जो व्यक्ति प्रविधिलाई डरले हेर्छ वा त्यसबाट टाढा रहन खोज्छ, ऊ वास्तवमा आफैंलाई पछाडि धकेल्दैछ । एआई ले हाम्रो काममा दक्षता बढाउने, समय बचत गर्ने र गुणस्तर सुधार्ने अपार सम्भावनाहरू प्रदान गर्छ । इतिहासले देखाएको छ कि हरेक प्राविधिक क्रान्तिले पुराना रोजगारी हटाउँदै नयाँ र राम्रा अवसर सिर्जना गरेको छ । एआईकै कारण अहिले एआई इन्जिनियर, एमएल इन्जिनियर, डेटा साइन्टिस्ट, प्रम्प्ट इनिजनियर, कन्टेक्स्ट इन्जिनियर, एआई जनरलिस्ट, एआई एथिक्स स्पेसलिस्ट जस्ता नयाँ पेशाहरू देखा परिसकेका छन् ।

आज हामी प्रविधिको एउटा नयाँ युगमा प्रवेश गरिरहेका छौं जहाँ आर्टिफिसियल इन्टिलिजेन्स (एआई) अर्थात् कृत्रिम बुद्धिमताले हाम्रो जीवनका हरेक पक्षलाई परिवर्तन गरिरहेको छ । यो परिवर्तन त्यति नै महत्त्वपूर्ण छ जति कम्प्युटरको आविष्कारले ल्याएको क्रान्ति थियो ।
जब कम्प्युटर पहिलो पटक आविष्कार भयो, समाजमा मानिसहरू दुई वर्गमा विभाजित भए – कम्प्युटर साक्षर र कम्प्युटर निरक्षर । जसले कम्प्युटर प्रयोग गर्न सिकेनन्, उनीहरू धेरै अवसरहरूबाट वञ्चित भए र आफ्नो पेशागत विकासमा पछि पर्न पुगे । त्यो समयमा कम्प्युटर ज्ञान भएकाहरूले राम्रो जागिर, उच्च तलब र व्यावसायिक सफलता प्राप्त गरे । आज पनि त्यस्तै अवस्था आइपुगेको छ ।
एआई साक्षर र एआई निरक्षर भन्ने नयाँ विभाजन रेखा तानिँदैछ । यदि तपाईंले एआई प्रयोग गर्न सिक्नुभएन भने, तपाईं आफ्नो कार्यक्षेत्र, व्यक्तिगत विकास र व्यावसायिक प्रगतिमा पछाडि पर्नुहुनेछ । यो कुनै अतिशयोक्ति होइन, बरु वास्तविकता हो । जसरी आज कम्प्युटर र इन्टरनेट नजान्नेले कठिनाइ भोग्नु परेको छ, त्यसरी नै भोलि एआई नजान्नेहरू प्रतिस्पर्धामा टिक्न सक्नेछैनन् ।
यो परिवर्तन तीव्र गतिमा भइरहेको छ । केही वर्ष अघिसम्म एआई केवल विज्ञानको कल्पना र कथामा मात्र सीमित थियो, तर आज यो हाम्रो दैनिक जीवनको अभिन्न अंग बनिसकेको छ । स्मार्टफोनमा आवाज सहायक, अनलाइन शपिङमा र युटयुबमा सिफारिस प्रणाली, फेसबुकको विज्ञापन प्रणाली – यी सबै एआई का उदाहरण हुन् ।
जसले यी प्रविधिहरू प्रभावकारी रूपमा प्रयोग गर्न जान्दछ, उसले अरूभन्दा धेरै फाइदा लिन सक्छ । प्रख्यात इतिहासकार युवल नोआ हरारीले आफ्नो चर्चित पुस्तक ‘२१ लेसन्स फर द २१ सेन्चुरी’ मा चेतावनी दिएका छन् कि एआई र रोबोटिक्सले लगभग हरेक पेशालाई परिवर्तन गर्नेछ । त्यसैले आजको युगमा एआई साक्षरता केवल विकल्प नभई अनिवार्यता बनिसकेको छ ।

एआई के हो ?
