नविल, इन्भेष्टमेन्ट र एभरेष्टसहित १३ बैंकको ‘आरओई’ घट्यो, प्रभुको छलाङ, कुन बैंकको के भयो ? (सूचिसहित)

काठमाडौं । बैंकहरुले अर्बमा नाफा कमाएको भन्दै चर्को आलोचना भइरहेको छ । ऋणीसँग महंगो ब्याज लिएर बैंक मोटाएको भन्दै व्यवसायीहरुले त सडक आन्दोलन नै गरे ।

बैंकको ब्याजदर घटाउने व्यवसायीको आन्दोलनको स्वरुप फेरिएको छ । यद्यपि उनीहरु अहिले पनि आन्दोलनमै छन् । आन्दोलनको नेतृत्व नेपाल उद्योग वाणिज्य महासंघले गरेको छ ।

बैंकहरु पनि उद्योग वाणिज्य महासंघको सदस्य हुन् । महासंघ भित्र बैंकिङ कमिटिमा सामान्य छलफलसमेत नगरी बैंकविरुद्ध आन्दोलन गरेको भन्दै महासंघकै पदाधिकारीहरुको तीब्र असन्तुष्टि छ ।

२०१३ को जुलाईमा इन्ड्रस्टी एभरेजमा २१.६९ प्रतिशतले बढेको आरओई २०१८ को जुलाईमा ६.३२ प्रतिशतले घटेको छ ।

जे होस्, व्याजदर आन्दोलनले पछिल्ला केही महिना बैंकर र व्यवसायीबीचको सम्बन्ध बिग्रिँदै गएकोछ ।

व्यवसायीहरुले बैंकको ब्याजदर तोक्न सरकारलाई दबाब दिएपछि बैंकका लगानीर्का र व्यवसयाीको सम्बन्ध विग्रिएको हो । बैंकका लगानीकर्ताहरुमा पनि व्यवसायीहरु नै छन् ।

हो बैंकहरुले अर्बमा नाफा कमाएका छन् । किनभने पछिल्लो ३ वर्षमा बैंकहरुले चुक्ता पुँजी ४ गुणाले बढाएका छन् । पुँजीको आकार बढेसँगै व्यवसायको आकार पनि बढेको छ । जसकारण धेरै वाणिज्य बैंकहरुको नाफा अर्ब नाघेको हो ।

नाफा त अर्ब नघाए । तर, के बैंकहरुले लगानीकर्ताको सम्पत्ति माथि दिने प्रतिफल पनि बढाइरहेका छन् त ? अहँ छैनन् ।

पछिल्लो ५ वर्षको बैंकहरुको रिटर्न अन इक्वीटी (आरओई) हेर्ने हो भने अधिकांश बैंकको घटेको छ । आरओई भनेको लगानीकर्ताको सम्पत्ति माथि बैंकले दिने प्रतिफल हो ।

बैंकमा लगानी गर्नेहरुको प्रतिफल दिनानूदिन घटिरहेका बेला केही समूहले अर्बको अंक हेरेर बैंकको नाफामा नजर लगाएको सानिमा बैंकका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत भुवन दाहाल बताउँछन् ।

‘अर्बको अंक होइन, आरओइको अवस्था के छ भनेर हेर्नुपर्छ,’ सीइओ दाहालले क्लिकमाण्डूसँग भने, ‘आरओई नै लगानीकर्ताले पाएको प्रतिफल हो ।’

२०१३ को जुलाईमा इन्ड्रस्टी एभरेजमा २१.६९ प्रतिशतले बढेको आरओई २०१८ को जुलाईमा ६.३२ प्रतिशतले घटेको छ ।

पाँच वर्षको अवधिमा सबैभन्दा बढी आरओई एभरेष्ट बैंकको घटेको छ । सन् २०१३ को जुलाईमा ४३.८३ प्रतिशत रहेको एभरेष्ट बैंकको आरओई सन् २०१८ को जुलाईमा २१.४६ प्रतिशत मात्रै छ । यो अवधिमा बैंकको आरओइ २२.३७ प्रतिशतले घटेको छ ।

