शनिबार मध्यरात किन काटियो पाकिस्तानभर बिजुलीः प्राविधिक समस्या कि मानवीय कमजोरी ?
एजेन्सी । नेपालमा त अनाधिकृत रुपमा बिजुली काटिनु, अघोषित लोडसेडिङ हुनु सामान्य जस्तै रहेको छ । विदेशमा भने एकाध मिनेट मात्रै बिजुली काटियो भने त्यसको प्रभाव असाध्यै ठूलो पर्ने गरेको छ ।
बिजुली वितरण गर्ने संस्थाले उपभोक्तालाई क्षतिपूर्ति समेत तिर्नुपर्ने हुन्छ । नेपालमा भने सहनेले सहकै छन् । हुनेले वैकिल्पक उपाय अपनाएका छन् भने नहुनेले चुपचाप बस्न बाध्य भएका छन् ।
छिमेकी देश पाकिस्तानमा शनिबार राती एकाएक देशभर नै बिजुली प्रवाह रोकियो । जाडोका कारण घरभित्रै रहेका र त्यसमाथि मध्इरातमा बिजुली किाटदा त्यसले जनजीवन मात्रै नभई औद्योगक प्रतिष्ठान र कलकारखानमा समेत प्रभाव पर्यो ।
किन देशभर नै बिजुली काटियो भन्ने बारेमा खोजबिन भइरहेको पाकिसतानी सञ्चार माध्यमले विवरणहरु प्रकाशित गरेका छन् । उनीहरुले त्यसको जाँचपड्तालको काम भइरहेको समेत सरकारी अधिकारीलाई उदृत गर्दै समाचार सार्वजनिक गरेका छन् ।
संघीय उर्जा मन्त्री ओमर अयूबले ट्वीटमा भनेका छन् ‘यो ब्ल्याकआउट राष्ट्रिय उर्जा वितरण प्रणालीमा अचानक शून्यमा झरेपछि उत्पन्न भएको अवस्था हो ।
एक ठूलो बिजुली उत्पादन केन्द्रमा समस्या आएपछि सम्पूर्ण देश अन्धकारमा डुबेको हो । पाकिस्तानको ऊर्जा मन्त्रालयले भने कि राष्ट्रिय ग्रिडबाट विद्युत् पुनःस्थापनाका लागि प्रयास भइरहेको जनाएको छ ।
पकिस्तानका कराची, इस्लामाबाद, लाहोर र मुलतान जस्ता ठूला सहरी केन्द्रहरूमा बिजुली काटिएको थियो । साथै साना शहर र शहरहरू सहित देशभरका सोशल मिडियामा नागरिकहरूले मध्यरातमा देशभर बिजुली काटिएको विवरण सार्वजनिक गरेका थिए ।
उर्जा मन्त्रालयका प्रवक्ताले उक्त मन्त्रालयको आधिकारिक ट्विटर ह्यान्डलबाट ट्वीट गर्दै भनेका छन् कि प्रारम्भिक रिपोर्टका अनुसार गुडु पावर प्लान्टले शनिबार राति ११.४१ मा समस्या देखिएको थियो । त्यसलाई प्राविधिक गल्ती भनिएको छ ।
सोही गल्तीले गर्दा देशको उच्च प्रसारण लाइनमा समस्या देखा परेको थियो । जसले परिणाम स्वरूप प्रणाली आवृत्तिलाई एक सेकेन्ड भन्दा कममा तय गरिएको थियो । प्रणालीमा रहेको आवृत्ति ५० बाट कम हुँदै शून्यमा झरेको थियो ।
फ्रिक्वेन्सीमा आएको ड्रपको कारण पावर प्लान्टहरू बन्द भएको सरकारी अधिकारीको भनाइ छ । केही समय पछि, ऊर्जा मन्त्रीले ट्वीट गरे कि इस्लामाबादबाट सुरू गर्दै शहरहरूमा चरणबद्ध रूपमा बिजुली आपूर्ति बहाल गरिएको जानकारी दिएका छन् ।
अयुबका अनुसार राष्ट्रिय उर्जा वितरण प्रणालीको फ्रिक्वेन्सी अचानक ५० बाट शून्यमा झरेपछि बिजुली बिग्रियो।
पकिस्तानका ऊर्जा मन्त्री ओमर अयुबले भनेका छन् कि सबै प्राविधिक टोली आ आफ्नो स्टेशनमा पुगेका थिए । उनले व्यक्तिगत रुपमा संघीय ऊर्जामन्त्रीको रुपमा आफनो जिम्मेवारी पूरा निभाएका थिए ।
उनले नागरिकलाई बिजुली बहाली प्रयासहरुमा आवधिक रुपमा अद्यावधिक राखिने बताएका थिए । केही बेर अगाडि मात्रै लाहोर इस्लामाबाद र कराची जस्ता प्रमुख शहरहरूमा केही शक्ति पुनःबहाली गरिएको थियो ।
पहिलो चरणमा १३२ केभी क्षमताको प्रसारण लाइन मार्फत बिजुली प्रवाहलाई नियमित गरिएको अयुबले ट्वीटरमार्फत जानकारी दिएका छन् ।
कराचीको एकमात्र बिजुली वितरक के इलेक्ट्रिकले पनि बन्दरगाह शहरमा चरणबद्ध रूपमा विद्युत पुनःस्थापना भइरहेको जनाएको छ । इन्जिनियरको समूहले बिजुली आपूर्ति पुनः स्थापाको पूर्ण प्रयास गरिरहेको जनाएको छ ।
नेपालमा जस्तै पाकिस्तानमा पनि बिजुलीको ठूलो समस्या रहेको छ । नेपालमा लोडसेडिङ अन्त्य कसरी गरियो भन्ने बारेमा पाकिस्तानले पनि केही सिक्न खोजेको भन्दै अघिल्ला वर्षहरुमा चर्चा हुने गरेको थियो । त्यसको कुनै आधिकारिक जानकारी भने कोही कसैले सार्वजनिक गरेका थिएनन् ।
पाकिस्तानमा कूल जडित क्षमता ३५ हजार ९७५ मेगावाट बराबरको क्षमता पुगेको छ । गत वर्ष ३३ हजार ४५२ मेगावाट बराबरको बिजुली प्रवाह गर्ने पाकिस्तानले एक वर्षको अवधिमा नै ७.५ प्रतिशतले उत्पादन वृद्धि गरेको हो ।
पुष्प दुलाल
