एनएफआरएस १७ : नेपाली बिमा क्षेत्रको वित्तीय प्रतिवेदनमा नयाँ युग

वित्तीय प्रतिवेदनमा एकरूपता र पारदर्शिता ल्याउने उद्देश्यले विश्वव्यापी रूपमा लागू गरिएको अन्तर्राष्ट्रिय लेखांकन मापदण्ड एनएफआरएस १७ ले बिमा क्षेत्रको वित्तीय संरचना, जोखिम व्यवस्थापन र नाफाको पहिचानमा परिवर्तन ल्याएको छ । यो मापदण्डले अन्तरिम आईएफआरएस ४ लाई विस्थापन गर्दै, बिमालेखको मूल्यांकन, आम्दानी पहिचान र जोखिम व्यवस्थापनलाई वैज्ञानिक, पारदर्शी र तुलनात्मक ढाँचामा प्रस्तुत गर्न मार्गदर्शन गर्दछ ।

एनएफआरएस १७ बिमा सम्झौताहरूका लागि लागू गरिने लेखांकन मापदण्ड हो जसले बिमा कम्पनीहरूले भविष्यमा भुक्तानी गर्नुपर्ने दायित्वलाई हालको अनुमानअनुसार मूल्यांकन गर्नुपर्ने व्यवस्था गर्छ । यसले बिमा कम्पनीको वित्तीय विवरणमा एकरूपता ल्याई विश्वभरका बिमा कम्पनीको तुलनात्मक विश्लेषण सम्भव बनाउँछ ।

आईएफआरएस ४ अनुसार बिमा कम्पनीहरू आफ्नै देशको विधि अपनाएर वित्तीय विवरण बनाउँथे, जसले विश्वस्तरीय तुलनामा अस्पष्टता ल्याउँथ्यो । तर एनएफआरएस १७ आएपछि सबै कम्पनीले एउटै सिद्धान्तअनुसार बिमा सम्झौताको मूल्यांकन गर्नुपर्नेछ ।

प्रमुख अवधारणा र दायरा

एनएफआरएस १७ को प्रमुख उद्देश्य बिमालेखको लेखापरीक्षणमा एकरूपता, पारदर्शिता र तुलनीयता ल्याउनु हो । यस मापदण्डले अघिल्लो आईएफआरएस ४ अन्तर्गत रहेको विविध अभ्यासलाई हटाएर एकै किसिमको मापन र प्रस्तुतिकरण नियम लागू गरेको छ । यसको आधारभूत अवधारणा भनेको फुल्फिलमेन्ट क्यास फ्लो (भविष्यका नगद प्रवाहको हालको मूल्य), जोखिम समायोजन र कन्ट्र्याक्चुअल सर्भिस मार्जिन (सीएसएम) हो । यी सबै कम्पोनेन्टको संयोजनले बिमा कम्पनीको दायित्वको वर्तमान मूल्य निर्धारण हुन्छ।

एनएफआरएस १७ मा बिमालेखको दायरा स्पष्ट रूपमा परिभाषित गरिएको छ । एनएफआरएस १७ ले जीवन बिमा, सामान्य बिमा, स्वास्थ्य बिमा, पुनर्बिमा तथा लगानी सम्झौतासम्म लाई समेट्छ । बैंक वा अन्य गैरबिमा संस्थाहरूले बिमाजस्तो जोखिम रहेको प्रोडक्ट ल्याएका छन् भने ती कम्पनीमा एनएफआरएस १७ लागू हुन्छ । यसले बिमा कम्पनी मात्र होइन, सरकारी बिमा कोष तथा वा विशेष ग्यारेन्टी दिने संस्थालाई पनि समेट्छ ।

एनएफआरएस १७ को प्रमुख अवधारणामध्ये एक फुल्फिलमेन्ट क्यास फ्लो (एफसीएफ) भनेको बिमालेख पूरा गर्न आवश्यक भविष्यका नगद प्रवाहको निष्पक्ष र सम्भाव्य अनुमान हो, जसलाई डिस्काउन्ट गरेर हालको मूल्यमा ल्याइन्छ । यसमा दाबी, लाभ, खर्च तथा विकल्प वा ग्यारेन्टीजस्ता अतिरिक्त जोखिमको लागत पनि समावेश हुन्छ । फुल्फिलमेन्ट क्यास फ्लोमा जोखिम समायोजन थपेर अनिश्चितताको मूल्य देखाइन्छ । यदी बिमालेख नाफामूलक छ भने, त्यो नाफा तुरुन्तै देखाइँदैन, बरु कन्ट्र्याक्चुअल सर्भिस मार्जिनमार्फत क्रमशः आम्दानीमा बदलिन्छ ।

