विकल्प मानिएको टेलिकमको इन्टरनेट विस्तार सुस्त: प्रयोग क्षमता ८२ लाख, पहुँच १३ लाखमा मात्रै

काठमाडौं । भारतबाट ब्यान्डविथ खरिद गरेबापतको शुल्क भुक्तानी गर्न बाँकी राखेका निजी क्षेत्रका इन्टरनेट सेवाप्रदायकले सरकारले सहयोग नगरे सेवा बन्द गर्ने चेतावनी दिएका छन् ।

विभिन्न ९ सेवाप्रदायकले नै साढे २ अर्ब र सबै सेवाप्रदायकले करिब ४ अर्ब रुपैयाँ रोयल्टी तथा ग्रामीण दूरसञ्चार विकास कोष शुल्क  तिर्न बाँकी छ । यही शुल्क नतिरेका कारण सरकारले ब्यान्डविथ खरिदका लागि विदेशी मुद्रा सटहीको सुविधा दिएको छैन ।

सरकारी राजस्व नतिर्ने सेवाप्रदायकले इन्टरनेट बन्द गराए नेपाल टेलिकमलाई विकल्प बनाउने उद्घोष सरकारी अधिकारीबाटै हुन थालेको छ ।  तर, सरकारी कम्पनीको सेवा विस्तार भने निकै सुस्त छ । सरकारले निजी क्षेत्रका इन्टरनेट सेवाप्रदायकको विकल्प मानेको नेपाल टेलिकमको फाइबर टु दि होम (एफटीटीएच) सेवाको विस्तार निकै सुस्त गतिमा अघि बढेको छ ।

टेलिकमसँग हाल १७ लाखभन्दा बढी इन्टरनेट जडान क्षमता छ । नेपाल दूरसञ्चार प्राधिकरणले हरेक महिना सार्वजनिक गर्ने तथ्यांकअनुसार यस्तो क्षमता भनेको करिब ८२ लाख प्रयोगकर्तासम्मको पहुँचमा पुग्नु हो । यस्तो क्षमताअनुसार टेलिकमले कात्तिकसम्म जम्मा २ लाख ७९ हजार एफटीटीएच जडान गरेको छ, जसबाट करिब १३ लाख ३९ हजार प्रयोगकर्ताले इन्टरनेट प्रयोग गरिरहेका छन् ।

क्षमताका हिसाबले अझै १७ लाख भन्दा बढी ग्राहकलाइ सेवा विस्तार गर्न सक्ने अवस्थामा टेलिकम छ । याे तथ्या‌क अनुसार टेलिकम ७२ लाखभन्दा बढी प्रयोगकर्तासम्मको पहुँचमा पुग्न सक्छ भन्ने हाे । तर, याे क्षमताकाे उपयाेग गर्न टेलिकमको गति भने निकै सुस्त छ । टेलिकमसँग अहिलेसम्म २ लाख ७९ हजार एफटीटीएच जडान हुनुले अझै भनेको जडानमै १५ लाख ग्राहकले कम्पनीको सेवा उपभोग गर्न पाउने अवसर छ भन्ने हाे ।

नेपाल दूरसञ्चार प्राधिकरणका अनुसार तारसहित वा ताररहितको एउटा इन्टरनेट सेवा जडान गरिनु भनेको ४.८ प्रयोगकर्ता थपिनु हो । प्राधिकरणले सार्वजनिक गर्ने तथ्यांकमा एउटा इन्टरनेट जडानबाट एकै परिवार वा सहकार्यमा चलाउने यस्ता प्रयोगकर्ता औसतमा ४.८ जना हुन्छन् भन्ने छ ।

सोही आधारमा भदौसम्मको तथ्यांक सार्वजनिक भइसकेको छ । जसअनुसार नेपाल टेलिकमले फिक्स्ड ब्रोड ब्यान्डमार्फत ११ लाख ३७ हजार ४६३ प्रयोगकर्तालाई एफटीटीएच सेवा दिएको छ । यो भनेको प्राधिकरणको तथ्यांकअनुसार टेलिकमले हालसम्म २ लाख ३६ हजार ९ सयवटा मात्रै सेवा प्रवाह गरेको छ ।

निजी क्षेत्रका इन्टरनेट सेवाप्रदायकले भने यो अवधिसम्ममा १ करोड २१ लाख ९३ हजार प्रयोगकर्तालाई इन्टरनेट सेवा दिएको छ । यो भनेको प्राधिकरणकै हिसाव अनुसार २५ लाख ४० हजार २ सयवटा ग्राहकसमक्षा इन्टरनेट सेवा पुर्याउनु हो । यी सेवाग्राही नेपालमा इन्टरेटका लाइसेन्स पाएका १२८ वटामध्ये सेवा विस्तार गरेको सबैको एकमुष्ट तथ्यांक हो । ग्राहकलाई सेवा दिनेमा चल्तीको कम्पनी अगाडि र बजार विस्तार गर्दै गरेका तथा नयाँ कम्पनी पछाडि छन् ।

