भारत भ्रमणमा गएका प्रधानमन्त्रीलाई उद्योग संगठन मोरङको यी सुझाव

काठमाडौं । बुधबार भारत भ्रमणमा गएका प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’लाई उद्योग संगठन मोरङले सुझाव दिएको छ।

नेपाल भारत व्यापार सहजीकरणका लागि उद्योग संगठन मोरङले यस्तो सुझाव दिएका छन् । खुला सिमानालाई नियमन गर्नु पर्ने, कृषिजन्य उत्पादनका सम्बन्धमा (नेपाल भारत वाणिज्य सन्धीको पुनरावलोकन), ट्रान्जिट ट्रिटीको सिंगल कन्सोलिडेटेड डकुमेन्ट सम्झौता गरि कार्यान्वयमा ल्याउनु पर्ने, ट्रान्जिट ट्रिटीको सिंगल कन्सोलिडेटेड डकुमेन्ट सम्झौता गरि कार्यान्वयमा ल्याउनु पर्ने, समय समयमा कलकत्ता बन्दरगाहमा आउने झन्झटिलो एवं लामो प्रकृयागत जटिलता हटाउनुपर्ने, जुटको निकासीमा भएको अवरोध हटाउनु पर्ने लगायतका सुझाव संगठनले दिएको छ ।

नेपाल–भारत व्यापार सहजीकरणका लागि उद्योग संगठन मोरङद्धारा प्रस्तुत सुझावका सम्न्धबमा जारी
प्रेस नोट

नेपाल भारत व्यापार सहजीकरणका लागि उद्योग संगठन मोरङले प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डको आज देखि हुने भारत भ्रमणलाई मध्यनजर गरी सुझाव प्रस्तुत गरेको छ । दुवै देश वीचको व्यापारमा दीर्घकालिन महत्वलाई राख्ने विषयहरु समेटी तयार पारिएको सुझाव उद्योग संगठन मोरङका तर्फबाट प्रस्तुत गरिएको अध्यक्ष्ँ राकेश सुरानाले वताउदै कार्यान्वयनका लागि भारतीय समकक्षि समक्ष ठोस पहल हुन समेत अनुरोध गरेका छन ।

उद्योग संगठन मोरङको सुझाव
१. खुला सिमानालाई नियमन गर्नु पर्ने ।
नेपाल र भारत बिचको खुला सिमाना रहेको, भन्सार नाका छलेर हुने अवैध कारोबारका कारण नेपालका उद्योग व्यवसायहरु मारमा परेको तथा राजश्व संकलनमा समेत असर परेका कारण खुला सिमाना लाई व्यवस्थित तथा नियमन गरि अवैध अनौपचारिक व्यापारिक कारोबारलाई निरुत्साहन गर्न दुबै मुलुकबाट ठोस पहल गर्नु पर्ने ।

२. कृषिजन्य उत्पादनका सम्बन्धमा (नेपाल भारत वाणिज्य सन्धीको पुनरावलोकन)
नेपाल भारत वाणिज्य सन्धीले कृषिजन्य एवं प्राइमरी उत्पादनहरु एकअर्का मुलुकमा भन्सार रहित सुविधामा व्यापार गर्न पाउने व्यवस्था गरेको भएता पनि भारतले परिक्षण क्वारेन्टाइन लगायतका नन टेरिफ वेरियर अवरोधहरु श्रृजना गर्ने गरेकोले नेपाल तर्फबाट कृषिजन्य उत्पादन निर्यातमा कठिनाई छ । भरखरै छुर्पिमा पनि यस्तो समस्या आएको छ ।
तषर्थ, पारस्परिक सम्बन्धका आधारमा कृषिजन्य उत्पादनहरुको ल्याब क्वारेन्टाइन परिक्षणका लागी दुबै मुलुकका ल्याबमा परिक्षण भएको प्रमाणलाई मान्यता दिइनु पर्ने तथा सबै प्रकारका गैह्कर भन्सार अवरोध समानरुपमा हटाइनु पर्दछ ।

३. ट्रान्जिट ट्रिटीको सिंगल कन्सोलिडेटेड डकुमेन्ट सम्झौता गरि कार्यान्वयमा ल्याउनु पर्ने ।
नेपाल भारत बिच सन् १९९१ मा भएको ट्रान्जिट ट्रिटीमा विभिन्न समयमा परिपत्र ९ीइभ्० मार्फत विभिन्न बिषयहरुमा परिमार्जन भएको, संशोधन भएकोले उक्त परिपत्रहरु मार्फत हाल भन्सार बोर्डरलाईनमा फरक फरक ब्याख्या हुने समस्या रहेको ।
समस्यालाई सम्बोधन गर्न तत्कालिन प्रधानमन्त्री के. पि शर्मा ओलीको पालामा दुवै देशका अधिकारीहरुको सहभागितामा ऋयलकयष्मिबतभम मयअगmभलत तयार गर्ने काम शुरु भई हाल सम्पन्न भएको छ । सो क्ष्लनभि अयलकयष्मिबतभम मयअगmभलत लाई बैधानिकता दिई लागू गर्न सके बोर्डर लाईनमा हाल फरक फरक कार्य तथा व्याख्यालाई एकरुपता कायम हुने र काम गर्न सजिलो हुने । यस्ले नेपाल भारत बिचको पारवहन तथा व्यापार सहजिकरणमा नेपालको हितमा धेरै बिषयहरु सम्बोधन गर्ने छ ।