जीवन बीमामा बोनस निर्धारण गर्ने एक्चुरी भ्यालुएसन के हो र कसरी गरिन्छ ?: रोशन ज्ञवालीको लेख

एनएफआरएस १७ मा जोखिम समायोजन (रिस्क एड्जस्टमेन्ट) र कन्ट्र्याक्चुअल सर्भिस मार्जिनको महत्व विशेष छ । रिस्क एड्जस्टमेन्टले दायित्वमा रहेको गैर–वित्तीय जोखिमको अनिश्चिततालाई मूल्याङ्कन गर्छ, जसको आकार कम्पनीको जोखिम लिने क्षमतामा निर्भर हुन्छ । कन्ट्र्याक्चुअल सर्भिस मार्जिन भने नाफा स्थगन गर्ने संयन्त्र हो, जसले नाफा बिमालेखको अवधि भरी विस्तारै रिलिज गर्छ । घाटा हुने बिमालेख (वानरस कन्ट्र्याक्ट) मा कन्ट्र्याक्चुअल सर्भिस मार्जिन राखिँदैन, बरु तत्काल नोक्सानीलाई लस कम्पोनेन्ट मार्फत नाफा–नोक्सानमा देखाइन्छ । यसरी एनएफआरएस १७ ले नाफा–नोक्सानीको समयगत प्रोफाइललाई नियन्त्रित र पारदर्शी बनाउँछ ।

बिमा कम्पनीहरूका लागि एनएफआरएस १७ लागू गर्नु केवल लेखा प्रणाली परिवर्तन मात्र होइन, सम्पूर्ण डेटा प्रणाली, मूल्यांकन मोडेल, व्यवस्थापन निर्णय प्रक्रिया र वित्तीय प्रदर्शन सूचकहरूमा पुनः संरचना गर्नु हो । एनएफआरएस १७ अन्तर्गत इन्स्योरेन्स आम्दानीले अब बिमा सेवाबाट दिइने सेवा मूल्यलाई प्रतिनिधित्व गर्छ, न कि केवल प्रिमियमलाई । बिमालेखको म्यादभित्र दिइएको सेवाको मूल्य मात्र आम्दानी मानिन्छ । त्यस्तै, बिमा सेवा खर्चहरूमा दाबी, खर्च, जोखिम समायोजन रिलिज र वानरस कन्ट्रयाक्ट्सको क्षति पनि पर्दछन् ।

एनएफआरएस १७ अनुसार नाफा पहिचानको ढाँचा बदलिएको छ । पहिले नयाँ पोलिसीबाट हुने मुनाफा तुरुन्तै देखिन्थ्यो, अब भने त्यो समयक्रमसँगै देखिन्छ । यसैगरी सेयरधनीको इक्विटीमा परिवर्तनका कारण एनएफआरएस १७ अपनाएको सुरुआती दिनमा धेरै कम्पनीहरूमा इक्विटीमा गिरावट आएको देखिएको छ, किनभने नाफाको मान्यता पछि सारिएको छ । यता नयाँ संकेतकहरू विकास भएको छ । जस्तै कम्बाइन्ड रेसियो, लस रेसियो आदि परम्परागत तरिकाबाट फरक ढंगले गणना गर्नुपर्ने आवश्यकता देखिएको छ ।

फुलफिलमेन्ट क्यास फ्लो (एफसीएफ): बिमा सम्झौताबाट भविष्यमा आउने भुक्तानी र प्राप्तिको हालको समयानुकूल मूल्यांकन हो, जसमा जोखिम समायोजन पनि समावेश हुन्छ ।

रिस्क एड्जस्टमेन्ट: बिमा दावीको अनिश्चिततालाई समेट्न बिमालेखमा थपिने सुरक्षा मार्जिन हो । यसले भविष्यको जोखिमलाई प्रतिबिम्बित गर्छ ।

कन्ट्रयाक्चुल सर्भिस मार्जिन : बिमालेखहरूबाट प्राप्त हुने नाफा अग्रिम रूपमा पहिचान गर्न नपाई, सेवा प्रदान भएसँगै विस्तारै आम्दानीमा परिणत गरिन्छ । यसले मुनाफाको ‘समयबद्ध पहिचान’ सुनिश्चित गर्छ ।

