ब्याज कम भएकाले कर्पोरेट ग्राहक एभरेष्ट बैंकमा आए, खोसाखोस गरेका छैनौंः सुदेश खालिङ

नेपालको बैंकिङ क्षेत्र पछिल्लो केही वर्षयता चुनौतीपूर्ण अवस्थामा छ । अर्थतन्त्रमा देखिएको शिथिलतासँगै बैंकहरुले कर्जा लगानी गर्न नसक्दा अधिक तरलताको समस्या भोगिरेका छन् भने अर्कोतर्फ बैंकहरुको रिकभरीमा समेत समस्या देखिएको छ । बैंकिङ क्षेत्रमाथि संगठित रुपमा नै आक्रमण गर्ने प्रयास हुने गरेका छन् ।

अर्थतन्त्रमा देखिएको सिथिलताले कर्जा रिकभरीमा समस्या झेलिरहेका बैंकमा यस्ता संगठित अभियानले झनै समस्या पारेको एभरेष्ट बैंकका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत सुदेश खालिङको भनाइ छ । धितो लिलामी र गैरबैंकिङ सम्पत्ति बुक गर्दा स्थानीय तहबाट पनि अपेक्षित सहयोग नपाएको उनको गुनासो छ ।

ब्याजदर दशकयताकै न्युन हुँदा समेत कर्जाको माग बढ्न सकेको छैन । यसैबीच केही बैंकहरुको भने कर्जा विस्तार सामान्य अवस्थाको भन्दा पनि उच्च देखिएको छ । कर्जा विस्तारमा एग्रेसिभ देखिएको बैंकको सूचीमा एभरेष्ट बैंक सबैभन्दा अगाडि छ । केही क्षेत्रका माग र आवश्यकताको तुलनामा अधिक लगानीले गर्दा पनि समस्या आउनसक्ने देखिएको खालिङको विश्लेषण छ । बैंकिङ क्षेत्रले एक तहको दबाब झेलिसकेकोले अब सुधारको चरणमा जाने उनी बताउँछन् ।

प्रस्तुत छ नेपालको पछिल्लो आर्थिक र बैंकिङ अवस्था, लगानीको वातावरण, बैंकिङ क्षेत्रको लगानी र रिकभरी तथा चुनौति लगायत विषयमा केन्द्रित भएर उनै खालिङसँग क्लिकमान्डुका लागि विजय पराजुलीले गरेको कुराकानीः

कोभिडपछि २/३ वर्षसम्म हाम्रो अर्थतन्त्र सुस्त देखिएकामा पछिल्लो समय आर्थिक गतिविधि चलायमान हुने संकेत मिलेको छ । बैंकिङ क्षेत्रले के महशुस गरेको छ ?

पछिल्लो ५/६ महिनाको तथ्यांकले के देखाउँछ भने देशमा रेमिट्यान्सको वृद्धि कायम छ । साथै निर्यात बढेको छ । देशका लागि यो राम्रो पक्ष हो । प्रशोधित तेललगायत वस्तुको निर्यात राम्रो दरमा भए पनि त्यसबाहेक अन्य क्षेत्रमा अपेक्षित सुधार देखिएको छैन । हाम्रो आन्तरिक मागमा ह्रास पनि आएको छैन, सुधार पनि भएको देखिँदैन ।

एभरेष्ट बैंकको गत वर्षको र चालू आर्थिक वर्षको तथ्यांक हेर्ने हो भने कर्जा विस्तार राम्रो दरमा भएको देखिन्छ । बैंकिङ क्षेत्रको औसतभन्दा एभरेष्टको कर्जा विस्तार दर उच्च छ । बैंकमा कर्जाको माग कसरी र कुन क्षेत्रमा बढिरहेको छ ?

