विश्व आर्थिक मन्दीको चपेटामा टेक कम्पनी, रोजगारी कटौती गर्दै

एजेन्सी । पछिल्लो पटक सन् २००८ मा देखिएको जस्तै विश्व आर्थिक मन्दीको नयाँ भेरियन्टका रुपमा यतिबेला संसारका हरेक देशमा प्रभाव परिरहेको छ ।

विशेष गरी रुस र युक्रेन युद्धलाई कमजोर ठानिदा त्यसले क्रमशः हरेक क्षेत्रमा प्रभाव पारेको छ ।

विश्व बजारमा इन्धनको मूल्य लगातार बढ्नु, मानिसहरुको आम्दानीमा कमी आउनु र बजारमा नयाँ रोजगारीको अवसरहरुमा कमी आउनु जस्ता कारणले मानिसहरुमा आर्थिक संकट नजिकै छ भन्ने स्पष्ट हुन गएको छ ।

यसै क्रममा संसारभरका आईटी क्षेत्रका कम्पनीहरुका पनि आर्थिक संकटको लहर देखा परेको छ । आर्थिक मन्दीको प्रभाव प्रमुख टेक जाइन्ट कम्पनीहरुमा समेत देखा परेको छ । अमेजन, एप्पल, गुगल जस्ता कम्पनीले क्रमशः रोजगारीका अवसरहरुको कटौती गर्न थालेका छन् ।

उनीहरुले नयाँ जागिरको अवसरमा नै कमी आएको बताएका छन् । यसै क्रममा फेसबुकको सञ्चालक माउ कम्पनी मेटाले इन्जिनियर भर्ना गर्ने योजना ३० प्रतिशतले घटाएको छ ।

कोरोना महामारीपछि दशकयताकै उच्च मुद्रास्फीतिका कारण विश्व अहिले मन्दीको डरले सताएको छ । पछिल्लो ५–६ महिना प्रविधिसँग सम्बन्धित कम्पनीका लागि निकै खराब सावित भएको छ ।

यसैबीच, गुगल, अमेजन, एप्पल, फेसबुक, माइक्रोसफ्ट, नेटफ्लिक्स र टेस्ला लगायतका सबै टेक दिग्गजले मन्दीसँग जुध्ने तयारी गरिरहेका छन् ।

यी कम्पनीहरूले या त कर्मचारीहरूलाई हटाएका छन् वा नयाँ भर्ना घटाउँदै लगेका छन् । मन्दीको डरले विवश भएका प्राविधिक कम्पनीहरूले के के कदम चालिरहेका छन् भन्ने कुरा पनि आम चासोको विषय बनेको छ ।

गुगलको मूल कम्पनी अल्फाबेटले भर्ती प्रक्रियालाई सुस्त बनाएको छ । सो कम्पनीका सीईओ सुन्दर पिचाईले एक आन्तरिक कार्यक्रममा कर्मचारीहरूलाई भनेका छन् कि गुगलले दोस्रो त्रैमासिकमा १० हजार नयाँ कर्मचारी भर्ना गरेको हुनुपर्ने थियो ।

तर यो वर्षको बाँकी भागमा सुस्त हुने अवस्था देखिएको छ । उनले अन्य कम्पनीजस्तै गुगललाई पनि मन्दीको असर पर्ने स्पष्ट पारेका छन् । गुगलमा हाल १ लाख ६४ हजार कर्मचारी कार्यरत छन् । त्यसलाई क्रमशः घटाउँदै लगिने कम्पनीको भनाइ छ ।

अमेजन विश्वको सबैभन्दा ठूलो रोजगारदाता कम्पनी हो । मार्च २०२२ सम्म, त्यससँग सम्बन्धित १.६ मिलियन कर्मचारी कार्यरत थिए । कम्पनीले यस वर्ष अप्रिलमा आफूसँग कर्मचारीको संख्या बढी रहेको बताएको थियो ।

उसले महामारीका कारण बिदामा गएका कर्मचारी काममा फर्किएको बताए । जसका कारण केही दिनमै कर्मचारी अभाव बढेको छ ।

