मारुती सुजुकीलाई नम्बर वान कार बनाउने श्रेय पाएका जगदिश खट्टरको निधन

यस्तो समय थियो जतिबेला कार भनेकै मारुती कार जस्तै थियो । सानो गाडी, अन्यभन्दा मूल्यमा पनि सस्तो भएकाले मिडल क्लासपरिवारको पहिलो रोजाइमा पर्दथ्यो । मारुती ८०० कार त धेरैको रोजाइमा परेको थियो भने मारुती कार हुँदा शान हुन्थ्यो ।

मारुती कारलाई नम्बर वान बनाउन महत्वपूर्ण योगदान गर्ने जगदिश खट्टर हुन् । जसको ७८ वर्षको उमेरमा हृदयघातका कारण सोमबार निधन भयो ।

उनले १४ वर्षसम्म मारुती कारका लागि काम गरेका थिए । उनले सन् १९९३ मा मारुती कम्पनीमा निर्देशकका रुपमा काम गरेका थिए ।

उनी सन् २००२  मा भारतीय सरकारको नोमिनीका रुपमा म्यानेजिङ डाइरेक्टर समेत बने । उनले सन् २००७ सम्ममा मारुती सुजुकी कम्पनीका लागि काम गरेका थिए ।

६५ वर्षको उमेरसम्म उनले कम्पनीका लागि काम गरे । यस अवधिमा उनले कैयन मारुती कारका मोडल सार्वजनिक गरे । जुन मोडलनिकै मन पराइयो । जसमा मारुती सुजुकी स्विफ्ट पनि एक हो । यो कार अहिले पनि धैरैको मनपर्ने कारमध्येमा पर्छ ।

उनको नेतृत्वमा मारुती सुजुकी कार भारतमा सबैभन्दा घेरै कार बिक्री गर्ने कम्पनी समेत बन्न सफल भयो । सन् २००० देखि २००८ को अवधिमा कम्पनीले ९ हजार करोड भारु २२ हजार करोड वार्षक आम्दानी गर्ने कम्पनी समेत बन्यो । यसबीचमा कम्पनीको मुनाफा ५ गुणासम्म बढ्यो । जुन ३३० करोड भारुदेखि १७३० करोड भारुसम्म पुग्यो ।

यसबीचमा हुन्डाई, फोर्ड, फियाट, होन्डा जस्ता कम्पनीका कार बजारमा आउँदा चुनौती थपिए पनि मारुतीको व्यापारमा उल्लेख्य फरक भने परेन ।

मारुती कम्पनीमा प्रवेश गर्नु अघि उनी भारतीय सरकारी कम्पनीमा अधिकारीका रुपमा कार्यरत थिए । मारुतीबाट विदा भएपछि उनी कारनेशन अटो नामक कम्पनी स्थापना गरे । यो कम्पनीले मल्टी ब्रान्ड कार डिलरसिप तथा सर्भिसेजको काम गर्दछ ।

उनको कम्पनी कारनेशनले सन् २००८ मा रणनीति परिवर्तन गरी कार सर्भिसेजमा ध्यान केन्द्रित गर्यो । उनले कम्पनीमा ठूलो लगानी गरे र भारतभरी वर्कसपको शाखा बिस्तार समेत गरे । तर त्यो समयमा कार निर्माता कम्पनीहरुले आफ्ना अटो पार्टस् खुला बजारमा बिक्री गर्न मानेनन् ।

त्यसपछि उनी सेकेन्ड ह्यान्ड कार खरिद र बिक्री गर्न थाले । यो काममा उनले खासै सफलता हासिल गर्न सकेनन् ।

सन् २०१८ मा कारनेशनको ब्रान्डिङ राइट्स र सम्पत्ति महिन्द्रा फस्ट च्वाइसले खरिद गर्यो ।

सन् २०१९ मा उनी र उनको कम्पनी कारनेशनविरुद्ध त्यहीँको सीबीआइले ११० करोड भारु बराबरको धोखाधडी र क्रिमिनल मिसकन्डक्टको केस दर्ता गर्यो । उनको कम्पनीले पञ्जाब नेशनस बैंकलाई ११० करोड भारतीय रुपैयाँ बराबरको नोक्सानी पुर्याएकोआरोप पनि लाग्यो ।

तर जे भए पनि भारतीय अटो बजारमा महत्वपूर्ण भूमिका निर्वाह गरेकोमा उनी परिचित छन् ।