नयाँ ऋण दिन नसक्ने अवस्थामा बैंकहरु, १० महिनादेखि सीडी रेसियो ८० प्रतिशत माथि

काठमाडौं । नेपाल राष्ट्र बैंकले आगामी आर्थिक वर्षका लागि विस्तारकारी मौद्रिक नीति ल्यायो । राष्ट्र बैंकका अनुसार आगामी आर्थिक वर्ष बैंकहरुले निजी क्षेत्रतर्फ २० प्रतिशतले कर्जा विस्तार गर्नुपर्ने छ ।

हाल वाणिज्य बैंकहरुले २० खर्ब रुपैयाँ निक्षेप संकलन गरी १६ खर्ब ९० अर्ब रुपैयाँ कर्जा विस्तार गरेका छन् । जेठ महिनाको तथ्यांअनुसार बैंकहरुको निक्षेप ९ र कर्जा लगानी १६ प्रतिशतले बढेको छ ।

राष्ट्र बैंकले मौद्रिक नीतिमा राखेको लक्ष्यअनुसार आगामी आर्थिक वर्षमा बैंकहरुले निजी क्षेत्रतर्फ साढे ४ खर्ब रुपैयाँ कर्जा विस्तार गर्नुपर्ने भएको छ । साढे ४ खर्ब कर्जा विस्तार गर्न ६ खर्ब रुपैयाँ निक्षेप परिचालन गर्नुपर्ने देखिन्छ ।

लगानी योग्य पुँजी (तरलता) को अभावका कारण अहिले बैंकहरु थप नयाँ लगानी गर्न सक्ने हैसियतमा छैनन् ।

बैंकहरुको कर्जा-पुँजी-निक्षेप अनुपात (सीसीडी) रेसियोले बैंकहरु लगानी विस्तार गर्न नसक्ने अवस्थामा रहेको देखाउँछ ।

वितेका १० महिनादेखि बैंकहरुको सीसीडी रेसियो ८० प्रतिशत माथि छ । सामन्यतया सीसीडी रेसियो ८० प्रतिशतभन्दा बढी हुनुलाई राम्रो मानिँदैन ।

तर, तरलता अभावका कारण बैंकहरु कर्जा विस्तार गर्नै नसक्ने अवस्थामा पुगेपछि उत्पादनशील क्षेत्रमा प्रवाह गरिएको ५० प्रतिशत कर्जालाई सीसीडीमा गणना नगर्ने व्यवस्था गरिदिएको छ ।

नयाँ व्यवस्थाअनुसार गणना गर्दा बैंकहरुलाई सीसीडी रेसियो ८५ प्रतिशतसम्म पुर्याउन छुट भएको राष्ट्र बैंकका सहप्रवक्ता राजेन्द्र पण्डित बताउँछन् ।

‘चालू आर्थिक वर्षको मौद्रिक नीतिको मध्यावधि समीक्षामार्फत राष्ट्र बैंकले उत्पादनशील क्षेत्रमा कर्जा लगानी गर्दा त्यसको ५० प्रतिशत रकम सीसीडी रेसियोमा गणना गर्न नपर्ने व्यवस्था गरेका थियो । र, सो व्यवस्थालाई हालै सार्वजानिक गरेको आगामी आर्थिक वर्षको मौद्रिक नीतिले पनि निरन्तरता दिएको छ, जसले बैंकहरुलाई ठूलो राहत मिलेको छ’ सहप्रवक्ता पण्डितले क्लिकमाण्डूसँग भने ।

बैंकहरुलाई तरलताको समस्या परेपछि राष्ट्र बैंकले सीसीडी रेसियो गणनामा केही खुकुलो नीति अबलम्बन गरेको हो ।

‘राष्ट्र बैंकले भनेबमोजिम सीसीडी रेसियो नपुर्याएका कारण कुनैपनि बैंकले कारबाही भोगेका छैनन्,’ उनले भने ।

नयाँ लगानी गर्न पुँजीको अभाव भएपछि बैंकहरुले ८-९ महिनादेखि व्याजदर बढाएका बढायै छन् । जसकारण ९/१० महिनाअघि ६/७ प्रतिशत रहेको निक्षेपको ब्याजदर १४ प्रतिशतसम्म पुगेको छ ।

ब्याजदर बढाउँदा पनि सोचेअनुरुप निक्षेप बढ्न नसकेको हिमालयन बैंकका प्रमखु कार्याकारी अधिकृत अशोक राणा बताउँछन् ।

‘ब्याजदर बढाएर बैंकहरुले एक बैंकमा भएको निक्षेप अर्को बैंकमा तान्ने प्रवृत्ति मात्रै मौलायो,’ राणाले भने ।

बैंकले निक्षेप बढाउन नसक्दा जेठ महिनामा वाणिज्य बैंकहरुको औषत सीसीडी रेसियो ८४.८३ प्रतिशत छ ।

गत बैशाखमा ८५.१७, चैतमा ८४.९२, फागुनमा ८३.८२ प्रतिशत थियो । त्यस्तै, माघमा ८३.७०, पुसमा ८३.४२, मंसिरमा ८२.०३, कात्तिमा ८१.५६, असोजमा ८०.२३, भदौमा ८०.५३ र साउनमा ७९.६३ प्रतिशत सिसिडी रेसियो थियो ।

०७३ असार मसान्तमा भने बैंकहरुको सिडी रेसियो ७९.११ प्रतिशत रहेको थियो ।