त्यस्तै, नविल बैंकको ११.९१, इन्भेष्टमेन्ट बैंकको १८.१६, स्ट्यान्डर्ड चार्टर्डको १८.२९, नेपाल बंगलादेश बैंकको १७.२६ प्रतिशतले आरओई घटेको छ ।

त्यसैगरी, बैंक अफ काठमाण्डूको ८.२२, एसबिआइ बैंकको ७.५६, सिद्धार्थ बैंकको ६.८५, सिटिजन्सको ६.०२, एनआइसी एशियाको ५.३२ प्रतिशतले आरओई घटेको छ ।

त्यस्तै, एनसीसी बैंकको २.०२, हिमालयन बैंकको ०.५६, सनराइजको १.३० प्रतिशतले घटेको छ ।

तर, यो अवधिमा प्रभु बैंकको आरओई भने चमत्कारिकरुपमा बढेको छ । प्रभुको आरओई १४.७२ प्रतिशतले बढेको छ ।

त्यस्तै माछापुच्छ्रे बैंकको ७.७९, सेञ्चुरी बैंकको ४.३७, सानिमाको ४.३१, ग्लोबल आइएमइको २.९३, जनताको १.९२, मेगाको १.४३, सिभिलको १.०३, एनएमबिको १.०४ र प्राइम बैंकको ०.७५ प्रतिशतले आरओई बढेको छ ।

	Mid July 2013			Mid July 2018			Difference
Banks	Networth	Net Profit	ROE	Networth	Net Profit	ROE
Everest	4,827,845	1,471,118	43.83%	14,402,683	2,544,534	21.46%	-22.37%
Nabil	7,663,881	2,218,762	40.75%	18,115,509	4,054,745	28.84%	-11.91%
Nepal Investment	7,020,644	1,915,028	37.51%	22,305,905	3,616,248	19.35%	-18.16%
Standard Chartered	4,617,574	1,217,941	35.83%	13,896,624	2,073,394	17.54%	-18.29%
Nepal Bangladesh	3,573,415	778,645	27.86%	11,556,921	1,107,958	10.60%	-17.26%
Nepal SBI	3,798,958	771,471	25.48%	12,766,784	1,940,164	17.92%	-7.56%
Siddhartha	2,502,200	482,556	23.89%	12,737,849	1,854,800	17.04%	-6.85%
BoK	3,317,055	617,090	22.86%	12,128,562	1,548,668	14.64%	-8.22%
Himalayan	5,299,708	943,698	21.66%	14,200,161	2,474,590	21.10%	-0.56%
Citizens	2,379,725	413,245	21.01%	10,801,329	1,408,454	14.99%	-6.02%
Prime	2,951,479	477,566	19.30%	11,326,252	1,892,039	20.06%	0.75%
Nepal Credit & Commerce	2,264,168	354,828	18.58%	7,544,613	1,072,035	16.56%	-2.02%
Laxmi	2,720,685	419,843	18.25%	10,747,937	1,166,342	12.17%	-6.07%
NIC	4,388,176	642,136	17.14%	11,265,305	1,190,930	11.82%	-5.32%
Global IME	3,230,788	449,218	16.15%	13,461,414	2,156,592	19.08%	2.93%
NMB	2,624,080	360,394	15.92%	16,301,391	1,812,965	16.96%	1.04%
Sunrise	2,451,146	311,609	14.56%	11,198,410	1,311,769	13.27%	-1.30%
Sanima	2,424,031	305,061	14.40%	10,746,316	1,693,663	18.71%	4.31%
Kumari	2,656,706	291,448	12.32%	10,325,705	1,001,495	10.74%	-1.58%
Janata	2,122,225	170,094	8.71%	9,727,413	934,747	10.63%	1.92%
Mega	2,452,106	177,356	7.80%	12,391,709	1,046,680	9.23%	1.43%
CIVIL	2,038,161	121,326	6.33%	9,412,907	645,011	7.36%	1.03%
Century	1,218,675	66,372	5.76%	9,521,499	875,737	10.13%	4.37%
Machapuchre	2,796,676	148,599	5.61%	10,244,411	1,210,680	13.40%	7.79%
Prabhu	2,154,081	(89,486)	-3.99%	11,655,276	1,129,661	10.73%	14.72%
Industry	83,494,188	15,035,918	21.96%	308,782,886	41,763,901	15.64%	-6.32%