सीइओ नियुक्तिमा बखेडा झिक्दा शैलेन्द्रलाई युवराज खतिवडाले यस्तो ‘ट्रिट’ गरेका थिए
काठमाडौं । २०७० साल असोज १३ गते । राष्ट्र बैंकको गभर्नर कार्यालयबाट शैलेन्द्र गुरागाईंलाई फोन आयो । त्यसबेला गभर्नर थिए अहिलेका अर्थमन्त्री डा. युवराज खतिवडा । गुरागाईं जनता बैंकमा सञ्चालक थिए ।
तत्कालीन गभर्नर खतिवडाको सिफासिरमा जनता बैंकका तत्कालीन अध्यक्ष गुरुप्रसाद न्यौपानेले कर्मचारी सञ्चयकोषबाट सेवा निवृत्त डा. रमेशकुमार भट्टराईलाई सीइओ बनाउन प्रस्ताब गरेका थिए । तर, उक्त प्रस्ताबमा शैलेन्द्र गुरागाईं र अर्का एक सञ्चालकले कडा विरोध जनाएका थिए ।
संचालकको विवाद समाधान नभए राष्ट्र बैंकले सनराइजको बोर्ड भंग गर्ने
सञ्चय कोषको सरकारी जागिरेले बैंक चलाउन नसक्ने भन्दै गुरागाईंले विरोध गरेपछि गुरु न्यौपानेले आइडिया निकाले । न्यौपानेले फलानो फलानो सञ्चालकले तपाईंले भनेको मान्छेलाई सीइओ बनाउन दिएनन् भनेर गभर्नर खतिवडलाई पोल लगाए ।
न्यौपानेले पोल लगाएपछि गभर्नर कार्यालयबाट गुरागाईंलाई दिउँसो १२ बजेतिर फोन आयो- ‘तपाईलाई गभर्नरसाबले भेट्न खोज्नु भएको छ । साँझा ४ बजे गभर्नरको कार्यालयमा आउनुहोला ।’
गुरागाईं अनामनगरमा थिए । गभर्नरले बोलाएपछि नजाने भन्ने कुरै भएन ।
उनी ३ः४५ बजे नै बालुवाटारस्थित गभर्नर कार्यालय पुगे । करिब २० मिनेट कुरेपछि गुरागाईंले गभर्नर खतिवडासँग भेट्न पाए ।
भेट्ने वित्तिकै गुरागाईंलाई गभर्नर खतिवडाले सोधिहाले- ‘बैंक कस्तो चल्दैछ त ?’
‘ठीकै चल्दैछ गभर्नरसा’ब । हामी त थपना मात्रै हो, हाम्रो अध्यक्ष गुरु न्यौपानेलाई सोध्नुपर्छ, बैंक उहाँले नै चलाउने हो,’ गुरागाईंले जवाफ दिए ।
‘तपाईंहरुले राम्रो गर्नुस्, म आफैंले लाइसेन्स दिएको संस्था राम्रो होस् भन्ने मेरो शुभेच्छा छ,’ गभर्नरले भने ।
‘हजुरको शुभेच्छा भएपछि राम्रो भइहाल्छ नि,’ गुरागाईंले भने ।
‘सीइओ पनि खाली छ, कस्लाई ल्याउँदै हुनुहुन्छ ?’ गभर्नरले सोधे ।
‘गुरु न्यौपानेलाई सोध्नुपर्छ हजुर, उहाँले नै ल्याउने हो, हाम्ले भनेको के नै हुन्छ र ?’ गुरागाइँले जवाफ दिए ।
‘डा. रमेश भट्टराई उपयुक्त सीइओ हुन सक्छन्, मेरा सहपाठी पनि हुन्, इमानदार छन्, ट्यालेन्ट छन्,’ गभर्नरले भने ।
‘भट्टराईजी त सञ्चय कोषको जागिरे हो, सरकारी जागिर खाएर रिटायर्ड भएको मान्छेले कसरी बैंक चलाउन सक्नुहोला र ? फेरि उहाँसँग बैंकिङ गरेको अनुभव पनि त छैन नि,’ गुरागाईंले आफ्नो कुरा सुनाए ।
‘सञ्चय कोषले पनि पैसाकै व्यवस्थापन गर्ने हो, भट्टराईजी तगडा छन्, ६ महिना सिकेपछि अनिल शाहभन्दा राम्रोसँग बैंक चलाउँछन् भन्नेमा मलाई पूर्ण विश्वास छ,’ गभर्नरले भने ।
‘हजुर नै त्यति विश्वस्त हुनुहुन्छ भने त हामीलाई राम्रो भैहाल्छ नि,’ गुरागाईंले भने ।
यति बातचित हुँदा दुबै जनाले एक कप चिया पिइसकेका थिए ।
त्यसपछि गभर्नर खतिवडाले भने, ‘धेरै भएको थियो भेट नभएको तपाईंको के छ भनेर बोलाएको । मेरो अर्को मिटिङ शुरु हुनै लाग्यो, अब तपाई जानुस्,’ गभर्नरले भने ।