एआई भन्नाले मेसिन वा कम्प्युटर प्रणालीहरूमा मानवीय बुद्धिमत्ता र सोच्ने क्षमताको अनुकरण गर्ने प्रविधि हो । यसले मेसिनहरूलाई सिक्न, भाषा बुझ्न, तर्क गर्न, समस्या समाधान गर्न, र निर्णय लिन सक्षम बनाउँछ । एआई प्रणालीहरूले ठूलो मात्रामा डाटा विश्लेषण गरेर ढाँचाहरू पहिचान गर्छन् र त्यसबाट सिक्दै जान्छन् । यसले मानिसको जस्तै, वा त्यसभन्दा पनि राम्रो गरी, जटिल कार्यहरू सम्पन्न गर्न सक्छ । आजको युगमा एआई ले स्वास्थ्य सेवा, शिक्षा, व्यापार, कला र विज्ञान सबै क्षेत्रमा क्रान्तिकारी परिवर्तन ल्याइरहेको छ । चिकित्सा क्षेत्रमा एआई ले रोग पहिचान गर्न, शिक्षामा व्यक्तिगत सिकाइ योजना बनाउन, र व्यापारमा ग्राहक सेवा सुधार गर्न मद्दत गरिरहेको छ ।
प्रम्प्ट इन्जिनियरिङ के हो ?
राम्रो प्रश्न सोध्न जान्नु नै आधा समाधान हो । यो कथनले प्रम्प्ट इन्जिनियरिङको मर्मलाई स्पष्ट गर्छ । जब तपाईं एआई लाई सही र विचारशील प्रश्नहरू सोध्नुहुन्छ, तपाईं केवल उत्तर मात्र पाउनुहुन्न, बरु नयाँ दृष्टिकोण र जानकारी प्राप्त गर्नुहुन्छ । यो सीप एआई को युगमा अत्यन्त मूल्यवान छ किनभने यसले तपाईंलाई एआई को पूर्ण क्षमता उपयोग गर्न सक्षम बनाउँछ ।
प्रम्प्ट इन्जिनियरिङ भन्नाले एआई लाई सही र प्रभावकारी निर्देशन दिने कला र विज्ञान हो । यो एआई बाट इच्छ्याएको परिणाम प्राप्त गर्नको लागि प्रश्न वा निर्देशनहरू सही तरिकाले तयार पार्ने प्रक्रिया हो । जसरी एक राम्रो शिक्षकबाट विद्यार्थीले स्पष्ट र विस्तृत प्रश्न सोधेमा राम्रो उत्तर पाउँछ, त्यसरी नै राम्रो प्रम्प्ट लेख्नेले मात्र एआई बाट उत्कृष्ट परिणाम प्राप्त गर्छ । प्रम्प्ट इन्जिनियरिङमा सन्दर्भ प्रदान गर्ने, स्पष्ट निर्देशन दिने, उदाहरण समावेश गर्ने र चरणबद्ध रुपमा सोच्न आग्रह गर्ने जस्ता प्रकृयाहरू प्रयोग गरिन्छ ।

राम्रो प्रम्प्टको ढाँचा सामान्यतया यस्तो हुन्छः
Context/Role + Specific information + Instructions + Response format
For example: You are an expert marketing consultant (Role). Write a 500 words blog post about digital marketing trends for small businesses in Nepal (Specific information). Use a friendly tone, include 3 main points, and provide practical examples (Instructions). Format it with clear headings and bullet points where appropriate (Response format).
