भेनेजुएलाको २ खर्ब बढीको सुन बेलायतले फिर्ता गरेन

एजेन्सी । बेलायतको एक अदालतले भेनेजुएलाको झण्डै २ खर्ब १५ अर्ब ८१ करोड बराबरको सुन फिर्ता गर्न अस्वीकार गरेको छ ।

विपक्षी नेता जुआन गुइदोको आग्रह बमोजिम ३१ टन सुन फिर्ता गर्न अस्वीकार गरिएको विवरणहरु सार्वजनिक भएको छ ।

त्यहाँको मदुरो सरकारले लन्डनलाई अन्तर्राष्ट्रिय कानूनको सम्मान गर्न आह्वान गरेपछि आगामी अक्टोबरमा पुनः कानुनी लडाई शुरु हुनेछ ।

भेनेजुएलाका अधिकारीहरूले बैंक अफ इङ्गल्याण्डमा भण्डारण गरिएको ३१ टन सुनमाथि नियन्त्रणको लागि संघर्षमा पछिल्लो पटक आएको अदालतको निर्णयलाई सार्वभौमसत्तामाथिको आक्रमणको रुपमा लिएका छन् ।

शुक्रबार, इङ्गल्याण्ड र वेल्सको उच्च अदालतले विपक्षी राजनीतिज्ञ जुआन गुइडोको पक्षमा निर्णय गरेको छ । भेनेजुएलाको केन्द्रीय बैंकले अनुमानित १.७ बिलियन डलर बराबरको सुन भण्डारमा पुनः नियन्त्रण गर्न गरेको प्रयासलाई खारेज गरेको छ ।

भेनेजुएलाको सर्वोच्च अदालतले अमेरिका समर्थित विपक्षीद्वारा नियुक्त समानान्तर बीसीभी बोर्ड गैरकानूनी भएको भन्दै अदालत पुगेको थियो ।

न्यायाधीश सारा कोकरिलले बेलायती अदालतले भेनेजुएलाको सर्वोच्च न्यायिक उदाहरणले गरेको निर्णयलाई मान्यता दिन नसक्ने आदेश दिएका छन् । सन् २०१८ को अन्तदेखि, बैंक अफ इङ्गल्याण्डले सुनको भण्डार फिर्ता गर्न बीसीभीले गरेको अनुरोध अस्वीकार गरेको छ । जनवरी २०१९ मा गुइदोले आफूलाई अन्तरिम राष्ट्रपति घोषणा गरे र वाशिंगटनबाट तत्काल समर्थन प्राप्त गरेका थिए ।

अमेरिकाको ट्रम्प प्रशासनले अमेरिकामा भेनेजुएलाको सम्पत्ति जफत गर्न र विपक्षीको नियन्त्रणमा राख्ने र लन्डनलगायत सहयोगीहरूलाई त्यसै गर्न दबाब दिएको थियो । कराकसले आफूलाई विदेशमा राखिएका धेरैजसो राज्यका सम्पत्तिहरूका लागि कानुनी लडाइँमा फसेको छ । सोही मध्येको एक सुन प्रकरण भएको बताइएको छ ।

उक्त कारबाही धेरै ब्रिटिश अदालतहरूमार्फत् गएको छ । निर्णयहरू एक पक्ष वा अर्को पक्षको साथ साथै धेरै अपीलहरूको साथ भएका छन् ।

कोरोना महामारीको बीचमा, निकोलस मदुरो सरकारले देशको स्वास्थ्य सेवा प्रणालीलाई बलियो बनाउनको लागि संयुक्त राष्ट्र संघसँगको सम्झौता मार्फत सुन भण्डार बेच्ने प्रयास गरेको थियो । तर, प्रयासलाई अस्वीकार गरियो ।

मदुरो प्रशासनले २०२० मा एक अनुकूल निर्णय सुरक्षित गर्यो जब बेलायती अदालतले बोरिस जोनसन सरकारलाई गुएडोको मान्यतालाई स्पष्ट गर्न आह्वान गरेको थियो । यद्यपि, उक्त निर्णयपछि बेलायतको सर्वोच्च अदालतले खारेज गरेको थियो ।

बेलायती न्यायाधीशहरू बारम्बार एउटा सिद्दान्तमा फर्केका छन् जसले न्यायपालिकालाई एउटा स्थितिमा बाँध्छन् । बीसीभी बाट सबैभन्दा भर्खरको कानुनी तर्क देशको सर्वोच्च न्यायिक संस्थाको सार्वभौमसत्तामा केन्द्रित रहेको उल्लेख छ ।

यद्यपि न्यायमूर्ति ककरिलले गुएडो नामको बोर्डको अवैधतालाई समर्थन गर्न अस्वीकार गरे तापनि, उनले दाबी गरे कि भेनेजुएलाको सर्वोच्च अदालतको कथित निष्पक्षताको अभावमा विपक्षीले गरेको आक्रमणलाई ‘सक्षम प्रमाणको अवरोध’ का रुपमा अथ्र्याएका छन् ।

शुक्रबारको फैसलाले बेलायतको वाणिज्य अदालतमा अक्टोबरमा पुनः शुरु हुने कारबाहीलाई प्रतिक्षा गरिएको छ ।

कानुनी प्रतिनिधित्वले उक्त निर्णयलाई दुर्भाग्यपूर्ण भन्यो किनकि अदालत राज्यको कुनै पनि भागमा प्रभावकारी नियन्त्रण वा शक्ति नभएको व्यक्तिलाई राज्यको प्रमुखको रूपमा दिइएको मान्यतामा आधारित छ ।

यो निर्णयले अन्तर्राष्ट्रिय कानूनको साथसाथै भेनेजुएलाको कानुनी र संवैधानिक आदेशको उल्लङ्घन गरेको छ । जुन देशको अन्तर्राष्ट्रिय भण्डारको गैरकानूनी कब्जाको लागि अनुमति दिने आपराधिक ढाँचालाई औचित्य पुष्टि गर्नुपर्ने हुन्छ ।

भेनेजुएला सरकारले पनि शुक्रबार दिउँसो प्रतिक्रिया दिएको थियो । उपराष्ट्रपति डेल्सी रोड्रिग्जले बेलायतको अदालत प्रणालीको आलोचना गरे ।

‘म बेलायती सरकारलाई आफ्नो अडान सच्याउन र अन्तर्राष्ट्रिय कानून र संयुक्त राष्ट्र संघको बडापत्रको पालनामा फर्कन आह्वान गर्दछु,’ उनले राज्य प्रसारक भीटीभीमा टेलिफोन अन्तर्वार्तामा भनिन् ।

अर्थमन्त्रीको रूपमा पनि काम गर्ने रोड्रिग्वेजले भने कि बीसीभीले अपील प्रक्रियालाई समाप्त गर्नेछ र आवश्यक परेमा मुद्दालाई अन्तर्राष्ट्रिय उदाहरणहरूमा लैजानेछ ।

यसको विपरित, वाशिंगटन-समर्थित गुएइडोले अदालतको निर्णयलाई स्वागत गर्दै यसलाई भेनेजुएलाको अन्तर्राष्ट्रिय सुनको भण्डारको रक्षा गर्न चालिएको अर्को कदमका रुपमा टिप्पणी गरेका छन् ।