सिएममी फर्काउन अवरोध गरेपछि सचिव ठाकुरको सरुवा

काठमाडौं । सरकारले मेलम्ची खानेपानी आयोजनाको ठेकेदार कम्पनि सिएमसीलाई काममा फर्काउने चाहेकोमा खानेपानी मन्त्रालयका सचिव गजेन्द्रकुमार ठाकुरले अवरोध गरेपछि मन्त्रीपरिषदको बैठकले उनलाई सरुवा गरेको छ ।

आइतबार बसेको मन्त्रीपरिषदको बैठकले सचिव ठाकुरलाई सरुवा गर्ने निर्णय गरेको हो । सचिव ठाकुरले खानेपानी मन्त्रीमा बिना मगर नियुक्त हुनेबित्तिकै दशैंमा पानी आउने ब्रिफिङ गरेका थिए । तर, दशैंमा पानी आएन, दशैंमा पानी नआएकै मन्त्री बिना मगर आलोचनाको शिकारसमेत भइन् ।

मेलम्चीको काम अन्तिम चरणमा पुगेका बेला गत डिसेम्बर २१ मा सिएमसीले आयेजनास्थल छोडेर गएपछि अन्यौलताको अवस्था सिर्जना भयो । त्यसपछि मन्त्रालयले सिएमसीका प्रतिनिधिसँग औपचारिक र अनौपचारिक गरी पटकपटक बार्ता ग¥यो । बार्तामा मन्त्री बिना मगर सकारात्मक रुपमा प्रस्तुत भए पनि सचिव सिएमसी फर्काउने कुरामा सकारात्मक थिएनन् । जसका कारण सिएमसीका प्रतिनिधि काममा फर्कन तयार भएनन् ।

अघिल्लो साता मन्त्री मगरले सिएमसीको मूख्यालयकै प्रतिनिधिसँग बार्ताका लागि आफ्नो तीन सदस्यीय टोली सिङ्गापुर पठाएकी थिइन् । बार्तामा नेपाली प्रतिनिधि र सिएमसीका अधिकारीबीच मेलम्ची आयोजनाको बाँकी काम सम्पन्न गर्न सिएमसी नै फर्काउने बिकल्पका विषयमा छलफल भएको थियो । नेपाली प्रतिनिधि मण्डलले सिएमसी नै काममा फर्किने अवस्थामा कानूनबमोजिम हेर्न सकिने विषयमा सरकार लचक हुने संकेत गरेका थिए ।

स्रोतका अनुसार मन्त्री मगरले सिङ्गापुरको बार्तामा सचिव ठाकुरलाई नै पठाउन चाहेकी थिइन् । तर, सचिव ठाकुर सिएमसीसँग बार्ताका लागि तयार भएनन् । त्यसपछि मन्त्रालयले मेलम्ची आयोजनाका उपनिर्देशक भोजविक्रम थापाको नेतृत्वमा तीन सदस्यीय टोली सिङ्गापुर पठाएकी थिइन् । वार्ता सकारात्मक र फलदायी भएको टोलीको भनाइ छ ।

तर, सिएमसीका प्रतिनिधिहरुले सचिव ठाकुरले आफूहरुसँग पैसाका लागि बार्गेनिङ गरेको र काममा अवरोध गरेकाले फर्कन कठिन हुने जवाफ दिएका थिए । मन्त्रालय स्रोतले भन्यो, ‘मन्त्रीज्यू सिएमसी नै फर्काएर आयोजनाको काम छिटो सक्नेमा हुनुहुन्छ । तर, सचिव त्यसका लागि तयार हुनुभएन । करोडौं नेपालीको भविष्य जोखिममा राखेर सचिवलाई मन्त्रालयमा राख्न अनुपयुक्त ठानेर नै सरुवा गरिएको होला ।’

सचिव ठाकुरले सिएमसीप्रति कठोर नीति लिन मन्त्रीलाई दवाव दिँदै आएका थिए । तर, मन्त्री मगरले सिएमसीलाई फर्काएर मात्र मेलम्चीको अन्यौल हटाउन सकिने अडान लिएपछि ठाकुरले मन्त्रीविरुद्ध लविङ गरेको मन्त्रालय स्रोतको दावी छ । सिएमसी फर्काउन सचिव तयार नभएपछि मन्त्री मगरले प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीलाई आयोजनाका विरुद्ध सचिवको लविङले आफूलाई काम गर्न अप्ठ्यारो भएको रिपोर्टिङ गरेकी थिइन् ।

स्रोतका अनुसार प्रधानमन्त्री ओली पनि सिएमसी नै फर्काएर मेलम्चीको कामलाई अघि बढाउने पक्षमा छन् । तर, मेलम्ची आयोजनाको सचिवको समेत जिम्मेवारी भएका सचिवको भूमिका नकारात्मक भएपछि मन्त्री मगरले उनको बिकल्प खोजेकी हुन् । सचिव ठाकुरले नियमित प्रक्रियाबाट सिएमसीलाई दिनुपर्ने भुक्तानीसमेत अड्काएर राखेको र ठेकेदार कम्पनिलाई भाग्ने परिस्थितिमा पु¥याएको मन्त्रालयको ठहर छ ।

मेलम्ची आयोजनाको ९७ प्रतिशत काम सम्पन्न भइसकेको छ । ३ प्रतिशत बाँकी कामका लागि टेण्डर गर्दा आयोजनाको अरबौं लागत बढ्ने, समय अवधि पनि लम्बिने, स्थानीय ढुवानीकर्ता र कामदारहरुले अवरोध गर्ने हुन्छ । त्यो बिकल्प रोज्दा आयोजनाको निर्माण कार्य थप अन्यौलमा पर्ने भएपछि मन्त्री मगरले सिएमसीलाई नै फर्काउने प्रयास थालेकी थिइन् ।

तर, मन्त्री सचिवले सिएमसीसँगका हरेक बार्तामा एकपछि अर्को कठोर नीति लिन थालेपछि मन्त्री मगरले सरुवाको प्रस्ताव गरेकी थिइन् । सचिव ठाकुरले सिएमसीलाई भगाएर आफूअनुकूलको ठेकेदार कम्पनि ल्याउन लविङ गरिरहेको स्रोतको दावी छ । ‘उहाँको नियत के थियो, थाहा भएन । तर, आयोजना छिटो सम्पन्न गर्नुपर्छ भन्नेमा उहाँ हुनुहुन्न, त्यसकारण यो निर्णय लिनुपरेको हो’ मन्त्रालय स्रोतले भन्यो ।

नयाँ सचिव आएपछि सिएमसी फर्कन सकारात्मक देखिएको स्रोतको दावी छ । ‘नयाँ सचिवको टुंगो लागेको छैन, २/३ दिनमा टुंगो लाग्छ’ मन्त्रालय स्रोतले भन्यो, ‘सिएमसी नै फर्किने अवस्थामा नयाँ टेण्डर गर्नुपर्दैन, समय र लागत बढ्ने चुनौति पनि रहँदैन, हामी त्यसैको प्रयासमा छौं ।’