एउटा बैंकको तथ्यांक भन्दा पनि समग्र बैंकिङ क्षेत्रलाई हेर्ने हो भने कर्जाको वृद्वि भएको छैन । राष्ट्र बैंकले प्रक्षेपण गरेको भन्दा पनि कम वृद्वि भइरहेको छ । त्यसमा केही बैंकहरूको कर्जा विस्तार बढेको देखिन्छ । त्यसका विभिन्न कारण छन् । नयाँ कर्जाको माग भएको छैन । सिमित बैंकको कर्जा बढ्नुका कारण ठूला व्यवसायी हुन् । जहाँ ब्याजदर कम हुन्छ, उहाँहरू त्यतातिर जानुहुन्छ । एभरेष्ट बैंकको पनि गत वर्षदेखि नै ब्याजदर अन्य बैंकहरूभन्दा केही कम भएकोले कर्जाको माग बढेको हो । नयाँ परियोजना अगाडि बढेर समग्र कर्जाको मागमा सुधार भएको छैन ।

कोभिडको समयमा अर्थतन्त्र अलिक प्रतिकुल हुँदा तुलनात्मक रूपमा एभरेष्ट बैंक सचेत रहेको देखियो । एभरेष्ट बैंक सम्पत्ति गुणस्तरमा केन्द्रित भएजस्तो देखिन्थ्यो । कोभिडमा केही बैंकहरूले एग्रेसिभ ग्रोथ गरे । ती एग्रेसिभ ग्रोथ गरेका बैंक अहिले सम्पत्तिको गुणस्तरमा समस्या आउन थालेको छ । अहिलेको एग्रेसिभ ग्रोथमा रहेको एभरेष्ट बैंकले सम्पत्ति गुणस्तरमा सम्झौता गरेको छैन भन्नेमा स्टेकहोल्डरहरु कसरी विश्वस्त हुने ?

कर्जा लगानीमा हामी एकदमै चनाखो भएर जान्छौं । माग बढ्यो भन्दैमा हाम्रो गुणस्तरलाई सम्झौता गर्दैनौं । अहिलेको अवस्था पक्कै पनि चुनौतीपूर्ण छ । तर पनि हामीले व्यवस्थापन गर्न सकेका छौं । त्रैमासिक रिपोर्टबाट पनि यो कुरा देखिरहेकै छ ।

बैंकिङ क्षेत्रकै औसत निष्क्रिय कर्जा ५ प्रतिशतभन्दा माथि छ । गैरबैंकिङ सम्पत्तिलाई जोड्ने हो भने झन् त्यो माथि जान्छ । अर्थतन्त्रसँगै समग्र बैंकिङ क्षेत्रमा प्रतिकुल अवस्था देखिँदै गर्दा एभरेष्ट कसरी निष्क्रिय कर्जा व्यवस्थापन गर्न सफल भयो ? चुनौतीलाई फेस गरिरहेको छ ?

समग्र बैंकिङ क्षेत्रलाई हेर्दा जुन क्षेत्रमा कर्जा बिग्रिएको छ, ती क्षेत्रमा एभरेष्टको लगानी कम छ । यसले पनि हामीलाई सहयोग गरेको छ । एभरेष्टमा पनि सम्पत्तिको गुणस्तरमा कुनै दबाब नै नभएको अथवा पूर्णरूपमा केही नभएको भन्ने होइन । हाम्रोमा पनि गैरबैंकिङ सम्पत्ति गत वर्षभन्दा बढेर गएको छ । हाम्रो कर्जा नबिग्रिएको पनि होइन । तर, समग्रमा हेर्दा हाम्रो ठूलो कर्जा बिग्रिएको छैन । केही साना तथा मझौला उद्योगमा समस्या देखिन्छ । त्यो क्षेत्रमा हाम्रो रिकभरीको प्रयास सधैं नै भइरहेकै छ । यसमा बैंकका सम्पूर्ण कर्मचारी लागिरहेका छौं ।

कर्जा प्रवाह गर्दा कर्जा लिनेको विश्लेषण र मूल्याङ्कन कसरी गर्नुहुन्छ ?