हस हजुर भन्दै नमस्कार गरेर गुरागाईँ बाहिरिए । उनी बालुवाटारबाट अनामनगर नपाइपुग्दै जनता बैंकबाट फोन आयो- ‘सर भोलि बिहान ८ बजे बोर्ड मिटिङ छ है ।’
गुरागाईंले कुरो बुझिहाले । बिहान बोर्ड मिटिङमा गए । डा. भट्टराईलाई सीइओ नियुक्तिको औपचारिक प्रस्ताब प्रस्तुत भयो । र, पारित पनि भयो । गुरागाईं केही पनि बोलेनन् ।
असोज १४ गते डा. भट्टराईले नियुक्तिपत्र बुझे । सीइओ भएर केही समय काम पनि गरे । तर, २०७१ चैतमा खतिवडा गभर्नरबाट अबकास पाए । त्यसको केही महिनामै गुरु न्यौपानेले ‘मिस बिह्याभ’ गरेको भन्दै भट्टराईले राजिनामा दिए ।
स्वतन्त्र उर्जा उत्पादक संघ (इप्पान)का अध्यक्षसमेत रहेका गुरागाईं अहिले सनराइज बैंकमा सञ्चालक छन् ।
सनराइज बैंकको सञ्चालक समितिले निरज श्रेष्ठलाई असार २ देखि लागु हुने गरी सीइओ नियुक्ति गर्ने प्रस्ताब गर्यो । गुरागाईंले फेरि श्रेष्ठको इतिहास गतिलो नभएको भन्दै उनलाई नियुक्ति गर्न नहुने अडान राखे । ७ जना सञ्चालकमध्ये गुरागाईं र मालचन्द दुगडले विरोध गरे ।
तर, सञ्चालक समितिको बहुमतले श्रेष्ठलाई ४ वर्षे कार्यकालका लागि सीइओ नियुक्ति गर्यो ।
सञ्चालक समितिको निर्णयबाट असन्तुष्ट बनेका गुरागाईं र दुगडले सार्वजानिकरुपमै सीइओ नियुक्ति प्रक्रियाको विरोध गरे । त्यतिमात्रै गरेनन् राष्ट्र बैंकमा उजुरी समेत गरे ।
जसकारण असार २ गतेदेखि सिइओको कार्यभार समाल्नुपर्ने श्रेष्ठले संचालक समितिमा देखिएको विवादको कारण सीइओ नहुने मनस्थिति बनाएका छन् ।
बैंकले तत्कालका लागि कामूको जिम्मेवारी आशा राणा अधिकारीलाई निरन्तरता दिने जनाएको छ ।
‘अरुको हिस्ट्री राम्रो छैन भन्ने शैलेन्द्रजीले आफ्नो हिस्ट्री कस्तो छ भनेर नहेर्नु नै समस्या भयो,’ सनराइज बैंकका एक सञ्चालकले क्लिकमाण्डूसँग भने, ‘उहाँ (शैलेन्द्र) जुन जुन बैंकमा सञ्चालक हुनुभयो, त्यहाँत्यहाँ उहाँले लफडा गर्नुभएको छ । यो उहाँकै लागि पनि राम्रो होइन ।’
राष्ट्र बैंकले सनराइज बैंकमा भएको विवादलाई नजिकबाट हेरिरहेको छ । राष्ट्र बैंकले विवाद साम्य नभएमा संचालक समितिनै भंग गर्न सक्नेसम्मको चेतावनीसमेत दिएको छ ।
‘बरिष्ठ व्यक्तिहरुको विवाद अब बढ्दैन भन्ने हाम्रो अनुमान छ, उहाँले निक्षेपकर्ताको हित हेर्दै परिपक्क निर्णय लिनुहुन्छ, सानो कुराको विवाद हल गर्नुहुन्छ भन्ने हामी अनुमान गर्छौ,’ राष्ट्र बैंकका प्रवक्ता लक्ष्मी प्रपन्न निरौलाले भने ।
राष्ट्र बैंकले संचालक समिति भंग गर्नुपर्ने अवस्था आउन नदिनको लागि संचालकलाई सचेत गराएको उनले जानकारी दिए ।
राष्ट्र बैंकलाई यसरी बैंक तथा वित्तीय संस्थामा विवाद बढ्दा बैंकको संचालक समिति भंग गर्ने अधिकार छ । यसरी राष्ट्र बैंकले व्यवस्थापन टोली नै खटाएर बैंकलाई अल्पकालिन रुपमा समाल्न सक्छ ।
सनराइज बैंकको संचालक समितिमा मोतिलाल दुगड अध्यक्ष छन् । यस्तै सदस्यमा गुरागाईँ बाहेक, बच्चराज तातेड, मालचन्द्र दुगड, शारदा शर्मा, दिपक नेपाल र ओमकृष्ण जोशी छन् ।
पुष्प दुलाल
