एजेन्सी । राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले अमेरिकी केन्द्रीय बैंक प्रमुखमाथि ब्याजदर नघटाएको आरोप लगाएसँगै सेयर बजार र डलरको भाउ घटेको छ ।
केन्द्रीय बैंकका प्रमुखमाथिको ब्याजदर नघटाएको भन्दै ट्रम्पले ‘बिग लुजर’ भनेर सम्बोधन गरेपछि अमेरिकी सेयर बजार र डलर घटेको हो ।
सामाजिक सञ्जालमार्फत ट्रम्पले फेडेरल रिजर्भका अध्यक्ष जेरोम पाउवेललाई अर्थतन्त्रमा सुधार ल्याउनको लागि ब्याजदरहरू ‘पूर्वधारणा अनुसार’ घटाउन आग्रह गरे । उनले पाउवेललाई आर्थिक गतिविधिमा हुने परिवर्तनहरूप्रति सदैव ढिलो प्रतिक्रिया दिने गरेको आरोप लगाए ।
‘यदि मिस्टर धेरै ढिलोले ब्याजदरहरू अहिले घटाएनन् भने अर्थतन्त्र सुस्ताउन सक्छ,’ ट्रम्पले लेखेका छन्, ‘उनी एकजना ठूला लुजर हुन् ।’
ट्रम्पको पाउवेलप्रति आक्रोशित टिप्पणीहरू त्यतिबेला आइरहेका छन् जब उनको आफ्नै ट्यारिफ (आयात कर) योजनाले सेयर बजारमा बिक्रीको लहर ल्याएको छ र आर्थिक मन्दीको डर बढाएको छ ।
ट्रम्पले पाउवेललाई आफ्नो पहिलो कार्यकालमा फेडको नेतृत्वमा नियुक्त गरेका थिए । तर अहिले बजारमा अस्थिरता थपेको छ ।
अमेरिका भरिका ५०० ठूला कम्पनीहरूलाई ट्र्याक गर्ने एसएन्डपी ५०० सोमबार झण्डै २.४ प्रतिशत ले घट्यो । यो सूचक वर्षको सुरुदेखि अहिलेसम्म करिब १२ प्रतिशतले घटिसकेको छ ।
डाउ जोन्स इन्डस्ट्रियल एभरेज २.५ प्रतिशत ले घट्यो र यस वर्ष १० प्रतिशत ले ओरालो लागेको छ । जबकि नास्ड्याक २.५ प्रतिशत भन्दा बढी घटेर जनवरीदेखि झण्डै १८ प्रतिशतले तल झरेको छ।
यद्यपि डलर र अमेरिकी सरकारी ऋणपत्रहरू सामान्यतः बजार अस्थिरताका बेला सुरक्षित सम्पत्ति मानिन्छन्, तिनीहरू पनि हालको अशान्तिबाट बच्न सकेनन्।
डलर इन्डेक्स जसले डलरको मूल्य युरोसहितका विभिन्न मुद्राहरूको विरुद्ध मापन गर्छ सोमबार २०२२ यता कै सबैभन्दा तल्लो स्तरमा पुग्यो ।
अमेरिकी सरकारी ऋणपत्रहरूमा ब्याजदर पनि बढेको छ । लगानीकर्ताहरू ट्रेजरीहरू (सरकारी ऋणपत्र) राख्न उच्च प्रतिफलको माग गर्दैछन् ।
मंगलबार बिहान अधिकांश प्रमुख स्टक सूचकांकहरूमा कारोबार घट्दो देखिएको छ।
जापानको निक्केई २२५ र सिड्नीको एएसएक्स २०० झण्डै ०.१ प्रतिशतले घटेका छन्। हङकङको ह्याङसेङ सूचकांक झण्डै ०.५ प्रतिशतले तल झरेको छ।
यता, लगानीकर्ताहरूले सुरक्षित सम्पत्तिको खोजी गर्दा सुनको मूल्य नयाँ कीर्तिमानमा पुगेको छ। स्पट गोल्ड (बजारमा तत्काल उपलब्ध सुन) सोमबार पहिलोपटक प्रति औंस ३,४०० डलर पार गरेको छ ।
यो बहुमूल्य धातुलाई आर्थिक अनिश्चितताको समयमा पैसा लगानी गर्न सुरक्षित मानिन्छ ।
पाउवेल माथिको ट्रम्पको आलोचना उनको पहिलो कार्यकालदेखि नै सुरु भएको हो । जब उनले उनलाई बर्खास्त गर्ने सम्भावनाबारे पनि चर्चा गरेका थिए । चुनाव जितेपछि पनि उनले पाउवेललाई ऋण लिन सस्तो बनाउने उपायस्वरूप ब्याजदर घटाउन निरन्तर आग्रह गर्दै आएका छन् ।
ट्रम्पको पछिल्लो आलोचना पाउवेलले ट्रम्पका आयात करहरूले मूल्यवृद्धि र अर्थतन्त्रमा मन्दी ल्याउने चेतावनी दिएपछि आएको हो । ट्रम्पले गत हप्ता सार्वजनिक रूपमा पाउवेललाई हटाउन माग गर्दै सामाजिक सञ्जालमा लेखे: ‘पाउवेलको बर्खास्ती जतिसक्दो चाँडो हुनुपर्छ ।’
यस्तो कदम विवादास्पद र कानुनी दृष्टिकोणले पनि शंकास्पद मानिन्छ, किनभने केन्द्रीय बैंकको स्वतन्त्रता लामो समयदेखि परम्परागत रूपमा कायम रहिआएको छ ।
पाउवेलले गत वर्ष पत्रकारहरूसँग राष्ट्रपतिसँग उनलाई हटाउने कानुनी अधिकार नभएको बताएका थिए ।
तर ट्रम्पका शीर्ष आर्थिक सल्लाहकारले अधिकारीहरू पाउवेललाई हटाउने विकल्पको अध्ययन गरिरहेका छन्, त्यही दिन अमेरिकामा शेयर बजार बन्द थियो।
प्रतिक्रिया