सबैले आआफ्नो मापदण्ड अनुसार कर्जा प्रवाह गर्छन् । तर, केही क्षेत्रहरूमा देखिएको आर्थिक मन्दीले गर्दा पनि बैंकहरूमा समस्या परेको हुनसक्छ । कर्जा लगानीको सन्दर्भमा अनुभवको कुरा पनि हुन्छ । कर्जा लगानी गर्ने तथा कर्मचारीहरूलाई तालिममा खर्च पनि गर्नुपर्छ । यसका साथै केही नीति परिवर्तनशील हुन्छन् । कुनै रणनीतिले काम गरेनन् भने तुरुन्तै परिवर्तन गर्नुपर्ने हुन्छ । ऋणीलाई हेर्ने तरिका, मूल्याङ्कन गर्ने तरिका, अध्ययन गर्ने तरिकामा हामी चनाखो हुनुपर्छ । यसो गर्दा गुणस्तर कायम हुन्छ ।

अर्थतन्त्र सुस्त हुँदै गर्दा कर्जाको गुणस्तरमा बढी समस्या कुन क्षेत्रमा देख्नुभएको छ ?

विशेष गरी निर्माण क्षेत्रमा समस्या देखिन्छ । साना तथा मझौला व्यवसायको कर्जामा पनि समस्या देखिएका छन् । यसबाहेक होटल लगायत सेवा क्षेत्र पनि समस्या छन् ।

बैंकको समस्या कुनै क्षेत्रमा लगानीको डिमान्ड र सप्लाइमा विचार नपुर्‍याएको हो कि जस्तो देखिन्छ । जस्तै एउटा लगानीकर्ताले कुनै क्षेत्रमा होटेल खोल्यो भने सबै त्यतैतिर लाग्ने अवस्था छ । हामीसँग लगानी गर्ने क्षेत्र सीमित भएर पनि हो कि ? यस्तो समस्या देखिन्छ ।

सिमेन्ट, डन्डी, होटेल व्यवसाय लगायत सबै क्षेत्रमा समस्या छ । सायद सानो अर्थतन्त्र भएर होला ।

सिमेन्ट क्षेत्रमा जुन किसिमको लगानी विगतमा भयो त्यस किसिमको माग नहुँदा सिमेन्ट उद्योगहरूमा समस्या आइरहेको छ । त्यस्तै, होटेल क्षेत्रमा समस्या छ भनिरहनुभएको छ । अझै ठूला ठूला होटेलका परियोजना निर्माणाधीन छन् । भोलिका दिनमा होटेल क्षेत्रमा पनि समस्या आउला कि ! यस्तो क्षेत्रमा लगानी गर्दा बैंकहरूले पनि सोच्नुपर्ने होइन ?

बैंकहरूले सोचेरै लगानी गरेका हुन्छन् । विश्व अर्थतन्त्रमा परेको प्रभावले पनि बैंकिङ क्षेत्रमा समस्या सिर्जना गरिरहेको छ । पर्यटक आउने क्रम सुधार भएको जस्तो देखिन्छ तर नेपालमा आउने पर्यटकले यहाँ गर्ने खर्च अन्य देशको तुलनामा कम हो कि जस्तो लाग्छ । किनभने नेपालमा सबै स्तरका होटल छन् तर पनि होटलहरुलाई आफ्नो कर्जा नियमित गर्न समस्या भइरहेको छ । यसैगरी अन्य देशहरूको तुलनामा हामीले मूल्य पनि लिन सकेका छैनौं ।

साना तथा मझौला क्षेत्रका ऋणी इमानदार हुन्छन् यस्ता ऋणीहरूबाट कर्जा रिकभरी राम्रो हुन्छ भन्छन् । अहिले साना तथा मझौला उद्योगहरूमै समस्या आउनुको कारण के देख्नुहुन्छ ?

साना तथा मझौला उद्योग बैंकहरूको नजरमा हुन्छ । यो क्षेत्रमा लगानी गर्दा विविधता हुन्छ । यसका साथै कर्जाको सीमा पनि सानो हुन्छ।

यो क्षेत्रमा पनि माग घटेको छ । उपभोग गर्ने जनशक्ति पलायन भइरहेका छन् । यसले नेपालीको खर्च गर्ने क्षमतामा कमी आएको अर्थ दिन्छ । हामीले कर्जा प्रवाह गरेकाहरूको व्यापार हेर्दा पहिलेको भन्दा घटेको छ । समग्र माग नै बढाउन नसक्दा साना तथा मझौला व्यवसायमा लगानी गर्ने लगानीकर्ता नै पलायन भएका छन् । जसले उक्त क्षेत्रको कर्जामा समस्या आएको छ ।

समान्यतय ब्याजदर न्यून हुँदा माग बढ्ने र ब्याजदर बढ्दा माग घट्ने हुन्छ । तर, हाम्रोमा ब्याजदर इतिहासकै न्यून बिन्दुमा हुँदा पनि माग बढ्न सकेन । के कारणले यो अवस्था आइरहेको छ ?