यो सीप सिक्नु अत्यन्त महत्त्वपूर्ण छ किनभने समान एआई उपकरण प्रयोग गर्दा पनि, राम्रो प्रम्प्ट लेख्न जान्नेले मात्रै राम्रो परिणाम प्राप्त गर्छ । प्रम्प्ट इन्जिनियरिङ भाषा, सीप, स्पष्ट सोच र समस्या समाधान क्षमताको संयोजन हो जसलाई विशेषज्ञहरूले प्रम्प्ट इन्जिनियरिङलाई २१ औं शताब्दीको सबैभन्दा मूल्यवान सीपहरू मध्ये एक मान्छन् ।
प्रविधि अपनाउनु आजको आवश्यकता
विश्व निरन्तर बदलिरहेको छ र यो परिवर्तनको केन्द्रमा प्रविधि छ । प्रत्येक व्यक्तिले आफ्नो उमेर, शिक्षा वा पेशा जे भए पनि प्रविधिलाई अपनाउन सिक्नुपर्छ । यो अब विकल्प होइन, अनिवार्यता हो । एआई ले हाम्रो काम गर्ने तरिका, सोच्ने तरिका र समस्या समाधान गर्ने तरिकालाई पूर्ण रूपमा परिवर्तन गरिसकेको छ । विश्व आर्थिक मञ्चको रिपोर्ट अनुसार, आगामी पाँच वर्षमा धेरै नयाँ रोजगारी सिर्जना हुनेछन् जसका लागि एआई सम्बन्धित सीपहरू आवश्यक पर्नेछ ।
जुन मानिसहरूले प्रविधिलाई डरले हेर्छन् वा त्यसबाट टाढा रहन खोज्छन्, उनीहरू वास्तवमा आफैलाई पछाडि धकेल्दैछन् । एआई ले हाम्रो काममा दक्षता बढाउने, समय बचत गर्ने र गुणस्तर सुधार्ने अपार सम्भावनाहरू प्रदान गर्छ । शिक्षकदेखि डाक्टर, इन्जिनियरदेखि व्यवसायी, लेखकदेखि कलाकार – सबैले एआई को मद्दतले आफ्नो काम अझ प्रभावकारी बनाउन सक्छन् । एक अध्ययनले देखाएको छ कि एआई उपकरण प्रयोग गर्नेहरूले आफ्नो उत्पादकता ३०-४० प्रतिशतसम्म बढाउन सक्छन् ।
प्रविधि अपनाउनु भनेको केवल नयाँ उपकरण सिक्नु मात्र होइन, यो एउटा मानसिकता हो । यसको अर्थ निरन्तर सिक्न तयार रहनु, परिवर्तनलाई स्वीकार गर्नु र नयाँ सम्भावनाहरू खोज्नु हो । जसले यो मानसिकता अपनाउँछ, उसले मात्र आधुनिक युगमा सफल हुन सक्छ । नेपालमा पनि धेरै युवाहरू र पेशाकर्मीहरूले एआई सिक्न र प्रयोग गर्न थालेका छन्, र उनीहरूले अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा पनि प्रतिस्पर्धा गर्न सक्ने भएका छन् ।
एआईका प्रखर व्यक्ता वैभव सिसिन्टीले यसलाई सुन्दर रूपमा व्यक्त गरेका छन्, ‘ एआई सिर्जनशीलता प्रतिस्थापन गर्ने बारेमा होइन, यो त्यसलाई विस्तार गर्ने बारेमा हो । यसको अर्थ एआई ले हाम्रो क्षमतालाई घटाउँदैन, बरु बढाउँछ । यसले हामीलाई थप उत्पादक, थप सिर्जनशील र थप प्रभावकारी बनाउँछ ।’ तर हरारीको महत्त्वपूर्ण चेतावनी सधैं याद राख्नुपर्छः ‘एआईले मानिसलाई प्रतिस्थापन गर्दैन, तर एआई प्रयोग गर्ने मानिसहरूले एआई प्रयोग नगर्ने मानिसहरूलाई प्रतिस्थापन गर्नेछन् ।’

शीर्ष १० उपयोगी एआई उपकरणहरू र तिनका विस्तृत प्रयोगहरू