लायबिलिटी फर रिमेनिङ कभरेज र लायबिलिटी फर इन्कर्ड क्लेम्स: यी दुईले क्रमशः भविष्यमा दिने सेवा र भइसकेका दावीहरूप्रतिको दायित्वलाई दर्शाउँछन् ।

वानरस कन्ट्रयाक्ट: जुन बिमालेखहरूबाट घाटा हुने निश्चित देखिन्छ, ती ‘वानरस’ समूहमा राखिन्छन् र तत्काल घाटाको रुपमा पहिचान गरिन्छ ।

बीमा कम्पनीमा ‘एक्चुरी’को भूमिका: रोशन ज्ञवालीको लेख

एनएफआरएस १७ अन्तर्गत मूल्यांकनको दृष्टिकोण

एनएफआरएस १७ अन्तर्गत मूल्यांकनको दृष्टिकोण भनेको बिमालेखको वित्तीय मूल्य निर्धारण गर्ने प्रक्रिया हो, जसले भविष्यमा हुने नगद प्रवाहलाई हालको मूल्यमा परिणत गरेर पारदर्शी र तुलनात्मक परिणाम प्रदान गर्छ । यसको उद्देश्य बिमा दायित्वलाई बजार–आधारित धारणासँग मिलाएर यथार्थपरक रूपमा देखाउनु हो । यसका लागि एनएफआरएस १७ ले तीनवटा विधि प्रदान गरेको छ, जनरल मेजरमेन्ट मोडल, प्रिमियम एलोकेसन एप्रोच र भेरियबल फि एप्रोच । यी एप्रोचको प्रयोग बिमालेखको प्रकृति, अवधि र जोखिम प्रोफाइलमा निर्भर हुन्छ ।

जनरल मेजरमेन्ट मोडल लाई एनएफआरएस १७ को आधारभूत मोडल मानिन्छ । यो दीर्घकालीन वा जटिल संरचनाका बिमालेखको मूल्याङ्कनमा प्रयोग हुन्छ । यसमा फुल्फिलमेन्ट क्यास फ्लोलाई डिस्काउन्ट गरेर जोखिम समायोजन थपिन्छ । यदि बिमालेख नाफामुलक छ भने कन्ट्र्याक्चुअल सर्भिस मार्जिन (सीएसएम) राखिन्छ । कन्ट्र्याक्चुअल सर्भिस मार्जिन क्रमशः बिमालेखको अवधि भरि रिलिज हुँदै आम्दानीमा परिणत हुन्छ । यसरी, नाफा तुरुन्तै देखाउने होइन, बरु सेवाको आपूर्तिसँगै देखाउने व्यवस्था हुन्छ ।

प्रिमियम एलोकेसन एप्रोच भनेको छोटो अवधिका (साधारणतया एक वर्ष वा कम) बिमालेखको लागि प्रयोग हुने सरल विधि हो । यो आईएफआरएस ४ अन्तर्गतको अर्न्ड प्रिमियम रिजर्भ जस्तै देखिन्छ, तर एनएफआरएस १७ को पारदर्शिता र डिस्क्लोजर रिक्वायरमेन्टसँग मेल खान्छ । प्रिमियम एलोकेसन एप्रोच मा भविष्यका नगद प्रवाहको विस्तृत डिस्काउन्टिङ र कन्ट्र्याक्चुअल सर्भिस मार्जिन गणना आवश्यक पर्दैन, जसले यसलाई सामान्य बिमा जस्ता छोटो अवधिका उत्पादनका लागि कम लागतको बनाउँछ । तर, यदि बिमालेख घाटामूलक देखिन्छ भने तत्काल लस कम्पोनेन्ट मार्फत घाटा नाफा–नोक्सानमा देखाइन्छ ।

भेरियबल फि एप्रोच भनेको त्यस्ता बिमालेखका लागि हो जसमा बिमितलाई आधारभूत लगानी पोर्टफोलियोको प्रत्यक्ष नतिजामा हिस्सा दिने व्यवस्था हुन्छ, जस्तै युनिट लिंक्ड वा पार्टिसिपेटिङ कन्ट्र्याक्ट । भेरियबल फि एप्रोच अन्तर्गत कन्ट्र्याक्चुअल सर्भिस मार्जिनलाई बजारमा भएको आधारभूत सम्पत्तिको मूल्य परिवर्तनअनुसार समायोजन गरिन्छ, जसले नाफा–नोक्सानलाई बिमितको लाभांश वा वितरणसँग मिलाएर प्रस्तुत गर्छ । यस दृष्टिकोणले बिमा कम्पनीको भूमिका लगानी सेवा प्रदायकको रूपमा पनि उजागर गर्छ ।