कुनै पनि क्षेत्रमा लगानी गर्दा प्रतिफल खोजिन्छ । यसमा लगानीकर्ताको कन्फिडेन्सको कुरा आउँछ । अन्य राष्ट्रहरूको तुलनामा नेपालको बैंकिङ क्षेत्रमा तरलतामा धेरै नै उतारचढाव हुन्छ । अहिलेको ब्याजदर कहिलेसम्म रहन्छ कसैले अनुमान गर्न सक्ने अवस्था छैन । अहिले नै उद्योग अथवा कुनै पनि व्यवसाय सुरु गर्न सकिँदैन । समय लाग्छ । तर, त्यतिबेलासम्म ब्याजदर कहाँ पुग्छ कसैले अनुमान गर्न सक्दैन ।

हाम्रा नीति पनि स्थिर भएनन् । त्यसले गर्दा कसैले पनि उद्योगमा तत्काल लगानी गर्न सक्ने अवस्था छैन । सर्ट टर्म ट्रेडिङ हो भने गर्न सके तर समय लाग्ने परियोजनामा लगानी गर्नका लागि वातावरण स्वस्थ छैन भन्न सकिन्छ । त्यसैले अहिले लगानीको माग नै आउन सकेको छैन ।

बैंकहरूको ब्याजदर उतारचढावले निजी क्षेत्रलाई उत्पादनमा भन्दा पनि ट्रेडिङलाई बढी सहज बनाइदिएको हो ?

उद्योगबाट होस् या ट्रेडिङबाट होस्, अन्तिममा लागत (मूल्य) ट्रान्सफर उपभोक्तामा हुने हो । विगतमा पनि वातावरण सबै ठिक भएको भए अहिलेको अवस्था आउने थिएन । आजको दिनको ब्याजदर घटबढले कति फरक पार्‍यो भन्दा पनि विश्वव्यापी रूपमा मानिसहरूलाई केही समय पर्खेर बस भन्ने अवस्था जस्तो छ । सधैं यस्तो रहँदैन । केही समयपछि माग बढ्छ कि !

ब्याजदरको उतारचढावमा बैंकहरूको दीर्घकालीन रणनीति नभएर थोरै समय पनि तरलता व्यवस्थापन गर्न बैंकहरूले दीर्घकालीन योजना बनाउन नसकेको हो ?

केही हदसम्म यो कुरा सत्य पनि हो । हामीले दीर्घकालीन योजना बनाउन नसकेको हो कि जस्तो देखिन्छ । ब्याजदरमा उतारचढाव भइरहन्छ भन्दै बैंकहरूले पनि यसलाई सहज रूपमा लिने गरेको हो कि जस्तो पनि छ । तर, अहिले बैंकहरूले सतर्क भएर योजना बनाइरहेका छन् ।

अहिले निक्षेप उठाएर पनि लगानी गर्ने क्षेत्र छैन । कर्जा बाहेक बैंकलाई अरु उपकरण छैनन् । लगानीका क्षेत्र सीमित भए ।

निक्षेपकर्ताको पनि व्यवहार हेर्ने हो भने, कम ब्याजदर भएका बेला बढी समयका लागि निक्षेप नराख्ने प्रवृत्ति छ । डाइभर्सिफाइड अर्थात् औसत प्रतिफल हेर्ने भन्दा पनि ब्याजदर बढेको बेला निक्षेप राखिहालौं र ब्याजदर घट्दा छोटो समयका लागि राखौं भन्ने भेटिन्छन् ।

