यस्ता छन् सगरमाथा आरोहणका अनौठा रेकर्डहरु

काठमाडौं । सगरमाथा भन्ने वित्तिकै विश्वभर नेपाल भनेर चिनाइरहनु पर्दैन । नेपाल र सगरमाथा पर्यायबाची शब्द जस्तै बनेका छन् । अझ नेपालको पर्यटनको लाइफलाइननै बन्दै गएको छ, सगरमाथा आरोहण ।

सन् १९५३ मे २९ गते का दिन तेन्जिङ नोर्गे शेर्पा र सर एडमन्ड हिलारीले ८ हजार ८ सय ४८ मिटरको उचाईमा रहेको सगरमाथाको आरोहण गरेपछी पछिल्लो समय सगरमाथा आरोहण गर्न र कृतिमानी तोड्नलाई होडनै सुरुभयो । सन् १९५३ देखि हालसम्म एउटै आरोही आप्पा शेर्पाले २१ पटक सम्म आरोहण गरेर बिश्व कृतिमान राखेका छन ।

६३ बर्ष अगाडीबाट सुरु भएको सगरमाथा आरोहण गर्ने र कृतिमानी राख्ने होडमा हाल सम्म ६ हजार ५ सय ४४ पटक सफलता प्राप्त भएकोे छ ।

त्यसैगरी अन्यले पनि एउटै आरोहीले पटक पटक आरोहण विभिन्न कृतिमान राखिसकेका छन । सगरमाथा आरोहणमा सबैभन्दा बुढो उमेर, सबैभन्दा सानो उमेर र सबैभन्दा धेरै पटक, सबैभन्दा छोटो समयमा, विना अक्सिजन समेत सगरमाथा आरोहण गरेका उदारण भइसकेका छन् ।

बिश्वकै सबैभन्दा अग्लो हिमाल सगरमाथामा पटक-पटक गरी ६ हजार पटक आरोहीहरुले आरोहण सम्पन्न गरेका छन् । विगत ६३ बर्ष अगाडीबाट सुरु भएको सगरमाथा आरोहण गर्ने र कृतिमानी राख्ने होडमा हाल सम्म ६ हजार ५ सय ४४ पटक सफलता प्राप्त भएकोे छ ।

सगरमाथा आरोहणमा आउनेले नेपालमा गर्ने खर्च

दस्तुर-११ हजार डलर
पर्यटकको खर्च-३५ हजार डलर देखि ६० हजार डलर सम्म
यस वर्ष जम्मा आरोहीको खर्च- साँढे दुई अर्व रुपैयाँ
सरकारको राजस्व-३० करोड ५६ लाख ३६ हजार रुपैयाँ
बसाई अवधी-४५-६० दिन
एजेन्सीको एक आरोहीबाट आम्दानी-२५ सय देखि १० हजार डलर सम्म
सहयोगीको कमाई-३ लाख रुपैयाँसम्म

सगरमाथा आरोहणको लागि सन् १९२४ मा जर्ज मालोरीले ब्रिटिस आरोहण दलका साथ सगरमाथा आरोहण गर्ने कोसिस गरे पनि सफल हुन भने सकेनन् । सन् १८८५ मा भारतको ज्यामीतीय शास्त्रको सर्वेक्षणले सगरमाथाको उचाई पत्ता लगाएको थियो ।

सन् १९५३ देखि सन् २०१६ सम्म ४ हजार ६ सय २८ आरोहीले आरोहण गरिसकेका छन । सन् २०१६ मात्र ४ सय आरोहीले आरोहण गरेका थिए ।

बसन्त र शरत् ऋतुमा गरी तिव्वती र नेपाली मोहोडा बाट बार्षिक १ हजार भन्दा बढीले सगरमाथा आरोहण गर्दे आएका छन् । आरोहण सुरु भएदेखि हाल सम्म २ सय ५० आरोहीले ज्यान गुमाई सकेका छन् । नेपालमा हिम शिखर आरोहण गर्ने दुई सिजनमध्ये अप्रिल, मे र जुनलाई मुख्य सिजन मानिन्छ । आरोहणका लागि युरोपियन, अमेरिकनलगायत एसियन मुलुकबाट समेत आउने गरेका छन् ।

आरोहण सिजनमा तारे होटल भरिभराऊ

पवर्तारोहणको सिजनसुरु भएसँगै तारे होटेलहरु पर्यटकले भरिएका छन् । होटेल संघ नेपाल (हान) का अनुसार अहिले ठूला होटेलमा अकुपेन्सी दर ६० देखि ६५ प्रतिशत हाराहारी पुगेको छ । आगमन दर पछिल्लो दुई वर्षको तुलनामा सकारात्मक रहेको संघका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत प्रवेश अर्याल बताउँछन् । हानका अनुसार अप्रिलमा तारे होेटेलका ८० देखि ८५ प्रतिशत कोठा भरिने अनुमान छ । वसन्त ऋतुमा सगरमाथालगायत हिमालहरुको आरोहण गर्न सबैभन्दा धेरै आरोही नेपाल आउने गरेका छन् ।

चालु वर्ष दोब्बर आरोही आउने अनुमान

सगरमाथा आरोहण सुरु भएको छ । सन् २०१७ को आरोहण सिजन वसन्त ऋतुमा सगरमाथा आरोहणमा दुई सय ८९ जनाले अनुमति लिएका थिए । यसवर्ष दोव्वर हुने अनुमान गरिएको छ । नेपाल पर्वतारोहण संघका अध्यक्ष आङछिरिङ शेर्पाका अनुसार सन् २०१५ मा अनुमती लिएकाहरु पनि यसवर्ष जाने भएकोले दोव्वर हुने अनुमान गरिएको जानकारी दिए । सरकारले गत वर्ष ढिलो निर्णय गर्दा सन् २०१५ मा अनुमती लिनेहरु २०१७ मा जाने गरी आउने पक्का भएको शेर्पाको भनाई छ ।

सन् २०१५ मा भूकम्प र सन् २०१४ मा हिमपहिरोका कारण सगरमाथा आरोहण हुन सकेको थिएन । गत वर्ष बैशाख १२ मा गएको भूकम्पका कारण १९ आरोहीको ज्यान गएको थियो । सोही कारण रद्द गरेकाहरुलाई सरकारले गत वर्ष दुई वर्षभित्र आरोहणमा गरे रकम नलिने घोषणा गरेको थियो ।

सगरमाथा कस्ता छन् रेकर्ड ?