जोखिम समायोजनको प्रयोग

जोखिम समायोजन भनेको बिमाको मूल्यांकन र वित्तीय रिपोर्टिङ प्रक्रियामा जोखिमलाई उपयुक्त रूपमा समेट्ने तरिका हो । यसले कम्पनीलाई आफ्नो जोखिम स्तर र सम्भावित नोक्सानीको मूल्याङ्कन गर्न सहयोग पुर्‍याउँछ । बिमा कम्पनीले भविष्यमा भोग्न सक्ने अनिश्चितता र जोखिमलाई वित्तीय विवरणमा सही तरिकाले प्रतिबिम्बित गर्न आवश्यक छ, जसले लगानीकर्तालाई बिमा कम्पनीको वास्तविक आर्थिक अवस्था बुझ्न जोखिम समायोजनले सजिलो बनाउँछ ।

जोखिम समायोजनको प्रक्रिया एनएफआरएस १७ अन्तर्गत अनिवार्य गरिएको छ । यसले बिमा कम्पनीलाई आफ्नो बिमा दायित्व मूल्यांकन गर्दा जोखिमलाई समायोजित गर्न निर्देशन दिन्छ । यसले बिमा दायित्व मूल्यांकन गर्दा जोखिमको मात्रालाई मात्र होइन, जोखिमको प्रकृति र त्यसको प्रभावलाई पनि ध्यानमा राख्न आवश्यक ठान्छ । यसरी जोखिम समायोजनले बिमा कम्पनीको वित्तीय रिपोर्टिङमा पारदर्शिता र विश्वसनीयता बढाउँछ ।

जोखिम समायोजनको गणना गर्दा जोखिम-समायोजित मूल्यांकन विधि प्रयोग गरिन्छ जसले जोखिमलाई मापन गरी भविष्यका नगद प्रवाह (क्यास फ्लो)को वर्तमान मूल्य निर्धारण गर्छ । यसले बिमा कम्पनीलाई भविष्यमा भोग्न सक्ने जोखिम र अनिश्चितता अनुसार आफ्नो दायित्वको सही मूल्यांकन गर्न मद्दत गर्छ । यसरी मूल्यांकन गर्दा जोखिम कम भएमा दायित्व कम देखिन्छ भने जोखिम बढी भएमा दायित्व बढेको देखिन्छ ।

जोखिम समायोजनले बिमा कम्पनीको वित्तीय अवस्था मात्र होइन, व्यापार रणनीति र जोखिम व्यवस्थापन प्रक्रियामा पनि महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्दछ । कम्पनीहरूले जोखिम समायोजनबाट प्राप्त तथ्यांकलाई आफ्नो पुँजी आवश्यकताको निर्धारण, प्रिमियम निर्धारण र पुनर्बिमा नीति बनाउन प्रयोग गर्छन् । यसले कम्पनीलाई दीगो र स्थिर व्यापार सञ्चालन गर्न सक्षम बनाउँछ ।

डिस्काउन्ट रेट र फाइनान्सियल रिजल्ट

एनएफआरएस १७ अन्तर्गत डिस्काउन्ट रेट भन्नाले भविष्यमा हुने बिमा सम्बन्धी नगद प्रवाहलाई हालको मूल्यमा रूपान्तरण गर्न प्रयोग गरिने ब्याजदरलाई जनाउँछ । यस दरले बिमालेखको मुद्रा, नगद प्रवाहको समय अवधि र तिनको तरलता स्तरलाई प्रतिबिम्बित गर्नुपर्छ । डिस्काउन्ट रेट निर्धारण गर्न दुई प्रमुख विधि छन् । ती हुन्, बटम–अप जसमा जोखिम–मुक्त ब्याजदरमा तरलता प्रिमियम थपिन्छ र टप–डाउन जसमा सन्दर्भित लगानी पोर्टफोलियोको कम्पोनेन्टबाट क्रेडिट जोखिम जस्ता अवान्छित तत्व घटाइन्छ । यी दुवै विधिले अन्ततः एउटै अर्थ दिन्छन् । तर कम्पनीको लगानी संरचना, बजार डाटा र नियामक मार्गदर्शनअनुसार छनोट फरक पर्न सक्छ ।