मानिसको दैनिक जीवन र कार्यमा अत्यन्त उपयोगी हुने १० महत्त्वपूर्ण एआई उपकरणहरूको विस्तृत सूची प्रस्तुत गरिएको छः
१. च्याट जीपीटीः ओपन एआईद्वारा विकसित यो सबैभन्दा लोकप्रिय एआई उपकरण हो जसले पाठ लेखन, प्रश्न उत्तर, कोडिङ, अनुवाद र सामग्री निर्माणमा असाधारण सहयोग गर्छ । यसले विद्यार्थीहरूलाई होमवर्कमा, व्यवसायीहरूलाई रिपोर्ट तयार गर्नमा र लेखकहरूलाई विचार सृजना गर्नमा मद्दत गर्छ । यो निःशुल्क संस्करणमा पनि उपलब्ध छ र विभिन्न भाषाहरूमा काम गर्न सक्छ, र नेपाली प्रयोगकर्ताहरूका लागि पनि अत्यन्त उपयोगी छ । यसको सशुल्क संस्करणले अझ उन्नत क्षमताहरू प्रदान गछ र थप सटीक उत्तरहरू दिने क्षमता राख्छ ।
२. गुगल जेमिनीः गुगलको यो शक्तिशाली एआई प्रणालीले खोज, लेखन, विश्लेषण र बहुभाषिक कार्यहरूमा उत्कृष्ट प्रदर्शन गर्छ । यसको विशेषता यो हो कि यसले गुगलको विशाल डाटाबेसमा पहुँच राख्छ र वास्तविक समयमा जानकारी प्रदान गर्न सक्छ । यसले फोटो, भिडियो, प्रकाशनहरु जस्ता सबै प्रकारका सामग्रीहरू बुझ्न र सिर्जना गर्न सक्छ । विद्यार्थीहरूदेखि पेशाकर्मीहरू सम्मले यसबाट लाभ उठाउन सक्छन् । यसको मोबाइल एप पनि अत्यन्त प्रयोगकर्ता-मैत्री छ ।
३. क्यान्भाः यो ग्राफिक डिजाइनको संसारमा क्रान्ति ल्याएको एआई उपकरण हो जसले कसैलाई पनि प्रभावशाली डिजाइनर बनाउन सक्छ । यसले स्वचालित रूपमा सोशल मिडिया पोस्ट, प्रस्तुति, पोस्टर, लोगो र अन्य डिजाइनहरू सिर्जना गर्छ । यसको एड्भान्स एआई फिचरले सस्थाको ब्रान्ड रङ सुझाव दिन्छ, लेआउट सिर्जना गर्छ र तस्बिर सम्पादन गर्न सक्छ । व्यवसायी, शिक्षक र सामाजिक सञ्जाल प्रयोगकर्ताहरूका लागि यो अत्यन्त मूल्यवान उपकरण हो । यसको म्याजिक डिजाइन फिचरले सृजीत सामग्रीलाई स्वचालित रूपमा विभिन्न ढाँचामा परिवर्तन गर्न सक्छ ।
४. नोटबुकएलएमः गुगलद्वारा विकसित यो क्रान्तिकारी एआई उपकरण हो जसले तपाईंको आफ्नै कागजात, नोट, र अनुसन्धान सामग्रीहरूलाई पर्सनालाइज्ड नलेज बेसमा परिणत गर्छ । नोटबुकएलएमको सबैभन्दा लोकप्रिय र आकर्षक फिचर अडियो ओभरभ्यु हो – यसले जुनसुकै लामो र जटिल कागजातलाई स्वचालित रूपमा एउटा प्रभावकारी पोडकास्ट एपिसोडमा रूपान्तरण गर्छ । दुई एआई होस्टहरू (एक पुरुष र एक महिला आवाज) ले तपाईंको सामग्रीको बारेमा प्राकृतिक, आकर्षक र सहज छलफल गर्छन्, मुख्य बुँदाहरू व्याख्या गर्छन् र सम्बन्धित प्रश्नहरू उठाउँछन् । यो फिचरले जटिल रिपोर्ट, अकाडेमिक पेपर वा लामो लेखहरूलाई सुन्न सकिने र सजिलै बुझिने ढाँचामा परिवर्तन गर्छ ।