सरकारकै भनाइ अनुसार टेलिकमलाई निजी सेवाप्रदायकको विकल्प नभएर प्रतिस्पर्धी मात्रै बनाउन सकिएको अवस्थामा पनि उपभोक्ताले लाभ लिन सक्ने छन् । सरकारी शुल्क नतिरेर सेवा बन्द गर्ने चेतावनी दिएका निजी सेवाप्रदायकलाई सञ्चार मन्त्रालयले उल्टै विकल्प खोज्छौं भनेर धम्काइरहेको छ ।

सञ्चार मन्त्रालयका सहसचिव गौरव गिरीले इन्टरनेट कम्पनीहरूले सेवा बन्द गराए विकल्प खोज्ने बताए । ‘अहिले नेपाल टेलिकमसँग तत्कालै १७ लाखभन्दा बढी फाइबर विस्तारको क्षमता छ । यसलाई बढाउन पनि  सकिन्छ । निजी कम्पनीहरूले सेवा बन्द गरेर इन्टरनेट ठप्पै हुँदैन, केही समय अवरुद्ध होला तर सरकारसँग ब्याकअप पनि बनिसकेकोले सेवाप्रदायकको चेतावनीले डराउनुपर्ने अवस्था छैन,’ उनले क्लिकमान्डुसँग भने ।

तथ्यांकअनुसार नेपाल टेलिकमको इन्टरनेटका प्रयोगकर्ता मासिक ३० हजारसम्मले बढ्न थालेका छन् । टेलिकमले कात्तिकमा १७, असोजमा ३२, भदौमा २२, साउनमा २९ हजार प्रयोगकर्ता बढाएको छ ।

तत्कालै सेवा दिने क्षमता बनाएका छौं: टेलिकम

नेपाल टेलिकमले भने इन्टरनेट सेवा विस्तार बढाइरहेको र काठमाडौंका हरेक क्षेत्रमा सेवा दिन सक्ने गरी क्षमता बनाएको दाबी गरेको छ । टेलिकमका प्रवक्ता सोभन अधिकारीले काठमाडौंका अधिकांश ठाउँमा टेलिकमको एफटीटीएच सेवाको नेटवर्क पुगिसकेको बताए । उनले भने, ‘स्रोत बढेकोले त्यहीअनुसार माग पनि बढ्न थालेको छ । टेलिकमको इन्टरनेट सेवा सस्तो र गुणस्तरीय भएको वर्ड अफ माउथ पब्लिसिटीका कारण पनि राम्रो भएको छ ।’

उपत्यकामा १९८१ नम्बरमा फोन गरेर माग गर्ने हो भने तत्कालै सेवा उपलब्ध गराउन सक्ने व्यवस्था रहेको टेलिकमले जनाएको छ । ‘नियमित अवस्थाबाहेक नेटवर्क नपुगेको ठाउँमा पनि तत्कालै सेवा दिन सक्ने क्षमता बनाएका छौं,’ अधिकारीले भने । यसअघि ठमेलमा अरु सेवाप्रदायकको तार काटिएका बेला नेपाल टेलिकमले तत्कालै सेवा दिएको उनको दाबी छ ।

टेलिकमको नेटवर्क पुगेका अन्य स्थानमा तत्काल सेवा दिन सक्छौं भने मागअनुसार सेवा दिन पनि टेलिकम तयार रहेको अधिकारीले बताए । ‘टेलिकमको इन्टरनेट सेवा प्रभावकारी र गुणस्तरीय भएकाले मानिसको बुझाई पनि सकारात्मक छ,’ उनले भने ।

पछिल्लाे १४ महिनादेखि नेपाल टेलिकमको इन्टरनेट विस्तार

महिना	इन्टरनेट प्रयोगकर्ता
कात्तिक	१७५६८
असोज	३२४१३
भदौ	२२७१५
साउन	२९३०५
असार	३०१३६
जेठ	३०४५५
वैशाख	२५०५८
चैत	२६००९
फागुन	२३४०२
माघ	३३२५०
पुस	३१०७
मंसिर	१५३१८
कात्तिक	३१२०३
असोज	४८१८१

स्रोतः नेपाल दूरसञ्चार प्राधिकरण/टेलिकम