अब रवि लामिछाने कति समय कारागार बस्नु पर्छ ?

काठमाडौं । राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी (रास्वपा) सभापतिसमेत रहेका पूर्वगृहमन्त्री रवि लामिछानेलाई सोमबार रुपन्देही कारागारमा पठाइएको छ ।

दुई दिन जिल्ला प्रहरी कार्यालय, रुपन्देहीको हिरासतमा राखिएका लामिछाने सोमबार जिल्ला कारागार चलान भएका हुन् ।

सोमबार बिहान जिल्ला अदालत पेस गरेर आवश्यक प्रक्रिया पूरा गरिएपछि उनलाई कारागार चलान गरिएको हो । अदालत पेस गरेपछि उनलाई थुनुवा पुर्जी दिइएको थियो ।

जिल्ला प्रहरी कार्यालयका प्रहरी नायब उपरीक्षक (डिएसपी) सुरज कार्कीको नेतृत्वको टोलीले लामिछानेलाई अदालत पेस गरेलगत्तै थुनुवा पुर्जी प्रदान गर्ने प्रक्रिया पूरा गरेर कारागार लगिएको थियो । जिल्ला प्रहरीको टोलीले सोमबार बिहान कार्यालय समय भएपछि बुटवल पुगेर उच्च अदालतको आदेशको मिसिल बुझेको थियो । मिसिल बुझेर भैरहवा ल्याएपछि जिल्ला प्रहरीको हिरासतबाट लामिछानेलाई अदालत पेस गरिएको थियो ।

जिल्ला कारागारका प्रशासक सुरेश भण्डारीका अनुसार करिब एक घण्टासम्म कारागारमा लामिछानेको स्वास्थ्य परीक्षण गरिएको थियो । त्यसपछि लामिछानेलाई कारागारको ब्लक नं ४ मा राखिएको छ । उक्त कारागारमा अहिले लामिछाने मात्रै रहेको प्रशासक भण्डारीले बताए ।

लामिछानेलाई राखिएको कक्ष अन्य कैदीबन्दीलाई राखिएका भवनभन्दा बाहिर रहेको छ । शुक्रबार राति काठमाडौँमा पक्राउ गरेर लामिछानेलाई शनिबार बिहान भैरहवा ल्याइएको थियो । दुई दिन बिदा भएपछि उनलाई शनिबार र आइतबार जिल्ला प्रहरी कार्यालय, रुपन्देहीको हिरासतमा राखिएको थियो ।

सोमबार बिहान अदालत लैजानुअघि सदरमुकाम भैरहवाको सुरक्षा व्यवस्था कडा बनाइएको थियो । जिल्ला प्रहरीबाट अदालत जाने बाटो र अदालत परिसर आसपास नेपाल र सशस्त्र प्रहरी तैनाथ गरिएको थियो ।

त्यस्तै, जिल्ला कारागार परिसर र आसपास पनि बाक्लो सङ्ख्यामा सुरक्षाकर्मी परिचालन गरिएको थियो । बुटवलको सुप्रिम सहकारी ठगी र सङ्गठित अपराधसम्बन्धी मुद्दामा उच्च अदालत तुलसीपुर बुटवल इजलासले शुक्रबार थुनामा राख्न आदेश दिएपछि प्रहरीले लामिछानेलाई पक्राउ गरेको थियो।

कति समय बस्नुपर्छ कारागार ?

लामिछाने कारागार चलान भएपछि उनी कति सयम बस्नुपर्छ भन्ने चासो आम रुपमा देखिएको छ । लामिछानेको कारागारको अवधि दुई कारणले निर्धारण हुन सक्ने कानुन व्यावासायी बताउँछन् । सर्वोच्च अदालतले धरौटी माफ गर्दै उच्च अदालतको थुनछेक आदेश रद्द गरेमा वा रुपन्देही जिल्ला अदालतले सुप्रिम सहकारी प्रकरणबाट उनलाई निर्दोष सावित गरेमा उनी थुनामुक्त हुन सक्ने उनीहरुको भनाइ छ ।

यी दुई मध्ये कुनै पनि प्रक्रिया टुंगोमा नपुगेसम्म लामिछानेले कारागारमै बस्नुपर्नेछ । ‘अदालतले मुद्दा टुंगो लगाउन लाग्ने समय देखिएको नै छ,’ एक कानुन व्यावसायीले भने, ‘त्यसैले उहाँ केही दिन वा हप्तामा बाहिरि आउने भन्ने देखिँदैन ।’

रवि लामिछानेविरुद्ध ५ वटा कानुनअनुसार मुद्दा दायर, कसुर प्रमाणित भए २० वर्षसम्म कैद सजाय हुने