५. मिडजर्नीः यो उच्च गुणस्तरका कलात्मक र फोटोरियलिस्टिक तस्बिरहरू सिर्जना गर्ने अग्रणी एआई उपकरण हो । तपाईंले केवल शब्दहरूमा वर्णन गर्नुभयो भने, यो एआई ले त्यसलाई आश्चर्यजनक दृश्य कलामा रूपान्तरण गर्छ । यो मार्केटिङ सामग्री, पुस्तक कभर, वेबसाइट डिजाइन र सामाजिक सञ्जाल पोस्टका लागि अत्यन्त उपयोगी छ । कलाकार, डिजाइनर र सिर्जनशील पेशाकर्मीहरूले यसबाट अनन्त सहयोगहरू प्राप्त गर्न सक्छन् । यसले व्यक्तिको कल्पनालाई वास्तविकतामा परिणत गर्न मद्दत गर्छ र यसको लेटेस्ट भर्सनले अझ सटीक र विस्तृत छविहरू सिर्जना गर्न सक्छ ।
६. क्लडः एन्थ्रोपिक कम्पनीद्वारा विकसित यो अत्यन्त शक्तिशाली र सुरक्षित एआई सहायक हो जसले लामो र जटिल कागजातहरू विश्लेषण गर्न, गहिरो छलफल गर्न र विस्तृत समस्या समाधानमा उत्कृष्टता प्रदर्शन गर्छ । यसको सबैभन्दा ठूलो विशेषता लङ कन्टेक्स्ट विन्डो हो, जसले एकैपटक सयौं पानाका कागजातहरू पढ्न र विश्लेषण गर्न सक्छ । क्लडले नैतिक र सुरक्षित एआई को रूपमा विकास गरिएको छ, जसले गर्दा विश्वसनीय र सटीक जानकारी प्रदान गर्छ । अनुसन्धानकर्ता, लेखक, वकिल र व्यावसायिक विश्लेषकहरूले यसलाई जटिल दस्तावेज विश्लेषण, कानुनी अनुसन्धान, र व्यावसायिक रिपोर्ट तयार गर्नका लागि अत्यन्त मूल्यवान पाउँछन् । यसको आर्टिफ्याक्ट फिचरले कोड, डकुमेन्ट र डाटा भिजुअलाइजेसन सिर्जना गर्न पनि मद्दत गर्छ ।
७. जेस्परः यो मार्केटिङ र सामग्री लेखनमा विशेषज्ञता राख्ने एआई उपकरण हो जसले ब्लग पोस्ट, विज्ञापन, इमेल मार्केटिङ्ग र सोशल मिडिया सामग्री सिर्जना गर्न मद्दत गर्छ । यसले विभिन्न टोन, शैली र ढाँचामा लेख्न सक्छ र सीईओ अनुकूलित सामग्री उत्पादन गर्न सक्षम छ । डिजिटल मार्केटर, व्यवसायी र सामग्री सिर्जनाकर्ताहरूले यसबाट आफ्नो सामग्री उत्पादनको गति र गुणस्तर दुवै बढाउन सक्छन् । यसले तपाईंको ब्रान्ड कायम राख्दै लगातार उच्च गुणस्तरको सामग्री उत्पादन गर्न मद्दत गर्छ । यसको टेम्प्लेट लाइब्रेरीमा करीब ५० भन्दा बढी विभीन्न विशिष्ट टेम्प्लेटहरू पनि छन् ।
८. गिटहब कोपाइलटः यो प्रोग्रामरहरू र सफ्टवेयर डेभलपरहरूका लागि अत्यन्त शक्तिशाली एआई सहायक हो, जसले कोड लेख्नमा, बग फेला पार्नमा र समस्या समाधान गर्नमा मद्दत गर्छ । यसले तपाईंको कोडिङ शैली बुझेर उपयुक्त कोड सुझाव दिन्छ र जटिल एल्गोरिदमहरू पनि लेख्न सक्छ । यसले प्रोग्रामिङ भाषाहरू सिक्न चाहनेहरूलाई पनि महत्त्वपूर्ण सहयोग प्रदान गर्छ । अनुभवी डेभलपरहरूले पनि यसले उनीहरूको कोडिङ गति २-३ गुणा बढाएको रिपोर्ट गर्छन् । यसले दर्जनौं प्रोग्रामिङ भाषाहरू समर्थन गर्छ र निरन्तर सिक्दै जान्छ ।
