बैंकलाई तरलता अभावको सकसः २ खर्ब ७३ अर्ब निक्षेप संकलन गरेर ३ खर्ब ४८ अर्ब कर्जा

काठमाडौं । केहीदिन अघि क्लिकमाण्डूका प्रतिनिधिले एक वाणिज्य बैंकका प्रमुख कार्यकारी अधिकृतसँगको भेटमा सोधे- के छ खबर ?

ती बैंकरले जवाफ दिए- ‘बेहाल छ । पैसो छैन । बरु निक्षेप खोज्दिनोस् ।’

अझै सहज भएको छैन ? क्लिकमाण्डू प्रतिनिधिले सोधे ।

सहज भएको भए तपाईलाई निक्षेप खोज्दिनुस् भन्थे होला त म ? ती बैंकरले उल्टै प्रतिप्रश्न गर्दै व्यथा सुनाए, ‘पुँजी बढाइएको छ । त्यो अनुसारको बिजनेश बढाउन सकिएको छैन । सञ्चालक समितिको तीब्र दबाब छ । चट्ट जागिर छाडेर हिँडौं जस्तो लाग्छ कहीलेकाहीँ त ।’

वित्तीय क्षेत्र चालू आर्थिक वर्षको शुरुवाती महिनादेखि नै लगानी योग्य पुँजी (तरलता) अभावको समस्याले ग्रसित छ । कर्जाको मागलाई धान्नेगरी निक्षेप बढ्न नसकेपछि वित्तीय क्षेत्र तरलता अभावको मारमा परेको हो ।

२०७५ साउन १ गतेदेखि २०७६ जेठ १७ गतेसम्म वाणिज्य बैंकहरुले २ खर्ब ७३ अर्ब रुपैयाँले बढाएर कूल २७ खर्ब ४३ अर्ब रुपैयाँ निक्षेप संकलन गरेका छन् । तर, यही अवधिमा बैंकहरुले ३ खर्ब ४८ अर्ब रुपैयाँले बढाएर कूल २४ खर्ब ५९ अर्ब रुपैयाँ कर्जा विस्तार गरेका छन् ।

यो साढे १० महिनाको अवधिमा बैंकले निक्षेप संकलन गरेभन्दा ७५ अर्ब रुपैयाँ बढी कर्जा दिएको राष्ट्र बैंकको तथ्यांकले देखाउँछ ।

‘कर्जाको माग धान्नेगरी निक्षेप बढ्न सकेन,’ अर्का एक बैंकरले भने, ‘जसकारण वर्षभरी नै वित्तिीय क्षेत्रले तरलता अभावको समस्या झेल्नुपर्यो ।’

सरकारको लाचारीका कारण वित्तीय क्षेत्रले समस्या भोग्नु परेको भन्दै ती बैंकरले आक्रोश व्यक्त गरे ।

‘अहिलेसम्म सरकारले विकास बजेटको ४५ प्रतिशत मात्रै खर्च गरेको छ, सरकारले आफूसँग भएको पैसा खर्च गर्न नसकेर ढुकुटीमा थन्क्याएपछि बजारमा कसरी पैसा आउँछ ?’ ती बैंकरले भने, ‘स्थिर र दुइतिहाइ बहुमतको बलियो सरकार हुँदा हामीलाई सरकारले खर्च गर्नसक्छ भन्ने विश्वास थियो । तर, यो सरकार पनि लाचार भयो ।’

यो वर्षभरी नै बैंकहरुले खासै नयाँ लोन दिन नसकेको ती बैंकरले बताए ।

‘पैसा नभएपछि बैंकहरुपहिले प्रतिवद्धता गरेको लोनको किस्ता दिनमै केन्द्रित भएका छन्, नयाँ उद्योग लगाउँछु भनेर ऋण माग्न आउनेहरुले ऋण पाउन गाह्रो छ,’ उनले सुनाए, ‘बैंकको ऋण नबढेपछि उद्योग कलकारखाना बढ्दैनन्, अनि कहाँबाट आउँछ सम्मृद्धि ?’