डिस्काउन्ट रेटको स्तरले बिमा दायित्वको हालको मूल्यमा प्रत्यक्ष प्रभाव पार्छ । ब्याजदर उच्च हुँदा भविष्यका नगद प्रवाहको वर्तमान मूल्य कम हुन्छ, जसले दायित्व घटाउँछ र कम्पनीको प्रारम्भिक नाफा बढ्न सक्छ । उल्टो, ब्याजदर घट्दा दायित्व बढ्छ र नाफा घट्ने सम्भावना रहन्छ । यसैले, ब्याजदरको उतारचढाव कम्पनीको वित्तीय विवरणमा महत्त्वपूर्ण उतारचढाव ल्याउने कारक हो । एनएफआरएस १७ अन्तर्गत यी परिवर्तनलाई इन्स्योरेन्स फाइनान्स इन्कम अर एक्स्पेन्समा देखाइन्छ । कम्पनीले चाहेको खण्डमा यसलाई अदर कम्प्रिहेन्सिभ इन्कम मार्फत पनि प्रस्तुत गर्न सक्छ ।

वित्तीय विवरणमा डिस्काउन्ट रेटको प्रभाव विशेष गरी लामो समयसम्म दाबी भुक्तानी हुने बिमालेखहरूमा देखिन्छ । उच्च ब्याजदरको वातावरणमा लामो समयका दायित्वको वर्तमान मूल्य उल्लेखनीय रूपमा घट्छ, जसले कम्बाइन्ड रेसियो जस्ता प्रदर्शन सूचक सुधारिएको देखाउँछ । तर, ब्याजदर अचानक घट्दा यसको उल्टो असर पर्छ, दीर्घकालीन दायित्व बढ्छ र नाफामा दबाब पुग्छ । छोटो अवधिका बिमालेखमा भने यसको असर न्यून हुन्छ । एनएफआरएस १७ ले एक वर्षभित्र भुक्तानी हुने दायित्वमा डिस्काउन्ट नगर्ने सुविधा पनि दिन्छ ।

एनएफआरएस १७ ले डिस्काउन्ट रेट निर्धारणमा पारदर्शिता ल्याउन कम्पनीलाई आफ्नो दर निर्धारणको आधार र प्रयोग भएको तरिका स्पष्ट खुलासा गर्न अनिवार्य गरेको छ । यसले लगानीकर्ता, नियामक र अन्य सरोकारवालालाई कम्पनीको ब्याजदर जोखिम र दायित्वको संवेदनशीलता बुझ्न मद्दत पुर्‍याउँछ । साथै, यस पारदर्शिताले बिमा कम्पनीहरूबीच तुलना गर्न सजिलो बनाउँछ । किनकि आईएफआरएस ४ अन्तर्गत यस्ता दर र प्रभावहरू डिस्क्लोजर नगर्ने विकल्प थियो ।

डिस्काउन्ट रेट एनएफआरएस १७ अन्तर्गत केवल प्रविधिक गणना मात्र होइन, कम्पनीको वित्तीय स्वास्थ्य र बजारको जोखिम प्रोफाइलको सूचक पनि हो । यसको उतारचढावले नाफा–नोक्सानमा ठूलो प्रभाव पार्ने भएकाले, बिमा कम्पनीहरूले ब्याजदर जोखिम व्यवस्थापनलाई आफ्नो वित्तीय रणनीतिको महत्त्वपूर्ण अंश बनाउनुपर्ने हुन्छ । सही र यथार्थपरक डिस्काउन्ट रेट निर्धारणले कम्पनीलाई नाफा स्थिर राख्न, जोखिम नियन्त्रण गर्न र वित्तीय विवरणको भरपर्दोपन कायम राख्न सहयोग पुर्‍याउँछ ।

