बैंकरका दुख: सीसीडी मेन्टेन गर्न दैनिक ३३ वटासम्म अन्तर बैंक कारोबार, ब्याजदर ६.५% सम्म
काठमाडौं । निक्षेप बढाउन नसकेपछि कर्जा–पुँजी–निक्षेप अनुपात (सीसीडी रेसियो) मेन्टेन गर्न बैंकरलाई टाउको दुखाई बनेको छ । बजारबाट निक्षेप नआएपछि एक बैंकले अर्को बैंकसँग सापटी लिएर सीसीडी रेसियो मेन्टेन गरी राष्ट्र बैंकको कारबाहीबाट बच्न थालेका छन् ।
राष्ट्र बैंकले व्यवस्था गरेअनुसार ८० प्रतिशतभन्दा बढी सीसीडी रेसियो लान पाइँदैन ।
आर्थिक वर्षको शुरुवातदेखि नै लगानी योग्य पुँजी (तरलता) को अभाव झेलिरहेका बैंकहरु अहिले पनि समस्याबाट मुक्त हुन सकेका छैनन् ।
सीसीडी मेन्टेन गर्न एक बैंकले अर्को बैंकसँग सापट लिँदा अन्तर बैंक कारोबारको ब्याज उच्च छ । चैत महिनामा अन्तर बैंक करोबारको ब्याजदर साढे ६ प्रतिशतसम्म छ । औषतमा भने ५ प्रतिशत ब्याजदर रहेको देखिन्छ ।
चैत महिनामा एकैदिन एक बैंकले अर्को बैंकसँग ३३ वटासम्म कारोबार गरेका छन् । एकदिनमा १ अर्ब ४३ करोड रुपैयाँसम्म अन्तर बैंक कारोबार भएको छ ।
‘सर्वसाधारणबाट निक्षेप उठाउँदा ब्याजदर महंगो पर्छ, अन्तर बैंक सापटी लिँदा केही सस्तो पर्छ, त्यसैले बैंकहरु सीसीडी मेन्टेन गर्नका लागि अर्को बैंकसँग सापट लिन आकर्षित भएका हुन्’ एक बैंकरले क्लिकमाण्डूसँग भने ।
गत पुसमा राष्ट्र बैंकले अन्तर बैंक सापटीलाई पनि सीसीडीमा गणना गर्न पाउने ब्यवस्था मलिाएको थियो । त्यसपछि बैंकहरुमा यस्तो कारोबार बढेको हो ।
| Reporting Date | Rate Type | Minimum | Maximum | Weighted Rate | No Of Transactions | Transaction Amount(Rs. million) |
| 4/9/2019 | Primary | 4 | 6.6 | 5.04 | 28 | 9,640 |
| 4/8/2019 | Primary | 4.05 | 6.6 | 5.01 | 13 | 3,850 |
| 4/7/2019 | Primary | 4 | 6.6 | 5.07 | 26 | 13,070 |
| 4/4/2019 | Primary | 4 | 6.45 | 5.27 | 33 | 14,340 |
| 4/3/2019 | Primary | 4 | 6.5 | 4.92 | 22 | 7,330 |
| 4/2/2019 | Primary | 4 | 6.5 | 5.48 | 27 | 9,730 |
| 4/1/2019 | Primary | 4 | 6.4 | 4.9 | 12 | 3,110 |
| 3/31/2019 | Primary | 4.1 | 6.5 | 5.38 | 29 | 11,340 |
| 3/29/2019 | Primary | 4 | 6.45 | 5.11 | 3 | 900 |
| 3/28/2019 | Primary | 4 | 6.5 | 5.51 | 21 | 8,680 |
| 3/27/2019 | Primary | 4.05 | 6.5 | 5.19 | 14 | 3,730 |
| 3/26/2019 | Primary | 4.1 | 6.45 | 5.64 | 24 | 8,330 |
| 3/25/2019 | Primary | 4.25 | 6.45 | 5.3 | 12 | 4,130 |
| 3/24/2019 | Primary | 4 | 6.45 | 5.52 | 23 | 10,080 |
| 3/22/2019 | Primary | 4 | 6.4 | 5.21 | 7 | 2,500 |
| 3/21/2019 | Primary | 4 | 6.5 | 4.92 | 24 | 11,250 |
| 3/19/2019 | Primary | 4 | 6.5 | 5.35 | 20 | 7,260 |
| 3/18/2019 | Primary | 4 | 6.5 | 5.62 | 15 | 6,980 |
| 3/17/2019 | Primary | 4 | 6.5 | 5.14 | 33 | 14,380 |
| 3/15/2019 | Primary | 4 | 6.4 | 4.39 | 10 | 4,180 |
आर्थिक वर्षको शुरुदेखि चैत १५ गतेसम्ममा बैंकहरुले कूल २ खर्ब ३१ अर्ब रुपैयाँ निक्षेप बढाएका छन् भने कूल कर्जा २ खर्ब ९२ अर्ब रुपैयाँले बढाएका छन् ।
गत साउन १ गतेदेखि चैत १५ गतेसम्ममा बैंकहरुले निक्षेपभन्दा ६१ अर्ब रुपैयाँ बढी कर्जा प्रबाह गरेका छन् । जसकारण बैैंकहरुसँग थप ऋण दिने पैसा छैन ।
पुसयता बैंकहरुले कमिटमेन्ट गरिसकेको कर्जा मात्रै दिँदै आएका छन् । ठूलो नयाँ ऋण बन्द गरेका छन् ।
‘बैंकहरुमा करिब ४ खर्ब रुपैयाँ बराबरका ऋणको माग गर्दै फाइल आएका छन्, तर तरलताको अभावका कारण बैंकहरुले खासै नयाँ कर्जा विस्तार गर्न सकिरहेका छैनन्,’ एक बैंकका सीइओले भने ।
सरकारले विकास खर्च बढाउन नसक्दा त्यसको प्रत्यक्ष असर बैंकिङ क्षेत्रमा देखिएको हो ।
बैंकहरुले कर्जा विस्तार गर्न नसक्दा र विस्तार गरेको कर्जाको ब्याजदर पनि महंगो हुने हुँदा त्यसले आर्थिक वृद्धिदर र मूल्य वृद्धिदरमा समेत असर पार्ने देखिएको छ ।
पुष्प दुलाल