९. डेस्क्रिप्टः यो भिडियो र अडियो सम्पादनको लागि क्रान्तिकारी एआई उपकरण हो जसले सम्पादनलाई एकदमै सजिलो बनाउँछ । यसले स्वचालित ट्रान्सक्रिप्शन, आवाज सिन्थेसिस, आवाज हटाउने र भिडियो सम्पादनमा सहयोग प्रदान गर्छ । सामग्री सिर्जनाकर्ता, पोडकास्टर र भिडियो निर्माताहरूले यसबाट आफ्नो समय र लागत दुवै घटाउन सक्छन् । यो विशेष गरी युट्युब, टिकटक र अन्य प्लेटफर्महरूमा सामग्री बनाउनेहरूका लागि अमूल्य उपकरण हो । यसको ओभरडब फिचरले तपाईंको आवाज सिन्थेसाइज गरेर गल्ती सुधार गर्न मद्दत गर्छ ।
१०. पर्प्लेक्सिटीः यो एक उन्नत एआई संचालित खोज इन्जिन हो जसले परम्परागत खोज इन्जिनभन्दा धेरै राम्रो र सन्दर्भयुक्त जवाफ प्रदान गर्छ । यसले विभिन्न स्रोतहरूबाट जानकारी संकलन गरेर उपयोगी र प्रमाणित उत्तर दिन्छ । अनुसन्धानकर्ता, विद्यार्थी र व्यवसायी जो कोहीका लागि यो उत्कृष्ट उपकरण हो । यसले केवल लिङ्कहरू मात्र नभई सीधा उत्तर र सन्दर्भ दुवै प्रदान गर्छ, जसले अनुसन्धानकर्ताको समय उल्लेखनीय रूपमा घटाउँछ । यसको निःशुल्क संस्करण पनि धेरै शक्तिशाली छ र यसले फलो अप प्रश्नहरू बुझ्न र सन्दर्भमा रहेर जवाफ दिन सक्छ ।
एआईलाई अपनाउनु एक अपरिहार्य कदम
आज हामी डिजिटल युगको एउटा महत्त्वपूर्ण मोडमा उभिएका छौं । एआई कुनै भविष्यको प्रविधि होइन, यो वर्तमान हो । यसलाई बेवास्ता गर्नु आफैलाई बेवास्ता गर्नु बराबर हो । जसरी केही दशक अघि कम्प्युटर नजान्नेहरू पछि परे, अब एआई नजान्नेहरू उही बाटोको सामना गर्नेछन् । तर यो डराउने कुरा होइन, उत्साहजनक अवसर हो । एआई ले हामीलाई थप सिर्जनशील, थप उत्पादक र थप प्रभावकारी बन्न मद्दत गर्छ । यसले हाम्रो समय बचाउँछ र हामीलाई त्यो समय महत्त्वपूर्ण कुराहरूमा लगाउन एक अवसर प्रदान गर्छ । एआई ले हाम्रो काम खोसेर लैजाँदैन, बरु हाम्रो कामलाई अझ सजिलो र प्रभावशाली बनाउँछ ।
एआईको बारेमा सबैभन्दा ठूलो चिन्ता यो हो कि यसले मानव रोजगारी गुम्छ कि गुम्दैन । यो आंशिक रूपमा सत्य छ – केही परम्परागत कार्यहरू स्वचालित हुनेछन् । युवल नोआ हरारीले रोजगारीको भविष्यको बारेमा सन्तुलित दृष्टिकोण प्रस्तुत गर्छन् । उनका अनुसार जब पनि स्वचालनले पुराना कामहरू हराएको छ, नयाँ कामहरू सधैं तिनलाई प्रतिस्थापन गर्न देखा परेका छन् । यो भविष्यमा पनि हुने सम्भावना छ, तर हामी आत्मसन्तुष्ट हुनु हुँदैन ।