बीमालेख, इन्कर्ड क्लेम र अनुपात

बिमालेख भन्नाले त्यस्तो सम्झौतालाई जनाउँछ जसमा बिमा कम्पनीले बिमितबाट प्रिमियम लिएर भविष्यमा अनिश्चित घटनाबाट हुने क्षतिपूर्तिको जिम्मेवारी लिन्छ । यो सम्झौताले बिमितलाई निश्चित अवधिको लागि बिमा सुरक्षा दिन्छ, जसलाई कभरेज पिरियड भनिन्छ । एनएफआरएस १७ ले यी सम्झौतालाई समान जोखिम प्रोफाइलका आधारमा समूहमा विभाजन गर्ने व्यवस्था गरेको छ । ती समूह हुन्, नाफामूलक, वानरस (नोक्सानीमूलक) र ‘नो सिग्निफिकेन्ट पसिबिलिटी अफ बिकमिङ वानरस’ जस्ता कम जोखिम भएका । यसले नोक्सानी गर्ने समूहको असर नाफा गर्ने समूहमा मिसिन नदिने गरी पारदर्शिता कायम गर्छ ।

इन्कर्ड क्लेम भनेको सो वित्तीय अवधिमा घटेका र भविष्यमा भुक्तानी गर्नुपर्ने दाबीको मूल्य हो । यसमा भुक्तानी भइसकेका रकम मात्र नभई अझै भुक्तानी हुन बाँकी दाबी समेत समावेश हुन्छ । एनएफआरएस १७ मा यी दायित्वलाई हालको मूल्यमा ल्याउन डिस्काउन्ट र जोखिम समायोजन लागू गरिन्छ, जसले दाबिमा रहेको अनिश्चितताको मूल्यांकन गर्छ । लामो अवधिका दाबीहरूमा ब्याजदर परिवर्तनको असर ठूलो हुन्छ, जबकि छोटो अवधिका दाबीहरूमा यसको प्रभाव नगण्य रहन्छ ।

एनएफआरएस १७ अन्तर्गत बिमा आम्दानी आईएफआरएस ४ भन्दा फरक ढङ्गले गणना हुन्छ । आम्दानी बिमा सेवाको आपूर्ति (कभरेज युनिट) को आधारमा क्रमिक रूपमा बुझेको प्रिमियमबाट बनाइन्छ । यसरी, प्रिमियम प्राप्त भएको समयमै सम्पूर्ण राजस्व देखाउने होइन, बिमा सेवा दिँदै जाँदा मात्र क्रमशः आम्दानीमा मान्यता पाउँछ । इन्कर्ड क्लेम र अन्य बिमा सेवा खर्च घटाएपछि बाँकी रकम इन्स्योरेन्स सर्भिस रिजल्ट हुन्छ, जुन कम्पनीको अन्डरराइटिङ दक्षताको मुख्य मापन हो ।

लस रेसियो र कम्बाइन्ड रेसियो जस्ता अनुपातहरू बिमा कम्पनीका प्रमुख पर्फर्मेन्स इन्डिकेटर हुन् । एनएफआरएस १७ ले यस्ता अनुपात गणना गर्ने गरिका अद्यावधिक गरेको छ । लस रेसियो अब बिमा आम्दानीका आधारमा अनडिस्काउन्टेड इन्कर्ड क्लेम्स प्रयोग गरेर निकालिन्छ, ताकि अघिल्ला वर्षहरूसँग तुलना गर्न सकियोस् । यसैगरी लस रेसियोमा खर्च अनुपात थपेर कम्बाइन्ड रेसियो निकालिन्छ । यसमा दाबी बाहेकका बिमा सेवा खर्चहरू (जस्तै प्रशासनिक खर्च, वितरण खर्च, दाबी ह्यान्डलिङ खर्च) समावेश हुन्छन् ।

एनएफआरएस १७ र पुनर्बिमा

एनएफआरएस १७ अनुसार पुनर्बिमा भन्नाले बिमा कम्पनीले आफ्नो जोखिमको केही हिस्सा अर्को बिमा कम्पनी (पुनर्बिमाकर्ता) लाई हस्तान्तरण गर्ने प्रक्रिया हो । यसले मूल बिमा कम्पनीलाई ठूलो वा असामान्य दाबीहरूबाट जोगाउने र पुँजीको एफिसियन्सी प्रयोग गर्न मद्दत गर्छ । एनएफआरएस १७ मा पुनर्बिमा सम्झौतालाई रिइन्स्योरेन्स कन्ट्र्याक्ट हेल्डको रूपमा छुट्टै लेखापरीक्षण गर्नुपर्छ, जसमा मूल बिमा दायित्वसँग सम्बन्धित जोखिम, नगद प्रवाहको समय र पुनर्बिमा सर्तहरू स्पष्ट रूपमा समावेश हुन्छन् । यसबाट पुनर्बिमा सम्पत्ति र दायित्वलाई मूल बिमा दायित्वबाट अलग देखाएर पारदर्शिता बढाउँछ ।

