सेबोन अध्यक्ष ढुंगाना र नेप्से सीइओ साउदको इन्साइडर ट्रेडिङ प्रकरण: यी हुन् नसुल्झिएका प्रश्न

काठमाडौं । बुक बिल्डिङ प्रकृयाबाट प्राथमिक सेयर जारी गर्ने तयारीमा रहेको सर्वोत्तम सिमेन्टले धितोपत्र बजार प्रभावित गर्ने उद्देश्यसहित नियामक निकायका प्रमुख, धितोपत्र दलाल र ठूला लगानीकर्तासमेतलाई ओभर द काउन्डर (ओटिसी) मार्फत् उक्त कम्पनीको सेयर कारोबार गरेको विषयमा संघीय संसदको अर्थ समितिले चासो दिइरहेको छ ।

समितिले आइतबार नियामक निकाय धितोपत्र बोर्ड र सोमबार नेपाल स्टक एक्सचेन्ज (नेप्से) लाई छलफलका लागि बोलाएको थियो । समितिले प्रारम्भिक चरणको जानकारी लिनका लागि भन्दै बोर्ड र नेप्सेका पदाधिकारीसँग सोधपुछ गरेको हो ।

यो विषयलाई गम्भीरताका साथ अघि बढाउने र विस्तृत छानबिन गर्ने गरी समितिले तयारी गरिरहेको छ । यद्यपि, धितोपत्र बोर्डका अध्यक्ष भीष्मराज ढुंगाना र नेप्सेका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत (सीइओ) मुछिएको यो प्रकरणमा नियम-कानून उल्लंघन को प्रश्न हो वा सामान्य नैतिकताको मात्रै विषय भन्नेमा समिति स्पष्ट छैन ।

सर्वोत्तम सिमेन्टको सेयर ओटिसी बजारमा कारोबार हुँदा नियामक निकाय वा अरु सम्बन्धित क्षेत्रका कर्मचारी र उनीहरुको परिवारले त्यस्तो सेयर खरिद गर्न पाउने वा नपाउने भन्ने विषय विद्यमान कानूनी व्यवस्थाले नसमेटेको र यो प्रकरणमा जोडिएका व्यक्तिहरुले यहि कानूनी छिद्रको गलत फाइदा उठाएको हुनसक्नेमा समितिको बढी चासो छ । कानून विपरित कारोबार भएको पुष्टि गर्ने आधार कमजोर देखिएपनि नैतिकता र आचारसंहिताको प्रश्नमा भने समितिले गल्ती पहिल्याइसकेको छ ।

अर्थ समितिले यसलाई गम्भीर विषय भन्दै तालुखवाला निकाय अर्थ मन्त्रालयसँग पनि जानकारी लिने र उसले गरेको अध्ययनको निश्कर्ष बारे सोध्ने तयारी गरेको छ ।

अर्थले सोधेको स्पष्टिकरणमा समितिको आपत्ति, मन्त्रालयलाई नै छलफलमा बोलाउने तयारी

यो विषय बाहिरिएसँगै अर्थ मन्त्रालयले धितोपत्र बोर्ड र नेप्सेलाई पत्र काट्दै यसको स्पष्टिकरण माग गरेको थियो । तर, अर्थ मन्त्रालयले व्यक्तिगतरुपमा स्पष्टिकरण सोध्नुपर्नेमा संस्थागतरुपमा प्रश्न सोधर गम्भीर गल्ती गरेको समितिको ठहर छ ।

अर्थ मन्त्रालयले स्पष्टिकरण सोध्दा धितोपत्र बोर्डका अध्यक्ष भीष्मराज ढुंगाना र नेपाल स्टक एक्सचेन्जका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत चन्द्रसिंह साउदलाई सोध्नुपर्नेमा संस्थागत रुपमा सोधेको र जसकारण ती निकायका प्रमुखको बचावमा अरु कर्मचारीहरु लाग्नुपरेको समितिको बुझाइ छ ।

समितिका अधिकांश सदस्यहरुले ‘यो प्रकरणमा मुछिएका भीष्मराज ढुंगाना र चन्द्रसिंह साउँदलाई स्पष्टिकरण माग्नुपर्नेमा संस्थागत रुपमा सबै कर्मचारीलाई स्पष्टिकरण किन गरिएको हो,’ भन्दै प्रश्न उठाएका छन् ।

बोर्ड र नेप्सेका अरु कर्मचारी संलग्न नै नदेखिएको विषयमा उनीहरुलाई जवाफदेही बनाउन नहुने विषय अधिकांश सांसदहरुले समितिमा उठाएका छन् ।

समितिमा ढुंगानाले बोर्डका उपकार्यकारी निर्देशकहरु डा. नवराज अधिकारी र मुक्तिनाथ श्रेष्ठ तथा साउदले नेप्सेका कम्पनी सचिव मुराहरी पराजुलीमार्फत जवाफ दिएका थिए ।

यस्तो छ ढुंगाना र साउदको जवाफ

धितोपत्र बोर्डका अध्यक्ष भीष्मराज ढुंगानाले अर्थसमितिसँगको आइतबारको छलफलमा बिवाह गरेर गइसकेको छोरी एकाघरको व्यक्ति हुन नसक्ने र आफ्नो छोरी भएकै कारण यो सेयर खरिद प्रकरणमा आफुलाई जोड्न नहुने प्रष्टिकरण दिएका थिए ।

ढुंगानाको विद्यमान कानूनी व्यवस्था र कर्मचारीले यो विषयलाई कहीँकतै नसमेटको तर्क एकातिर थियो भने बिवाह गरेर अर्को घर गइसकेको छोरी एकाघरको सदस्य मान्ने वा नमान्ने भन्ने प्रश्न अर्को थियो ।

तर, सोमबार नेप्सेका सीइओ साउदले भने आफुले नेपालको विद्यमान कानूनी व्यवस्था हेर्दा यो प्रकृत्तिको कारोबार आफुले गर्न नपाउने भनेर कहीँ नभेटाएको र कानूनी प्रावधान नै नभएको विषयमा यसरी नैतिकताको प्रश्न आउँछ भन्ने कल्पना गरेको समितिमा बताएका छन् । कानूनमा कतै बन्देज नभेटाएपछि ओसिटी बजारबाट सर्वोत्तम सिमेन्टको सेयर खरिद गरेको उनको भनाइ छ ।

‘मैले विद्यमान कानूनी व्यवस्था हेरेरै सेयर किनेको हुँ, किन्दा यस्तो नैतिकताको प्रश्न र समस्या सिर्जना हुन्छ जस्तो लागेको थिएन,’ साउदले अर्थ समितिमा भने, ‘अबदेखि यस्ता विषयमा सचेत हुन्छु । कुनै विषयमा कानूनी र नैतिकताको प्रश्न आएमा दुइकोष टाढै बस्छु ।’

अध्ययन उपसमिति गठन गर्ने तयारी

अर्थ समितिले यो विषयमा अध्ययन गर्नका लागि समितिभित्रकै सदस्यहरुबाट अध्ययन उपसमिति गठन गर्ने र छानबिन गर्ने तयारी पनि गरिरहेको छ ।

‘यो गम्भीर विषय हो, यसलाई उठाउने र अब यत्तिकै छाड्ने भन्ने हुँदैन, यसको अन्तिम निचोड आउनैपर्छ, त्यसका लागि समितिले केहि कदम चाल्छ,’ सभापति कृष्णप्रसाद दहालले भने, ‘आवश्यकता हेरेर अध्ययन उपसमिति बनाई छानबिन थाल्ने विषयमा पनि समितिले सोच्नुपर्छ ।’