनै संगठित संस्थाले सार्वजनिक नगरेका भित्री सूचना वा जानकारीमा पहुँच भएको व्यक्ति मानिनेछ ।
(क) सो संगठित संस्थाका सञ्चालक, कर्मचारी वा शेयरवालाको हैसियतले कुनै सूचना वा जानकारी प्राप्त गर्न सक्ने व्यक्ति,
(ख) सो संगठित संस्थालाई पेशागत सेवा प्रदान गर्ने नाताले कुनै सूचना वा जानकारी प्राप्त गर्न सक्ने व्यक्ति ।
(ग) खण्ड (क) र (ख) मा उल्लिखित व्यक्ति वा स्रोतमा प्रत्यक्ष वा अप्रत्यक्ष सम्पर्क भई कुनै सूचना वा जानकारी प्राप्त गर्न सक्ने व्यक्ति रहेको मानेको छ ।
बोर्डले गठन गरेको अध्ययन समितिले नै कानून विपरित कारोबार भएको ठहर गरेको छ । अब बोर्ड अध्यक्ष हमालले कस्तो निर्णय गर्ने हुन् सबैको चासोको विषय बनेको छ ।
सोभित थपलिया