पुनर्बिमामा एनएफआरएस १७ ले मूल बिमा जस्तै समान मापन मोडल प्रयोग गर्न निर्देशन दिन्छ, तर यसको गणना केही फरक हुन्छ । पुनर्बिमा सम्पत्तिको मूल्याङ्कन गर्दा भविष्यमा पुनर्बिमाबाट पाउन सकिने भुक्तानी (रिकभरी)को हालको मूल्य गणना गरिन्छ, जसमा पनि डिस्काउन्ट र जोखिम समायोजन लागू हुन्छ ।

एनएफआरएस १७ मा पुनर्बिमा सम्झौताको नाफा वा नोक्सानी मापन मूल बिमा भन्दा फरक समयमा हुन सक्छ । उदाहरणका लागि, यदी मूल बिमा समूह वानरस छ भने सो घाटा तुरुन्तै नाफा–नोक्सानमा देखाइन्छ, तर पुनर्बिमाबाट आउने क्षतिपूर्तिको नाफा चाहिँ पुनर्बिमा सेवाको अवधिभर मान्यता पाउँछ । यसले नाफा–नोक्सानको समयगत असमानता ल्याउन सक्छ, जसका कारण एनएफआरएस १७ ले विस्तृत डिस्क्लोजर माग्छ ता कि प्रयोगकर्ताले मूल बिमा र पुनर्बिमाको समयगत प्रभाव बुझ्न सकून् ।

पुनर्बिमा अन्तर्गत लस कम्पोनेन्टको अवधारणा पनि लागू हुन्छ । यदी मूल बिमा समूह नोक्सानीमूलक छ भने पुनर्बिमाबाट प्राप्त हुने क्षतिपूर्ति अनुसार पुनर्बिमा सम्पत्तिको मूल्य समायोजन हुन्छ । एनएफआरएस १७ ले पुनर्बिमा प्रभावलाई मात्र होइन, मूल बिमा घाटा न्यूनीकरणको असरलाई पनि व्यवस्थित रूपमा ट्र्याक गर्न अनुमति दिन्छ । साथै, पुनर्बिमा सम्पत्तिमा पनि नोक्सानी व्यवस्था गर्नुपर्छ । यदि पुनर्बिमाकर्ताबाट भुक्तानी नपाउने जोखिम छ भने, त्यसको मूल्य घटाउनुपर्छ ।

निष्कर्ष

नेपालमा बिमा कम्पनीहरू पनि अन्तर्राष्ट्रिय मापदण्डमा वित्तीय प्रतिवेदन दिन बाध्य हुँदै गएका छन् । एनएफआरएस १७ को प्रभाव नेपालमा पनि व्यापक हुनेछ । नेपाल बिमा प्राधिकरणको को मार्गनिर्देशन अनुसार कम्पनीहरूले आवश्यक सुधारहरू गरिरहेका छन् । डाटा प्रणाली, ऐन-नियम, कार्यविधि र प्राविधिक जनशक्ति सबैको तालमेलमा एनएफआरएस १७ लागू गर्नुपर्नेछ ।

एनएफआरएस १७ बिमा उद्योगमा पारदर्शिता, एकरूपता र आर्थिक यथार्थता ल्याउने क्रान्तिकारी कदम हो । यसले बिमा कम्पनीको वित्तीय अवस्था बुझ्न लगानीकर्ता, नियामक निकाय, बिमित पक्ष र अन्य सरोकारवालालाई सहुलियत पुर्‍याउँछ । यद्यपि यसको सफल कार्यान्वयनका लागि प्राविधिक तयारी, नेतृत्वको दृढ संकल्प र पर्याप्त स्रोत साधन अनिवार्य छन् । दीर्घकालीन रूपमा यसले बिमा क्षेत्रको स्थायित्व, विश्वसनीयता र अन्तर्राष्ट्रिय प्रतिस्पर्धा क्षमतामा वृद्धि गर्नेछ ।

(पार्ट क्वालिफाइड एक्चुअरी ज्ञवाली सन नेपाल लाइफ इन्स्योरेन्स कम्पनीमा चिफ रिक्स अफिसरका रुपमा कार्यरत छन्।)