तषर्थ, यो डकुमेन्ट लाई कायान्वयनमा ल्याउन यो भ्रमणले प्राथमिकतामा राख्नु पर्ने ।
नेपाल भारत बाणिज्य सन्धी आगामी अक्टोबरमा नविकरण गर्नु पर्ने हुदा यस्ता विषयहरु संशोधनका लागी नेपालका तर्फबाट ठोस पहल लिइनु पर्दछ ।

४. समय समयमा कलकत्ता बन्दरगाहमा आउने झन्झटिलो एवं लामो प्रकृयागत जटिलताका कारण बर्षेनी अतिरिक्त लजिष्टक शुल्कका रुपमा ठुलो रकम विदेश गइरहेको तथा उत्पादन लागत बढ्न गई स्वदेशी उत्पादन प्रतिष्पर्धी बन्न नसकेको अवस्था छ । यस सन्दर्भमा तत्कालिन सम्माननीय प्रधानमन्त्री के.पि. शर्मा ओलीको भारत भ्रमणका क्रममा भएको प्रधानमन्त्री स्तरिय बैठकमा साहेबगञ्ज र कालुघाटमा ध्बतबनाई बन्दरगाहबाट बाट सिधै त्यहासम्म जलमार्गबाट ढुवानी गर्ने तथा त्यहाबाट सडक मार्ग वा रेल मार्गबाट नेपाल सम्म ल्याउने गरि भएको सहमती हालसम्म कार्यान्वयनमा नआएकोले उक्त सहमतीको अविलम्ब कार्यान्वयन ल्याउनु पर्दछ ।

५. जुटको निकासीमा भएको अवरोध हटाउनु पर्ने ।
भारत सरकारद्वारा जूट सामाग्रिको आयातमा जनवरी ५, २०१६ देखि ब्लतष्(म्गmउष्लन म्गतथ लागु गरेको छ । भारतीय बजारमा नेपाली जुट उत्पादनको अंश २% भन्दा कम रहेको, ४०% भन्दावढि कच्चा जुट भारतबाट आयत हुने गरेको, जुट मिल्स मेशिनरी पार्टस् र सहायक कच्चा पदार्थ समेत भारतबाट नै आयात भई रहेको सन्दर्भमा ब्लतष्(म्गmउष्लन म्गतथ को मर्म र भावना विपरित छ ।

भारतीय बजारमा वंगलादेशका १८ जुट उद्योग लाई ब्लतष्(म्गmउष्लन म्गतथ छुट भएकोले अन्य उद्योगले समेत छुट पाउने उद्योगको नामबाट नै भारत निर्र्यात गर्दै आएकोले नेपाली उत्पादनलाई भारतीय बजारमा प्रतिष्प्रर्धा गर्न नसक्ने अवस्था रहेको छ ।

भारत सरकारको म्ष्चभअतयचबतभ न्भलभचब िया त्चबमभ च्झभमष्भक ९म्न्त्च्० ले नेपाली जुट उद्योगको स्थलगत अध्ययन र सम्पूर्ण म्बतब को विश्लेशण गरि प्रस्तुत गरेको म्ष्कअयिकभच क्तबतझभलत मा नेपाली जुट उद्योगलाई ब्लतष्(म्गmउष्लन म्गतथ नलाग्ने भनि सूचना जारी गरेको तर पूनः मिति घण्तज क्भउत।, द्दण्द्दद्द मा अप्रत्यासित रुपमा राजपत्र प्रकाशन गरि पूनः ५ वर्ष समयावधि थप गरेकोले नेपाली जुट उद्योग भारतीय बजारमा प्रतिष्प्रर्धा गर्न नसकि दयनिय अवस्थामा रहेका छन् । तषर्थ ब्लतष्(म्गmउष्लन म्गतथ हटाईदिनु पर्ने ।

६. भन्सार बिन्दुमा ल्याब परिक्षणको व्यवस्था गरि निकासी प्रवर्धनमा सहयोग गर्ने

निर्यातमुलक उद्योगहरुले खाद्य वस्तु सेम्पलको ल्याव टेस्टका लागि कोलकात्ता पठाउनु पर्ने व्यवस्थाका कारण समय (७५ दिनसम्म) वढी लागिरहेको छ । विराटनगर देश कै दोश्रो ठूलो नाकाका साथै वस्तु आयात निर्यातको प्रमुख थलो भएकाले खाद्यवस्तुको ल्याव टेस्टका लागि भारतीय भन्सार परिसरमा सुविधा सम्पन्न ल्यावको स्थापना भएमा व्यापारमा सहजता हुने ।

७. नेपालको भारतसंगको व्यापार घाटा उच्च छ । व्यापार घाटा कम गर्न भारत सरकारले नेपाल लाई सहयोग गर्नु पर्दछ । यसका लागी नेपालबाट आयात गर्ने वस्तु तथा सेवाहरु जुन नेपालमा स्थानीय स्तरमा ५० प्रतिशतभन्दा बढि मूल्य अभिबृद्धि भएको छ त्यस्ता वस्तुहरुलाई हाल लाग्दै आएको मा ५० प्रतिशत सहुलियत हुन सक्यो भने नेपालको निर्यात बृद्धि भई ब्यापार घाटा कम गर्न सघाउ पुग्ने ।