मस्कको डोगेले नियन्त्रणमा लियो यूएसएड: मुख्यालय बन्द, विश्वव्यापी सहयोगमा संकट


एजेन्सी । वाशिंगटन डीसीस्थित संयुक्त राज्य अमेरिकाको अन्तर्राष्ट्रिय विकास एजेन्सी (यूएसएड) को मुख्यालय सोमबार बन्द भएको छ । मख्यालय बन्द भएपछि कर्मचारीहरूलाई घरबाट काम गर्न लगाइएको छ । यो निर्णय डोनाल्ड ट्रम्पको दोस्रो राष्ट्रपति भएपछि प्रशासनले यूएसएडलाई बन्द गर्ने दिशामा अगाडि बढेपछि लिइएको हो ।

ग्लोबल विकास समुदायको मिडिया प्लेटफर्म डेभेक्सले पहिलो पटक यो समाचार सार्वजनिक गरेको थियो । डेभेक्सका अनुसार एजेन्सीका कर्मचारीहरूलाई राति ईमेल पठाएर भोलिपल्ट काममा नआउने निर्देशन दिइएको थियो ।

ईमेल पठाएको एक दिनअघि यूएसएडका दुई शीर्ष सुरक्षा अधिकारीहरूलाई निलम्बन गरिएको थियो । उनीहरूले एलन मस्कको ‘सरकारी कार्यक्षमता विभाग’ (डोगे) का प्रतिनिधिहरूलाई भवनको प्रतिबन्धित क्षेत्रमा प्रवेश गर्नबाट रोक्ने प्रयास गरेका थिए ।

सोमबार बिहान ट्रम्पले संघीय सरकारलाई सानो पार्ने जिम्मेवारी दिएका एलन मस्कले एक्स (ट्विटर) मा राष्ट्रपति ट्रम्प यूएसएडलाई बन्द गर्ने आफ्नो प्रस्तावसँग सहमत भएको जनाएका थिए ।

यूएसएडले विश्वभरका १३० देशहरूलाई खाद्य, मानवीय र अन्य सहयोगको रूपमा ४३ बिलियन डलरको सहयोग प्रदान गर्दछ ।

मस्कले यूएसएडलाई ‘अपराधी संगठन’ र ‘मर्मत गर्न नसकिने’ भन्दै बारम्बार आलोचना गरेका छन् । उनले ट्रम्पसँग यसलाई बन्द गर्ने योजनाको विस्तृत चर्चा गरेको र राष्ट्रपति सहमत भएको दाबी गरे ।

‘मैले उनलाई केही पटक सोधें, ‘के तपाईं पक्का हुनुहुन्छ?’ र त्यसैले हामी यसलाई बन्द गर्दैछौं’ वाशिंगटन पोस्टसँग मस्कले भनेका छन् ।

यूएसएड विश्वको सबैभन्दा ठूलो एकल दाता हो । २०२३ को आर्थिक वर्षमा, अमेरिकाले संघर्ष क्षेत्रमा महिला स्वास्थ्यदेखि स्वच्छ पानी, एचआईभी/एड्स उपचार, ऊर्जा सुरक्षा र भ्रष्टाचारविरुद्ध कार्यसम्म विश्वभर ७२ बिलियन डलरको सहयोग प्रदान गरेको थियो । २०२४ मा संयुक्त राष्ट्रले ट्र्याक गरेको सबै मानवीय सहयोगको ४२% यूएसएडले प्रदान गरेको थियो ।

ट्रम्पले ‘अमेरिका प्रथम’ नीतिकोरूपमा अधिकांश अमेरिकी विदेशी सहयोगमा विश्वव्यापी रोक लगाएका छन् । यसले विश्वभर आघात पुर्याएको छ। थाई शरणार्थी शिविरमा फिल्ड अस्पताल, युद्ध क्षेत्रमा भूमिगत खाना निस्कासन, र एचआईभी जस्ता रोगबाट पीडित लाखौंको उपचारका लागि औषधि जस्ता कार्यक्रमहरू हटाउने जोखिममा छन् ।

डेमोक्र्याट र अन्य आलोचकहरूले मस्क र ट्रम्प प्रशासनले यूएसएडलाई लक्षित गरेकोमा निन्दा गरेका छन् ।