अहिले जति पनि निक्षेप परिपक्व भइरहेको छ । अथवा नयाँ पैसा छ भने पनि बचत र मुद्दतीको ब्याजदर एउटा एउटै भएपछि मुद्दतीमा किन राख्ने ? बचत नै भइरहोस् भन्ने भाव पनि निक्षेपकर्तामा छ । अहिले बैंकहरूको बचत हेर्ने हो भने बढेको छ । सबै बैंकहरूको बचत खातामा भएको रकम बढेको छ भने मुद्दतीमा निक्षेपमा कमी आएको छ । निक्षेपकर्ता स्मार्ट भएको पनि बुझ्न सकिन्छ ।

राष्ट्र बैंकले नन्–डेलिभरेबल फर्वार्ड ‘एनडीएफ’ मा लगानी गर्ने सीमा बढायो । यो बाहेक बैंकिङ क्षेत्रले लगानी गर्न लगानीको माग नभएको समयमा लगानी गर्न सक्ने अर्को क्षेत्र कुन हो ? राष्ट्र बैंकले यसमा खेल्नुपर्ने भूमिका के देख्नुहुन्छ ?

बैंकहरूको नाफालाई मात्रै केन्द्रित भएर औजार सिर्जना गर्ने दायित्व स्वयं राष्ट्र बैंकको पनि होइन । त्यसैले यो नै क्षेत्रलाई खुल्ला गर्नुस् भन्ने माग छैन । अहिलेको अवस्था राष्ट्र बैंकले सहजीकरण गर्ने हो । सरकारले आन्तरिक ऋण परिचालन गरेर पुर्वाधार निर्माण पनि गर्न सक्छ । हुन त हाम्रो जीडीपीको कति प्रतिशत आन्तरिक ऋण लिने भन्ने पनि हुन्छ । ऋणको भार बढी भयो भन्ने पनि छ । सरकारले केही रकम उठाएर निर्माण क्षेत्रलाई भुक्तानी दिन सकेको अवस्थामा सस्तो ब्याजदर भएको बेला सहजीकरण हुने थियो कि ! निर्माण क्षेत्रलाई भुक्तानी दिँदा पूरा अर्थतन्त्र नै चलायमान बनाउन सहयोग हुन्छ । यसो गर्दा बैंकहरुलाई मात्रै होइन अर्थतन्त्र र सरकारी वित्तको लागि पनि राम्रो हुन्छ ।

पछिल्ला दुई आर्थिक वर्षभन्दा यस वर्षमा कर्जा विस्तारमा सुधार आएको हो कि जस्तो देखिन्छ । अहिले कुन क्षेत्रमा कस्ता परियोजनाका लागि माग आएको हो ?

पछिल्लो ६ महिनामा हामीले देखेको क्षेत्र भनेको ‘इम्पोर्ट फाइनान्सिङ’ हो । विशेषगरी प्रशोधन गर्ने कच्चा तेलको लागि कर्जाको माग बढेको छ । त्यो छोटो समयमा हुने कुरा हो । ३/४ महिनाका लागि बैंकसँग कर्जा लिने, कच्चा तेल आयात गर्ने र प्रशोधन गरी निर्यात गर्ने साइकल चलिरहेको छ । यसमा कर्जाको माग बढिरहेको छ ।

यसैगरी जलविद्युत् परियोजना बन्ने क्रममा छन् । हाइड्रोपावरको कर्जा तालिका हेर्ने हो भने सुरुवातमा सुस्त हुन्छ । सुरुवातको समयमा कम हुँदै जान्छ, निर्माणको समयमा बैंकको लगानी बढी हुन्छ । केही ठूला जलविद्युत परियोजना सम्पन्न हुने चरणमा छन् । त्यसमा पनि लगानी बढिरहेको छ ।

छड तथा डण्डी बनाउनका लागि आवश्यक कच्चा पदार्थ आयातका लागि पनि केही मात्रामा कर्जाको माग बढेको छ । प्रतिशतको हिसाबले सानो भए पनि केही वृद्धि यसमा पनि छ । अन्य क्षेत्रमा गत वर्षभन्दा लगानीको माग बढेको छैन ।

यो वर्ष एभरेष्ट बैंकमाथि एग्रेसिभ ग्रोथ गर्‍यो भन्ने आरोप लागेको छ । अन्य बैंकको ग्राहक खोसेर लाग्यो भन्ने आरोप लगाउँछन् । यो खालको प्रतिस्पर्धा बैंकहरूमा सुरु भएको हो ?