सन् १८७० को औद्योगिक क्रान्तिले धेरै पारम्परिक कामहरू हटायो तर अनगिन्ती नयाँ अवसरहरू सिर्जना गर्यो । साथै, सन् १९९० मा विकास भएको इन्टरनेटले पुस्तकालय र डाक सेवाको आवश्यकता घटायो तर लाखौं डिजिटल रोजगारी बनायो । त्यसैगरी एआई को युग सुरू भएसँगै हरारीको चेतावनीलाई ध्यानमा राख्दै हामीले सक्रिय रूपमा नयाँ सीपहरू सिक्नु पर्छ र परिवर्तनको लागि तयार रहनु पर्छ । जो यो परिवर्तनको अगाडि हुन्छन्, उनीहरूले अवसरहरू पाउँछन; जो पछि पर्छन्, उनीहरू संघर्ष गरिरहन्छन् ।
इतिहासले देखाएको छ कि हरेक प्राविधिक क्रान्तिले पुराना रोजगारी हटाउँदै नयाँ र राम्रा अवसरहरू सिर्जना गरेको छ । एआई युगमा पनि त्यस्तै हुनेछ । एआई इन्जिनियर, एमएल इन्जिनियर, डेटा साइन्टिस्ट, प्रम्प्ट इनिजनियर, कन्टेक्स्ट इन्जिनियर, एआई जनरलिस्ट, एआई एथिक्स स्पेसलिस्ट जस्ता नयाँ पेशाहरू देखा परिसकेका छन् ।
महत्त्वपूर्ण कुरा यो हो कि एआई ले मानिसलाई प्रतिस्थापन गर्दैन, तर एआई प्रयोग गर्न जान्ने मानिसले नजान्ने मानिसलाई प्रतिस्थापन गर्नेछ । त्यसैले एआई साक्षरता आजको सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण सीप बनेको छ । जसले एआई लाई आफ्नो सहयोगी बनाउँछ, उसको मूल्य बजारमा बढ्छ । जसले यसलाई बेवास्ता गर्छ, उसको प्रासंगिकता घट्छ ।
तसर्थ, आज नै, तुरुन्तै, कुनै एक एआई उपकरण छान्नुहोस् र त्यसको प्रयोग सुरु गर्नुहोस् । सानो सुरुवात गर्नुहोस्, तर सुरुवात गर्नुहोस् । च्याटजीपीटीमा साधारण प्रश्न सोध्नुहोस्, क्यान्भामा एउटा पोस्टर बनाउनुहोस्, वा क्लडले आफ्नो लेखन सुधार्ने प्रयास गर्नुहोस् । महत्त्वपूर्ण कुरा हो – कदम चाल्नु ।
एआई साक्षरता अब आधारभूत सीप हो, विलासिता होइन । यसलाई सिक्नमा कहिले पनि ढिलो हुँदैन । उमेरले बाधा पुर्याउँदैन, इच्छाशक्तिले नै अगाडि बढाउँछ । विश्वभरि ७० वर्षका मानिसहरूले पनि एआई सिकिरहेका छन् र आफ्नो जीवन सुधार्दैछन् । आजको संसारमा, एआई लाई बेवास्ता गर्नु एक विकल्प होइन । यसलाई अपनाउनु एकमात्र विकल्प हो ।
यसले तपाईंको व्यक्तिगत विकासमा, व्यावसायिक प्रगतिमा र समग्र जीवन गुणस्तरमा असाधारण सुधार ल्याउनेछ । एआई युगमा अगाडि बढ्न चाहनुहुन्छ भने, आज नै एआई लाई आफ्नो साथी बनाउनुहोस् । यो यात्रा चुनौतीपूर्ण लाग्न सक्छ, तर यो पुरस्कृत हुनेछ ।
एआईलाई अपनाउनुहोस्, र भविष्यलाई आफ्नो बनाउनुहोस् ।
(लेखक शाही देशको एक वाणिज्य बैंकका बिजनेस प्रोसेस रिइन्जिनियरिङ प्रमुख हुन् ।)
क्लिकमान्डुमा प्रकाशित शाहीका थप लेखहरूः
नियो बैंकः नेपालको बैंकिङ क्षेत्रमा नवीन पहल, विश्वव्यापी सफल मोडल र नेपालका लागि विकल्पहरू
जेनजी आन्दोलनः नेपाल पुनर्निर्माणका लागि सम्भावित रणनीतिक ढाँचा र स्रोत व्यवस्थापनको उपाय







प्रतिक्रिया