कांग्रेसद्वारा अनुमोदित जनादेश नभएको अनधिकृत सरकारी विभाग
डोगेका कर्मचारीहरूले अमेरिकाको अतिसंवेदनशील डाटाबेस र संघीय भुक्तानी प्रणालीमा पहुँच प्राप्त गरेको आइतबार रिपोर्ट गरिएको थियो ।

वायर्ड पत्रिकाकाअनुसार मस्कको डोगे टोलीलाई १९ देखि २४ वर्षका छ जना ‘युवा र अनुभवहीन’ इन्जिनियरहरूले नेतृत्व गरिरहेका छन् । जसमध्ये एक जना अझै कलेजमा पढिरहेका छन् । नयाँ कोषागार सचिव स्कट बेसेन्टले डोगेलाई लाखौं अमेरिकीहरूको व्यक्तिगत डाटा र मस्कको आफ्नै व्यवसायसँग प्रतिस्पर्धा गर्ने व्यवसायीको विवरणमा ‘पूर्ण पहुँच’ दिने निर्णयले स्वास्थ्यको द्वन्द्व बढ्ने चिन्ता बढेको बताए ।

डेमोक्र्याट म्यासाचुसेट्स सिनेटर एलिजाबेथ वारेनले एक्समा लेखेकी छिन्, ‘कसैले एलन मस्कलाई निर्वाचित गरेको छैन । डोनाल्ड ट्रम्पले मस्कलाई व्यक्तिगत जानकारीमा पहुँच दिन र सरकारी कोष बन्द गर्न दिन्छन् भने, वाशिंगटनका रिपब्लिकनहरूले पनि यसको परिणाम बेहोर्नुपर्नेछ । हामीले मानिसहरूलाई क्षतिबाट बचाउन र पछि धकेल्न हाम्रो सबै शक्ति प्रयोग गर्नुपर्छ।’

डेभेक्सले वाशिंगटन डीसीस्थित रोनाल्ड रेगन भवनमा काम गर्ने यूएसएड कर्मचारीहरूलाई पठाइएको ईमेलको प्रतिलिपि प्राप्त गरेको थियो । यो ईमेल ‘वरिष्ठ नेतृत्व’ बाट आएको जस्तो देखिन्छ र यो एजेन्सीको वेबसाइट अफलाइन भएको एक दिन पछि र सुरक्षा निर्देशक जोन भोरहिस र उनको एक उपाधिकारीलाई कारबाही गरिएको केही घण्टापछि पठाइएको थियो । उनीहरूले डोगे टोलीलाई प्रतिबन्धित क्षेत्रमा प्रवेश गर्नबाट रोकेका थिए ।

डोगेले पछि भवनको पहुँच प्रणालीमा नियन्त्रण प्राप्त गरेको थियो । जसले उनीहरूलाई कर्मचारीहरूलाई बाहिर राख्न र ईमेलहरू पढ्न अनुमति दिएको थियो । स्रोतहरूका अनुसार, विभागले कर्मचारी फाइलहरू र टर्नस्टाइल डाटा पनि मागेको थियो ।

आइतबार रातको ईमेलमा भनिएको थियो, ‘सामान्यतया यूएसएड मुख्यालयमा काम गर्न नियुक्त गरिएका एजेन्सी कर्मचारीहरूले भोलि बाहिरबाट काम गर्नेछन्, वरिष्ठ नेतृत्वले व्यक्तिगत रूपमा सम्पर्क गरेका आवश्यक साइट र भवन मर्मत कार्यहरूमा नियुक्त गरिएका कर्मचारीहरू बाहेक।’

यूएसड स्रोतहरूले रोयटरलाई ट्रम्प र मस्कले यूएसएड र यसको ४२.८ बिलियन डलरको वैश्विक मानवीय कार्यक्रम बजेटलाई राज्य विभागमा विलय गर्ने दिशामा अगाडि बढिरहेको बताएका थिए ।

सोमबार ट्रम्प वा ह्वाइट हाउसबाट तत्काल कुनै टिप्पणी आएको छैन । राष्ट्रपति फ्लोरिडाबाट वाशिंगटन डीसी फर्किँदै थिए जतिबेला क्यानडा, चीन र मेक्सिकोसँग अमेरिकाको व्यापार युद्ध तीव्र भइरहेको थियो ।

गार्जियनबाट