अरूले भनेजस्तो हामीले ग्राहक खोसाखोस गरेका छैनौं । अन्य बैंकहरूबाट ग्राहक हाम्रोमा आएका छन् । हाम्रो बैंकबाट पनि ग्राहक गएका छन् । यो स्वाभाविक हो । जता ब्याजदर कम हुन्छ ग्राहक त्यतै जान्छन् । एउटा बैंकबाट अर्को बैंकमा जाँदा ग्राहकले आफ्नो फाइदा हेर्छ । हाम्रोमा ब्याजदर कम हुँदा त्यस्तो ग्राहक आउनु भएको होला तर हामीले खोसाखोस गरेको पटक्कै छैनौं ।

यसरी अन्य बैंकको ग्राहक आउँदै गर्दा अन्य बैंकहरूले मूल्याङ्कन गरेर प्रवाह गरेको कर्जा र एभरेष्ट बैंकले गरेको मूल्याङ्कन फरक हुँदा हिजोको दिनमा अन्य बैंकहरूले झेलेका समस्या एभरेष्ट बैंकका लागि पनि चुनौती होला नि !

हामीले आँखा नै चिम्लेर लगानी गर्ने कुरा होइन । स्वाप भनेको ठूलाठूला कर्पोरेट लोनमा नै बढी हुन्छन् । सानातिना त बैंकहरूलाई पनि थाहा नहोलान् ।

ग्राहकले अहिले विगतमा जस्तो २/३ वटा ब्यालेन्स सिट बनाउँदैनन् । अहिले सबै पर्फमेन्स एकदमै पारदर्शी छन् । त्यसको आधारमा बैंकले लगानी गर्ने हो । आफ्नो स्ट्यान्डर्ड भित्र लगानी गरेको छ भने बैंकले प्रवाह गर्ने कर्जामा समस्या आउँछ जस्तो मलाई लाग्दैन ।

ब्यालेन्स सीटको डबल स्ट्यान्डर्ड छैन भन्नुभयो । तर, पछिल्लो समय एउटा कम्पनी खडा गर्ने त्यही कम्पनीको गलत सेल्स अथवा गलत विवरण देखाउने भूमिका चल्छ भन्छन् । यस्तो अवस्था कतिको झेल्नुभएको छ ?

हामीले अहिलेसम्म यस्तो अनुभव गर्न पाएका छैनौं । कहीँ कतै भएको हुनसक्छ । तर, जहाँसम्म मलाई लाग्छ यसरी विवरणको गलत दुरुपयोग भएको छैन । मैले सुनेको पनि छैन ।

सरकारले नयाँ बजेट बनाउने काम गरिरहेको छ । त्यसगलत्तै मौद्रिक नीति पनि आउँछ । अहिले यो समग्र मागलाई बढाउनका लागि के गर्नुपर्छ जस्तो लाग्छ ?

बजेट अनुसार पुँजीगत खर्च गर्ने प्रकृतिमा सुधार आयो भने धेरै हदसम्म अहिलेको अवस्थामा सुधार आउँछ ।

बैंकिङ क्षेत्र रिकभरी फेजमा गएको जस्तो तथ्यांकले देखाउँदै गर्दा समग्र बैंकिङ क्षेत्र र एभरेष्ट बैंकको आर्थिक वर्षको चौथौ त्रैमासको वित्तीय विवरण कस्तो अपेक्षा गर्न सकिन्छ ?

