राष्ट्र बैंकमा ३० वर्षे अवकासको व्यवस्था हट्ने, ६० वर्षसम्म काम गर्न पाउने व्यवस्था लागू हुने

काठमाडौं । नेपाल राष्ट्र बैंकका कर्मचारी अवकासको व्यवस्था परिवर्तन हुने भएको छ ।

निजामति कर्मचारीको उमेर हद थपिएर ६० वर्षे भएमा राष्ट्र बैंकका कर्मचारीको पनि थप हुने राष्ट्र बैंकका डेपूटी गर्भनर चिन्तामणी शिवाकोटीले क्लिकमाण्डुलाई बताए ।

‘संघीय संसदबाट ऐन पास भएर निजामति कर्मचारीमा लागू भएपछि राष्ट्र बैंकका कर्मचारीमा पनि त्यो व्यवस्था लागू हुन सक्छ,’ उनले भने ‘हामी पनि त्यही अनुसारको कर्मचारी विनियामावली संशोधन गछौँ ।’ अब राष्ट्र बैंकमा पनि कर्मचारीको उमेर हद थप गर्ने विषयमा छलफल सुरु गरिने डेपूटी गर्भनर शिवाकोटीले जानकारी दिए ।

गतसाता संसदको राज्य व्यवस्था तथा सुसाशन समितिले निजामति कर्मचारीको उमेर हद ५८ वर्षबाट बढाएर ६० वर्ष पुर्याउने सहमति गरेको छ । समितिले संघीय निजामती सेवाको गठन, संचालन र सेवाको सर्त सम्बन्धमा व्यवस्था गर्न बनेको विधेयकमा छलफल गरी सेवा थप गर्ने प्रस्ताव पारित गरी प्रतिनिधि सभामा पठाएको हो । संसदबाट पारिद भएर आएपछि निजामति कर्मचारीको ६० वर्षे उमेरहद लागू हुनेछ ।

राष्ट्र बैंकमा विगतका वर्षहरुमा कर्मचारीको सेवा अवधि र उमेर हद विषयमा चर्को बिवाद छ । राष्ट्र बैंकमा अहिले दोहोरो अवकासको व्यवस्था छ । राष्ट्र बैंकको कर्मचारी सेवा प्रवेश गरेको ३० वर्ष वा ५८ वर्षमा जुन पहिले हुन्छ त्यो अनुसार अवकास हुने व्यवस्था रहेको छ । राष्ट्र बैंकमा नयाँ र पुराना कर्मचारीबीच यही विषयमा सधै विवाद हुने गरेको छ ।

एउटै व्यक्ति २ वर्ष अगाडिसम्म ३० वर्षको पक्षमा हुन्छ भने आफू अवकासमा जाने समय नजिक आएपछि ३० वर्षको विरोधमा लागेको हुन्छ ।

राष्ट्र बैंकमा नयाँ र पुराना कर्मचारीबीच ३० वर्षे र ५८ वर्षेको विवाद रहदै आएको छ । राष्ट्र बैंकले एक वर्ष अगाडि कर्मचारी अवकासको व्यवस्था ३० वर्षलाई हटाएर ५८ वर्ष पुगेपछि लागू गर्न खोजेको थियो । संचालक समितिले निर्णय गरेर लोकसेवा आयोगसँग राय मागेको थियो । लोकसेवाले निजामति कर्मचारी ऐन संशोधन क्रममा रहेको र संशोधन अनुसार गर्नु भन्ने राय दिएको थियो ।

त्यसको विरोधमा ३० वर्षे सेवाअवधिको कारण अवकाशमा जान लागेका कर्मचारीहरु सर्वोच्च अदालत गएका थिए । सर्वोच्च अदालतले कर्मचारीको सेवाअवधिको विषयमा निर्णय गर्न राष्ट्र बैंक स्वायत्त रहेको फैसला सुनाएको थियो ।

राष्ट्र बैंकले वित्तीय क्षेत्र सुधार कार्यक्रम अन्तर्गत पुराना कर्मचारी हटाउनका लागि ३० वर्षे काम गरेपछि अवकासमा जानुपर्ने व्यवस्था ल्याएको थियो । त्यो बेला सो निर्णय ठीक भएपनि अहिले ५५ वर्षको उमेरमा नै ३० वर्षे हदबन्दीको कारण राष्ट्र बैंकले दक्ष जनशक्ति गुमाएको छ ।

निजामति ऐनको संशोधन विधेयकमा कर्मचारी अवकासको व्यवस्था ५८ बाट बढाएर ६० पुर्याएको हुँदा सो व्यवस्था परिवर्तन गर्नुपर्ने माग राष्ट्र बैंकमा उठेको छ । सर्वोच्चले पनि कर्मचारी अवकासको व्यवस्था कस्तो लागू गर्ने सोका लागि राष्ट्र बैंक स्वायत्त रहेको फैसला सुनाएको थियो ।

संसदको राज्य व्यवस्था तथा सुसाशन समितिले नेपालीहरुको औषत आयू थप भएको हुँदा कर्मचारीहरुले राज्यलाई दिने उमेर हद थप गरिनुपर्ने निर्णाय गरी सो प्रस्ताव पारित गरी संघीय संसदमा गतसाता नै पठाएको छ । संसदले निजामति कर्मचारीको उमेर थप पर्ने प्रस्तावलाई पारित गरी सो व्यवस्था लागू भएमा राष्ट्र बैंकका कर्मचारीहरुको पनि उमेद हद थप हुने निश्चित छ ।