लामिछानेले उच्च अदालतको आदेशविरुद्ध सर्वोच्च अदालतमा निवेदन दिने तयारी गरेका छन् । मुलुकी अपराध संहिता, २०७४ को दफा ७३ ले ५ वर्षभन्दा बढी सजाय हुनसक्ने मुद्दामा सर्वोच्चमा अपिल गर्न अनुमति दिन्छ । निवेदन पश्चात् सर्वोच्चले उच्च अदालतबाट कैफियत मागी विस्तृत सुनवाइ गरी निर्णय सुनाउने र यसमा लामो समय लाग्न सक्ने उनी बताउँछन् ।

लामिछानेविरुद्ध अन्य जिल्लामा पनि मुद्दा रहेको र ति जिल्ला अदालतबाट उनी धरौटीमा रिहा भएका हुन् । त्यहाँ पनि सरकारी वकिलले उच्च अदालतहरुमा पुनरावेदन दिएका छन् । ति अदालतहरुमा आउने आदेशले पनि लामिछानेको कारागार वा बाहिर बसाइ टुंगोमा पुग्ने छ ।

सुप्रिम सहकारी बाहेक पोखरा (सूर्यदर्शन), काठमाडौं (स्वर्णलक्ष्मी) र चितवन (सहारा चितवन) मा पनि उनमाथि ठगीको मुद्दा छन् । यी सबैमा उनी अहिले धरौटीमा छन्, तर सरकारी वकिलले उच्च अदालतमा यसको विरुद्ध अपिल गरिसकेका छन् ।

रुपन्देही जिल्ला सरकारी वकिलले लामिछानेविरुद्ध १०.९९ करोड रुपैयाँ क्षतिपूर्ति र ६ देखि ९ वर्ष सम्म कैद सजाय माग गरेका छन् । सहकारी ऐन, २०४८ को दफा १२४(क)(५) अनुसार ठगीमा ६–८ वर्ष तथा संगठित अपराध ऐनअन्तर्गत डेढ गुणा सजाय हुन सक्छ ।

लामिछानेले दिएको ४ सन्देश

रवि लामिछानेले कारागार चलान हुँदै गर्दा ४ सन्देश दिएका छन् । लामिछानेको सचिवालयले चार सन्देश दिएको उल्लेख गरेको छ ।

‘अदालतको आदेशको सम्मान छ । कानूनले दिएको अधिकार प्रयोग गर्छु,’ लामिछानेले भनेका छन्, ‘तल्लो अदालतको आदेशविरुद्ध माथिल्लो आदालत जाने प्रक्रिया अवलम्बन गर्छु।’

उनले अदालतबाट न्याय पाउनेमा आफू आशावादी भएको बताएका छन् । ‘न्यायको मन्दिरबाट अन्याय हुने छैन, म विश्वस्त छु । तर, विभिन्न आशंका उठेका र उठाइएका छन्, ति गलत सावित हुन्,’ उनले भनेका छन् ।

उनले पार्टीलाई एक ढिक्का राखेर पार्टीको अभियानलाई निरन्तरता दिन आग्रह गरेका छन् । ‘पार्टीलाई एक ढिक्का राखेर अभियानलाई निरन्तरता दिनुहोला । सक्नु हुन्छ बढाउनुस्, नसके पनि नघटाउनुस् । अभियानलाई जनताको बीचमा पुर्याउनुस्।’

लामिछानेले आफूमाथि प्रतिशोध भएको भन्दै परीक्षाको पहिलो विद्यार्थी आफू भएको र सबैको पालो आउने चेतावनी दिए ।
‘अहिले ममाथि राजनीतिक प्रतिशोध भयो। पालो सबैको आउँछ। यो परीक्षाको पहिलो विद्यार्थी म भएँ। मैले जसरी नै जाँच अरूले पनि दिनुपर्ने छ,’ लामिछानेले सन्देशमा भनेका छन् ।

जिल्ला अदालत रूपन्देहीले दिएको एक करोड धरौटी लिएर छाड्ने आदेश बदर गर्दै उच्च अदालतले लामिछानेलाई थुनामा पठाउने आदेश दिएको हो । गत माघ १३ गते जिल्ला अदालत रूपन्देहीले रवि लामिछानेलाई एक करोड धरौटी रकम माग गरेको थियो भने छविलाल जोशीलाई माघ २९ गते पुर्पक्षका लागि कारागार चलान गरेको थियो ।

समान प्रकृतिको मुद्दामा एकजनालाई धरौटी र अर्कालाई थुना भएपछि सरकारी वकिल कार्यालयले लामिछानेलाई पनि थुनामै राख्नुपर्ने माग गर्दै उच्च अदालत पुगेको थियो ।