एभरेष्ट बैंकको मात्रै कुरा गर्दा हामीले रिकभरीको प्रक्रियामा नै छौं । कर्जाको वर्गीकरण गरिसकेको अवस्थामा खराब कर्जालाई पनि सुधार गर्ने प्रयास गरिरहेका छौं । समग्रमा एभरेष्टको ब्यालेन्स सिट राम्रै आउँछ भन्ने अपेक्षा गरेका छौं ।

बैंकिङ क्षेत्रलाई हेर्दा बैंकहरूले गर्नुपर्ने कर्जाको वर्गीकरण गरिसकेको अवस्था देखिन्छ । केही मात्रामा पनि कर्जा असुलीमा सुधार हुने हो भने राम्रो रिजल्ट निकाल्न सक्ने अवस्था छ ।

सरकारले निर्माण क्षेत्रमा मात्रै सहजीकरण गरिदिने हो भने पनि बैंकहरुको ब्यालेन्स सिटमा धेरै सुधार आउँछ । त्यसबाहेक चौथो त्रैमासमा सामान्यतया बजेट खर्च बढी हुने भएकोले पैसा बजारमा आउँछ । त्यसले गर्दा केही सुधार बैंकहरूको रिर्पोटमा पक्कै पनि ल्याउँछ ।

बैंकहरूको ऋण तिर्नु पर्दैन भन्ने जस्ता अभियान चल्दै गर्दा रिकभरीमा कस्तो प्रभाव पर्ने रहेछ ?

यस्ता अभियानको प्रभाव हुने रहेछ । हामीले पनि महसुस गर्‍यौं । केही क्षेत्रमा यस्तो समस्या नहोला तर केही क्षेत्रमा समस्या देखिन्छन् । हामीले यस्ता अभियानहरूको प्रतिवाद गर्ने भन्दा पनि आफ्नो प्रक्रिया अनुसार गइरहेका छौं । नेपाल बैंकर्स संघले विज्ञप्ती जारी गर्‍यो । बैंकले पनि ठूलो रूपमा सङ्गठित भएर प्रतिवाद गर्ने गरेका छैनौं ।

केही मात्रामा सहुलियत दिने समयमा सबै बैंकहरूले गरी नै रहेका छन् । अहिले यस्तो किसिमको गतिविधि हुँदा बैंक झन् सतर्क भएका छन् । अहिले हामी संयमित भएर लागिरहेका छौं । रिकभरीमा जाँदा, रिकभरीमा जाने कर्मचारीहरूलाई के बोल्ने, कसरी बोल्ने, के नबोल्ने, कसरी प्रस्तुत हुने र कसरी प्रस्तुति दिने भन्ने कुरा बैंकले सिकाएको हुन्छ । त्यसैले गर्दा अहिलेसम्म त्यस्तो ठूलो घटना भएको सुनिएको छैन । केही स-साना गतिविधि भएका छन् नभएका होइनन् ।

यस्तो गतिविधि गर्ने धेरै दिन टिक्छन् जस्तो लाग्दैन । बैंकबाट पैसा लिएपछि त्यो फिर्ता गर्नैपर्छ । त्यो जनताको पैसा हो । समय लाग्ला कर्जा लिनेले त्यो बुझ्छन् र बैंकलाई सहयोग गर्छन् ।

यस्ता अभियानले रिकभरीमा धितो लिलामी अथवा गैर बैंकिङ सम्पत्ति विक्री गर्नका लागि चुनौती सामना गर्नुपरेको छ ?

हाल स्थानीय तहहरूबाट सहयोग भएको छैन । जग्गा लिलामीमा आउने कुरा त्यो भइरहन्छ । एउटा प्रक्रिया हो । बैंकमा कर्जा डिफल्ट भएपछि बैंकले कर्जा असुल गर्छ नै । गैर बैंकिङ सम्पत्ति सकार्ने प्रक्रियामा स्थानीय तहबाट सिफारिसले गर्दा असहज भएको छ । उहाँहरूमा पनि केही जोखिम हुनसक्छ । त्यसैले स्थानीय तहबाट हुनुपर्ने सिफारिसमा असहयोग भइरहेको पाइन्छ ।

जुन काम सहजै हुन्थ्यो । अहिले समस्या देखिएको छ । तर, त्यसो भयो भनेर ठप्पै रोकिएको पनि होइन । सबै क्षेत्रमा पनि होइन । केही केही स्थानीय तहहरूमा भइरहेको छ । त्यसलाई ठूलो समस्याको रूपमा देखेको छैन ।

क्यामेरा/भिडियो सम्पादनः प्रभात खनाल