यसले उत्पादकत्वमा असर गरिरहेको छ । कम्पनीले आफ्ना केही गोदामहरू भाडामा दिने र अफिस स्पेसको विकासलाई तत्कालका लागि रोकिरहेको छ । यो अर्को आर्थिक मन्त्रीको असरका रुपमा लिइएको छ ।

एप्पलले यसबारे आधिकारिक रूपमा केही बताएको छैन । यद्यपि, ब्लुमबर्ग रिपोर्टले यस विषयमा नजिकका स्रोतलाई उदृृत गर्दै कम्पनीले आर्थिक मन्दीलाई कम गर्न केही डिभिजनहरूमा भर्ती र खर्च कटौती गर्ने योजनामा काम गरिरहेको बताएको छ । सेप्टेम्बर २०२१ सम्म, एप्पलमा १.५४ लाख कर्मचारी काम गरिरहेका थिए ।

फेसबुकको मूल कम्पनी मेटाले इन्जिनियरहरू भर्ती गर्ने आफ्नो योजनालाई कम्तीमा ३० प्रतिशतले कटौती गरेको छ ।

कम्पनीका सीईओ मार्क जुकरबर्गले कर्मचारीहरूलाई हालैको दिनहरु इतिहासमै सबैभन्दा खराब आर्थिक समस्याको उद्घाटित भइरहेको जनाएको छ । यो वर्षको मार्चको अन्त्यसम्म करिब ७८ हजार व्यक्तिले सोसल मिडिया र इन्टरनेट कम्पनीमा काम गरिरहेका थिए । त्यसलाई पनि घटाउने योजना अगाडि सारिरहेको जनाएको छ ।

माइक्रोसफ्टले मे महिनामा कर्मचारीहरूलाई आर्थिक उथलपुथलको लागि तयारी गर्न विन्डोज, अफिस र टोली समूहहरूमा भर्ती कम गरिरहेको बताएको थियो ।

भर्खरै कम्पनीले केही कटौती पनि गरेको थियो, जुन यसको कार्यबलको १ प्रतिशत भन्दा कम हो । २०२१ को अन्त्यसम्म सो कम्पनीमा १.८१ लाख कर्मचारी थिए।

नेटफ्लिक्स, जसले भिडियो स्ट्रिमिङ प्लेटफर्म चलाउँछ, धेरै राउन्डहरूमा लेअफ गरेको छ । नेटफ्लिक्सले पहिलो पटक मे महिनामा १५० जनालाई निकालेको थियो ।

त्यसपछि जुनमा कम्पनीले फेरि ३ सय कर्मचारीलाई निकालेको थियो । विभिन्न कारणले ग्राहकको हिसाबले कम्पनी घाटामा छ ।

पहिलो त्रैमासिकमा नेटफ्लिक्सको ग्राहक संख्या २ लाखले घटेको छ । यसपछि कम्पनीले जुन त्रैमासमा ९.७० लाख ग्राहक गुमायो । गत वर्षको अन्त्यमा नेटफ्लिक्स कम्पनीमा ११ हजार ३ सय कर्मचारी कार्यरत थिए ।

विश्वको सबैभन्दा धनी व्यक्ति एलोन मस्कको विद्युतीय सवारी कम्पनी टेस्लाले जुनमा क्यालिफोर्नियाको सान माटेओमा रहेको एउटा सुविधा बन्द गरेपछि अटोपायलट विभागका २०० कर्मचारीलाई हटायो ।

एलन मस्क आफैंले मन्दीको डर व्यक्त गरेका छन् । उनले स्पष्ट रूपमा भनेका छन् कि यो सामना गर्न को लागी छटनी आवश्यक छ ।

उनले ब्लूमबर्गलाई एक अन्तर्वार्तामा भने कि आगामी तीन महिनामा कामदारहरूको तलबको १० प्रतिशत बराबरको हिस्सा गुम्न सक्छ । सन् २०२१ को अन्त्यसम्म टेस्लाका विश्वभर १० लाख कर्मचारी थिए ।

यी घटनाक्रमहरुले अवस्था भयावह बन्दै गएको देखाएको छ । आधा दर्जन बढी कम्पनी चलाउने मस्क आफैमा विभिन्न व्यवसायिक र आर्थिक चपेटामा परेको छ । त्यसलाई रोक्न पनि तत्काल कलम चलाउनुपर्ने आवश्यकता बढेर गएको छ ।